Doanh nghiệp chết hàng loạt

Làn sóng giải thể

Ông Nguyễn Trọng Hiệu, Cục phó Cục Phát triển doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch  - Đầu tư), cho biết số doanh nghiệp trên chủ yếu tập trung ở khu vực doanh nghiệp vừa và nhỏ, tư nhân. “Trong một nền kinh tế có nhiều khó khăn, lãi suất cao, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp thấp, doanh nghiệp yếu kém bị thua lỗ, phải phá sản, dừng hoạt động là quy luật tất yếu”, ông Hiệu nói. Theo ông, chắc chắn số lượng doanh nghiệp thua lỗ, phá sản sẽ còn tăng.

Tình hình khó khăn tiếp tục kéo dài trong quý 1/2012. Tại cuộc họp với Bộ Kế hoạch - Đầu tư vừa qua, lãnh đạo nhiều sở KH-ĐT đã thẳng thắn chia sẻ những quan ngại về “sức sống” của các doanh nghiệp.

Phó giám đốc Sở Kế hoạch - Đầu tư Hà Nội Nguyễn Văn Tứ cho biết, chỉ tính riêng trong hai tháng qua, đã có 169 doanh nghiệp làm thủ tục giải thể, gấp 4,3 lần cùng kỳ năm trước. “Thông thường sau tết, rất ít doanh nghiệp xin giải thể, nay số liệu lớn như thế cho thấy tình hình các doanh nghiệp đặc biệt khó khăn”, ông Tứ nói.

Tại đầu tàu kinh tế TP. Hồ Chí Minh, ông Dương Thế Quang, Giám đốc Trung tâm tích hợp và lưu trữ thông tin về người nộp thuế, Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh, chia sẻ: “Từ đầu năm đến nay có 366 doanh nghiệp giải thể và 190 doanh nghiệp đăng ký tạm ngưng hoạt động tại cơ quan thuế”. Còn theo ông Võ Sĩ, Phó giám đốc Sở Kế hoạch -  Đầu tư TP thì “số lượng trên thực tế lớn hơn, có thể đến con số nghìn”.

Dữ liệu từ Bộ Kế hoạch - Đầu tư cho thấy tình hình hoạt động của những doanh nghiệp đang “sống” cũng đang có dấu hiệu đình đốn.

Hàng hóa sản xuất nhưng không tiêu thụ được khiến chỉ số tồn kho của toàn ngành công nghiệp chế biến, chế tạo hiện đã tăng 17,4% so với cùng thời điểm năm trước. Trong đó các ngành có chỉ số tồn kho tăng cao là chế biến và bảo quản rau quả tăng 80,6%; sản xuất phân bón và hợp chất ni tơ tăng 71,9%; sản xuất xi măng, vôi, vữa tăng 68,1%; sản xuất sắt, thép tăng 53,4%...

Báo cáo của Tổng cục Thuế ngày 1.3 cho thấy, tình hình nợ thuế năm 2011 tiếp tục tăng 29,5% so với năm 2010 (năm 2010 tăng 17,9% so với 2009). Một số địa phương có nợ năm 2011 tăng trên 50% so với năm 2010 như An Giang, Bắc Ninh, Bình Phước, Nghệ An, Phú Thọ, Quảng Ngãi, Tây Ninh...

Nguyên nhân được nêu ra là do sức tiêu thụ hàng hóa chậm, ngân hàng thắt chặt cho vay, nhiều doanh nghiệp chấp nhận nộp phạt để chiếm dụng tiền thuế làm vốn kinh doanh, việc thanh toán tiền hàng trong giao dịch mua bán giữa các bên còn chậm, nhằm mục đích chiếm dụng vốn lẫn nhau, dẫn đến tình trạng nợ đọng thuế.

Một số doanh nghiệp có số nợ thuế hàng chục tỉ đồng, thời gian kéo dài như Công ty cổ phần Tập đoàn Thành Công, Công ty cổ phần bia và nước giải khát Phú Yên, Vinashin, Tổng công ty xây dựng Hà Nội, Công ty cổ phần Cavio xây dựng cầu hầm...

“Mối lo phá sản vẫn dai dẳng”

Tại hội nghị ngành thép tuần trước, ông Mai Văn Tinh, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng công ty thép Việt Nam cho rằng, dù tới thời điểm này chưa có doanh nghiệp thép nào phá sản nhưng mối lo phá sản vẫn dai dẳng khi khó khăn của ngành thép có thể sẽ kéo dài thêm sáu tháng, thậm chí đến hết năm 2012.

Còn theo ông Lê Phan Đức, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần ống thép Việt Đức, năm 2011, công ty đã phải trả lãi vay ngân hàng với số tiền gần 300 tỉ đồng, cao gần gấp đôi so với năm ngoái.

Ông Đỗ Duy Thái, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty thép Việt (Pomina) dự đoán, năm 2012 lượng thép tiêu thụ sẽ giảm 5-7% bởi thị trường thép ở miền Nam rất khó khăn, nhiều khu chung cư bỏ hoang vì xây xong không bán được.

“Có doanh nghiệp báo cho tôi tháng tới sẽ không có sản lượng, vì không vay được vốn, không nhập được nguyên liệu. Có doanh nghiệp thì không tiêu thụ được hàng, không cạnh tranh được với các doanh nghiệp lớn nên sản xuất cầm chừng”, ông Phạm Chí Cường, Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam nói.

Khó khăn cũng đang bao vây các doanh nghiệp chế biến thủy sản. Đại diện Hiệp hội Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, xuất khẩu cá tra sang thị trường châu Âu đang gặp rất nhiều khó khăn. Giá nguyên liệu tại đồng bằng sông Cửu Long đang đứng ở mức cao khoảng 26.000 đồng/kg.

Lãi suất ngân hàng quá cao, chi phí đầu vào tăng chóng mặt... doanh nghiệp cố gắng giữ vững giá xuất khẩu nhưng cũng không hấp dẫn được nhiều nhà nhập khẩu. Trong tháng 2/2012, cả khối lượng và giá trị xuất khẩu của nhiều doanh nghiệp cũng chỉ bằng 2/3 của tháng trước. Ðến cuối quý 2/2012, sẽ có nhiều doanh nghiệp phải ngừng hoạt động vì không có đơn hàng và không đủ vốn để quay vòng "nuôi" nhà máy và công nhân.

Tình trạng của các doanh nghiệp ngành điều cũng rất bi đát. Ông Nguyễn Thái Học, Chủ tịch Hiệp hội Điều Việt Nam (VINACAS) thông tin, các doanh nghiệp ngành điều đang thiếu trầm trọng vốn để thu mua nguyên liệu. Trong đó để thu mua toàn bộ điều thô trong nước khoảng 380.000 tấn với giá 35 triệu đồng/tấn cần khoảng 13.300 tỉ đồng và thêm 13.230 tỉ đồng nữa để nhập khẩu nguyên liệu.

Vinacas đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước và Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn có chính sách hỗ trợ. Ðặc biệt, các ngân hàng thương mại ưu tiên 100% nguồn vốn vay để doanh nghiệp thu mua nguyên liệu, đồng thời gia hạn tín dụng đối với các khoản vay của doanh nghiệp.

Mới “sanh” đã “tử”

Trong một nền kinh tế có nhiều khó khăn, lãi suất cao, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp thấp, doanh nghiệp yếu kém bị thua lỗ, phải phá sản, dừng hoạt động là quy luật tất yếu   Ông Nguyễn Trọng Hiệu, Cục phó Cục Phát triển DN (Bộ KH-ĐT)

Sau thời kỳ hoàng kim của thị trường bất động sản vào năm 2006-2007, một loạt doanh nghiệp bất động sản đã ồ ạt ra đời. Năm 2008, một nhóm nhân viên môi giới một công ty bất động sản tại TP. Hồ Chí Minh đã tách ra thành lập Công ty CP Cổng Địa Ốc (Q.1, TP. Hồ Chí Minh), với số vốn điều lệ khoảng sáu tỉ đồng.

Thời gian đầu, công ty hoạt động rất khá, tuy nhiên từ năm 2008, thị trường bất động sản bắt đầu lao dốc, công ty thua lỗ và phải đóng cửa vào năm 2011.

Kinh doanh trong lĩnh vực may mặc, thấy thị trường bất động sản ngon ăn, Công ty cổ phần Ngân Thanh (Q.Tân Phú) đã lấy khu đất trước đây làm nhà xưởng ở đường Thoại Ngọc Hầu (Q.Tân Phú) để triển khai dự án căn hộ cao cấp Montana vào năm 2008.

Khi triển khai xong phần cọc nhồi, công ty đã đem bán cho khách hàng từ cuối năm 2009. Song do khó khăn về vốn dự án đã phải dừng lại. Hiện dự án đã bị khai tử, khu đất xây dựng dự án được chủ đầu tư cho thuê làm quán cà phê, rửa xe và làm bãi giữ xe. Hàng loạt các công ty bất động sản khác như Partnerland, Richland, Richland Saigon… đã phải đóng cửa, ngưng hoạt động.

Ông Nguyễn Văn Đực, Phó chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP. Hồ Chí Minh thông tin rằng, hiện 60-70% doanh nghiệp bất động sản đang “đắp mền”, sản phẩm không bán được. Mỗi tháng một doanh nghiệp mất đi 50-60 tỉ đồng chi phí điều hành. Trong quý 2, 3 này doanh nghiệp sẽ phá sản hàng loạt. “Phá sản một vài doanh nghiệp thì không quan trọng, nhưng nếu phá sản từ 100 đến 200 doanh nghiệp sẽ rất nguy hiểm”, ông Đực cảnh báo.

Theo TN