Thực hư việc Nga đang sử dụng vũ khí laser ở Ukraine

Trong một cuộc họp báo được phát trực tiếp trên Kênh 1 hôm 18/5, Phó Thủ tướng Nga Yury Borisov nói rằng, vũ khí laser hiện đại có tên “Zadira” đã được sử dụng để bắn hạ máy bay không người lái (UAV) của Ukraine.

Ông Borisov nói rằng vũ khí laser Zadira mới nhất mạnh hơn hệ thống Peresvet đã được triển khai rộng rãi và có khả năng chọc mù vệ tinh ở tầm cao 1.500 km so với Trái Đất.

Hệ thống laser Peresvet. Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga

“Nếu như Peresvet có khả năng chọc mù vệ tinh, thì vũ khí laser thế hệ mới lại hoạt động theo cơ chế tập trung năng lượng thiêu đốt mục tiêu. Hệ thống này đủ sức bắn hạ nhiều loại máy bay không người lái (UAV), hạn chế tiêu tốn những tên lửa đắt tiền của tổ hợp phòng không Pantsir và Tor”, ông Borisov nói.

Tuy nhiên các chuyên gia quân sự bày tỏ nghi ngờ tuyên bố của Nga về hệ thống vũ khí laser mới.

Vũ khí laser tạo ra một chùm ánh sáng tập trung có thể làm nóng và đốt cháy mục tiêu.

Laser năng lượng cao có thể đốt thủng một lỗ trên tấm thép dày trong vòng vài giây. Các tia di chuyển với tốc độ ánh sáng, có tầm bắn rộng hơn so với nhiều loại đạn thông thường và có thể bắn trúng mục tiêu với độ chính xác cao nhất. Những loại vũ khí như vậy cũng hoạt động kín đáo, vì việc chiếu tia sáng không gây ra tiếng ồn. Quan trọng hơn cả, chúng có chi phí thấp do không cần sử dụng đạn dược, ngoài năng lượng để đốt cháy mục tiêu.

TNO, một viện nghiên cứu của Hà Lan chuyên về công nghệ vũ khí laser cho biết, mỗi phát bắn của loại vũ khí này chỉ tốn chưa đến 1 euro (tức chỉ khoảng 1 USD).

Tất cả các yếu tố này khiến vũ khí laser trở thành dự án hấp dẫn đối với các lực lượng quân đội trên khắp thế giới. Mùa hè năm 2021, Lục quân Mỹ từng tuyên bố thử nghiệm một vũ khí laser tiên tiến. Hồi tháng 4 vừa qua, Thủ tướng Israel Naftali Bennett tuyên bố trên Twitter rằng, quân đội nước này đã thử nghiệm thành công vũ khí laser có thể sử dụng để bắn hạ UAV, rocket và đạn pháo.

Nhiều nước khác, trong đó có Pháp, Anh và Trung Quốc cũng được cho là đang nghiên cứu và phát triển các dự án vũ khí laser riêng.

Nga có đang sử dụng vũ khí laser ở Ukraine?

“Một số nước đang khai thác công nghệ và sử dụng các loại vũ khí laser. Nga cũng có thể là một trong số các nước đó. Do tính chất bí mật của các dự án vũ khí, chúng ta thường không biết về tình trạng thực sự của nó”, ông Maarten Lortzer, người phát ngôn viện nghiên cứu TNO cho biết.

Trong một video đăng trên Twitter ngày 19/5, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã chỉ trích tuyên bố của Nga về việc sử dụng vũ khí laser ở Ukraine, nói rằng điều đó cho thấy “sự thất bại hoàn toàn” của chiến dịch mà Nga tiến hành ở Ukraine.

Trong khi đó, Lầu Năm Góc nhận định chưa có dấu hiệu cho thấy Nga đã sử dụng vũ khí laser trong chiến dịch quân sự tại Ukraine.

“Chúng tôi chưa thấy bất cứ dấu hiệu nào về việc sử dụng các tổ hợp laser, ít nhất là vũ khí laser, tại Ukraine. Chưa có gì xác nhận điều này”, người phát ngôn Lầu Năm Góc John Kirby nói cho biết trong cuộc họp báo ngày 20/5.

“Khắc tinh” của UAV Ukraine?

Vũ khí laser được đánh giá là yếu tố thay đổi cuộc chơi trong bối cảnh UAV ngày càng được sử dụng nhiều trong các cuộc xung đột. Hệ thống vũ khí này cũng dễ vẫn hành và có hiệu quả kinh tế đáng kể.

Ngoài các máy bay không người lái quân sự do các nước NATO chuyển giao, Ukraine cũng sử dụng UAV thương mại và tự chế tạo để theo dõi và tấn công các mục tiêu của Nga. Ảnh: Abaca

Vũ khí laser mới của Nga, nếu được sử dụng, có thể giúp Moscow đối phó với mối đe dọa đáng kể trên chiến trường ở Ukraine. Đó là các loại UAV.

Ngoài các máy bay không người lái quân sự do các nước NATO chuyển giao, Ukraine cũng sử dụng UAV thương mại và tự chế tạo để theo dõi và tấn công các mục tiêu của Nga.

Trong tuyên bố hồi tuần trước, Phó Thủ tướng Nga Borisov nói rằng hệ thống laser Zadira đã bắn hạ UAV của Ukraine ở khoảng cách 5km trong vòng 5 giây.

Nga cho biết họ cũng có thể sử dụng vũ khí của mình để làm lóa các vệ tinh, máy ảnh quân sự và máy dò.