Dự đoán phản ứng của Trung Quốc và Philippines sau giờ phán quyết

Thế giới đang chờ đợi phán quyết của Tòa án Trọng tài thường trực Quốc tế (PCA) về vụ tranh chấp lãnh thổ giữa Trung Quốc và Philippines ở Biển Đông. Giới chuyên gia đã đưa ra một loạt dự đoán về phản ứng của Trung Quốc và Philippines sau khi PCA đưa ra phán quyết vào chiều nay (12/7). 

Phản ứng của Trung Quốc?

Giới chuyên gia Mỹ nhận định, Trung Quốc sẽ có phản ứng mạnh mẽ nếu tòa chấp thuận các yêu cầu của Philippines. 

Robert Haddick, nhà thầu cho Bộ Tư lệnh Mỹ đặc trách Chiến dịch Đặc biệt, đã đưa ra danh sách 12 lựa chọn Trung Quốc có thể đáp trả nếu “thua kiện” Philippines. Trong số 12 điều mà ông Haddick đưa ra bao gồm cả việc Bắc Kinh có thể tuyên bố lên án các cuộc tập trận trong khu vực, tăng cường sự hiện diện quân sự ở biển Đông. Thậm chí là công khai triển khai các hệ thống tên lửa tại các đảo tranh chấp.

Ông Haddick cho rằng, nếu Trung Quốc thực hiện bất kỳ hành động nào trong 12 lựa chọn ông đưa ra thì đó là dấu hiệu cho thấy Trung Quốc rất tự tin vào khả năng quân sự của mình. Theo chuyên gia James Holmes, Bắc Kinh không chấp nhận một tòa án có thể gạt bỏ yêu sách lãnh thổ của họ. 

Nhiều chuyên gia phân tích dự đoán, Trung Quốc có thể cho hạ cánh các chiến đấu cơ trên các đường băng mà Bắc Kinh đã xây dựng tại các khu vực tranh chấp, tuyên bố một vùng nhận dạng phòng không (ADIZ), trên Biển Đông hoặc khởi động chiến dịch nạo vét tại bãi cạn Scarborough - nơi mà cả Bắc Kinh và Manila đều tuyên bố chủ quyền. 

Trong khi đó, bà Bonnie Glaser, Giám đốc Dự án Sức mạnh Trung Quốc của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế ở Washington (CSIS) tin rằng, Bắc Kinh sẽ tìm cách tránh "các hoạt động gây bất ổn", đặc biệt trong bối cảnh Trung Quốc sẽ chủ trì hội nghị thượng đỉnh G20 vào tháng 9 tới. 

"Nếu tiến hành các hoạt động gây bất ổn, uy tín của Tập Cận Bình sẽ bị đe dọa. Tuy nhiên, mọi chuyện có thể đi theo hướng khác. Bởi khi Trung Quốc nghĩ rằng họ đang bị bắt nạt, chúng ta có thể chứng kiến những động thái gây hấn nhiều hơn" bà Glaser nói.

Theo bà Glaser, quan điểm cho rằng họ có thể triển khai các chiến đấu cơ trên đường băng sẽ khiến căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc leo thang thực sự, đồng thời làm cho khu vực lo ngại", bà nói thêm. 

Ông Ashley Townshend, chuyên gia thuộc Trung tâm nghiên cứu Mỹ của Đại học Sydney, cho biết, ông tin Bắc Kinh sẽ tìm kiếm một "con đường trung lập: không đầu hàng nhưng cũng không để leo thang căng thẳng". Theo đó, Trung Quốc có thể sẽ tiếp tục tiến hành tập trận quân sự trong khu vực này như một cách phô diễn sức mạnh mà không làm căng thẳng leo thang thêm. 

Phản ứng của Philippines?

Ông Hoàng Ngọc Giao, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách, Pháp luật và Phát triển chia sẻ với Viettimes rằng, Philippines đang quyết tâm theo đuổi vụ kiện, coi đây là biện pháp đấu tranh chính; vận động các nước ASEAN phát biểu gây sức ép với Trung Quôc. Tuy nhiên, tình hình có thể thay đổi khi Tổng thống mới Duterte hé lộ đàm phán song phương với Trung Quốc. 

Tân Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte từng tuyên bố sẽ "cưỡi" máy bay trên khu vực tranh chấp với Trung Quốc để thách thác Bắc Kinh. Tuy nhiên, cũng có thể ông sẽ tìm cách giảm thiểu phán quyết của PCA để cải thiện quan hệ với Bắc Kinh. 

Các mối quan hệ gần gũi hơn với Bắc kinh sẽ giúp Manila tiếp cận được các khoản vay của Bắc Kinh và các khoản đầu tư nhiều hơn vào lĩnh vực cơ sở hạ tầng, và cũng có thể giúp giảm bớt căng thẳng trong khu vực.