'Đau đầu' xử lý phế liệu nhập khẩu tồn đọng tại các cảng biển

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà vừa chủ trì buổi làm việc với lãnh đạo Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan và đại diện các bộ Công an, Công Thương, Giao thông vận tải, Tư pháp bàn về phương án xử lý các lô hàng phế liệu nhập khẩu tồn đọng tại cảng biển và tăng cường hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động nhập khẩu, sử dụng phế liệu làm nguyên liệu sản xuất.

Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, cả nước có 4 cảng biển có lượng hàng hóa thực hiện thủ tục hải quan lớn, bao gồm: Hải Phòng, Cát Lái, Bình Dương, Cái Mép. Trong đó, cảng Cát Lái đang chịu áp lực lớn của tình trạng tồn đọng các container phế liệu.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp (Ảnh: Khương Trung).

Để giảm áp lực tại khu vực này, thúc đẩy quá trình thông quan hàng hóa, đặc biệt trong dịp Tết Nguyên đán, các bộ, ngành thống nhất Bộ Giao thông vận tải sẽ chỉ đạo di chuyển các container phế liệu về ICD Tân Cảng - Long Bình để lưu giữ và thực hiện các thủ tục hải quan.

Bộ Tài chính chỉ đạo cơ quan Hải quan phối hợp tiến hành thực hiện các thủ tục hải quan. Đối với trên 3.000 container tồn đọng quá 90 ngày, cơ quan hải quan đã thực hiện thông báo quá 60 ngày mà không có người đến nhận. Các lô hàng quá 30 ngày mà cơ quan hải quan và cơ quan môi trường kiểm tra không có Giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản.

Các lô hàng phế liệu nhập khẩu không đáp ứng QCVN về môi trường, căn cứ Điều 58 Luật Hải quan, Điều 76 Luật Bảo vệ môi trường và Điều 170 Bộ luật Hàng hải Việt Nam, yêu cầu hãng tàu có trách nhiệm vận chuyển lô hàng phế liệu nhập khẩu vi phạm đó ra khỏi lãnh thổ Việt Nam trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày thông báo. Đối với trường hợp không đáp ứng tiêu chuẩn thì phải tiêu hủy theo quy định của pháp luật.

Các bộ đã thống nhất kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép thành lập Tổ công tác liên ngành với sự tham gia của các bộ, ngành có liên quan và cơ quan quản lý môi trường địa phương tiến hành kiểm kê, phân loại các lô hàng phế liệu nhập khẩu tồn đọng.

Việc thực hiện giám định chất lượng phế liệu nhập khẩu do các tổ chức giám định được chỉ định theo quy định và cơ quan kiểm định hải quan thực hiện.

Trường hợp, các lô hàng phế liệu sau khi kiểm tra, phân loại được xác định không đáp ứng QCVN, Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Giao thông vận tải chỉ đạo Cục Hàng hải Việt Nam và cơ quan cảng vụ khu vực, phối hợp với cơ quan hải quan yêu cầu hãng tàu thực hiện trách nhiệm vận chuyển lô hàng phế liệu nhập khẩu vi phạm đó ra khỏi lãnh thổ Việt Nam theo quy định.

Trường hợp, các lô hàng phế liệu vi phạm không thể tái xuất, Bộ Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm lựa chọn các cơ sở xử lý chất thải có đủ năng lực, đã được cấp giấy phép xử lý chất thải nguy hại.

Để có giải pháp phòng ngừa từ xa, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã trình Chính phủ dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung các nghị định quy định chi tiết thi hành Luật bảo vệ môi trường theo hướng kiểm soát phế liệu ngay tại nước xuất khẩu, yêu cầu bắt buộc phải ký quỹ bảo vệ môi trường trước nhập khẩu phế liệu vào Việt Nam, các cơ sở sử dụng phế liệu phải cải tạo nâng cấp công nghệ sản xuất theo hướng thân thiện với môi trường và bổ sung cơ sở xử lý chất thải thì mới nhập khẩu phế liệu sản xuất.

Các cơ sở đang hoạt động sản xuất các sản phẩm hàng hóa trung gian như hạt nhựa thương phẩm, bột giấy giấy tái chế đưa ra lộ trình không quá 5 năm phải cải thiện nâng cấp dây chuyền công nghệ để sản xuất các sản phẩm cuối cùng.

Ngoài ra, Bộ Kế hoạch và Đầu tư chỉ đạo các địa phương không thực hiện cấp phép mới các dự án đầu tư nhập khẩu phế liệu sản xuất các sản phẩm trung gian.