El Nino 2019: Gây nắng nóng và hạn hán khắc nghiệt trên thế giới

Nhiều nơi trên thế giới thiếu nước sản xuất và sinh hoạt do khô hạn. Ảnh: @Oxfam International

Hạn hán, thiếu nước khắp nơi

Tại bang Andhra Pradesh thuộc miền Đông Nam của Ấn Độ vừa ghi nhận một số ca tử vong do đột quỵ khi nhiệt độ nhiều nơi lên hơn 45 độ C. Cơ quan chức năng bang Andhra Pradesh cảnh báo đợt nắng nóng như lửa đốt và khuyên mọi người nên thực hiện mọi biện pháp phòng ngừa, như không ra ngoài đường khi không thực sự cần thiết.

Trong khi đó, chất lượng không khí được dự báo sẽ kém do bụi mịn, đặc biệt là ở các thành phố lớn như Delhi, ảnh hưởng đến sức khỏe nhiều người khi nắng nóng tiếp tục bao trùm hàng loạt các bang tại quốc gia Nam Á này.

Người dân tại Malaysia đang đón thời tiết khô nóng với sự xuất hiện của gió mùa tây nam và hiện tượng thời tiết này được dự báo kéo dài cho đến tháng 9. Cơ quan Khí tượng Malaysia (MetMalaysia) cho biết nhiều bang như Johor, Melaka, Terengganu, Pahang, Sabah và các khu vực ven biển Kelantan ​​sẽ nhận được lượng mưa dưới mức trung bình, giảm xuống dưới 150mm.

Aisyah Nabilah (27 tuổi) đến từ huyện Manjung, bang Perak cho hay cô không nghĩ rằng sức nóng ở Kuala Lumpur nơi cô làm việc sẽ không thể chịu đựng được. “Tôi sẽ chú ý uống nhiều nước hơn. Sức nóng đôi khi tôi còn chịu được nhờ thiết bị làm mát, miễn là không có khói mù,” Aisyah Nabilah nói.

Tương tự, cuộc sống của người dân tại một số quốc gia châu Phi bị đảo lộn vì khô hạn, thiếu nước trầm trọng. Chính phủ Namibia vừa tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia liên quan đến hạn hán nghiêm trọng xảy ra ở một số khu vực tại quốc gia Nam Phi này. Namibia cho biết Văn phòng Chính phủ, bộ, cơ quan và tất cả các bên liên quan khác được huy động để đảm bảo rằng các hỗ trợ cần thiết được triển khai cho các cộng đồng bị ảnh hưởng.

Ngoài trợ cấp, điều động các xe chở nước đến các khu vực bị khô hạn, phục hồi khẩn cấp các giếng, trạm bơm nước, Chính phủ Namibia cũng khuyến cáo nông dân giảm đàn vật nuôi trong điều kiện thiếu nước hiện nay để tránh bị thiệt hại.

Theo ghi nhận, phần lớn diện tích Australia chỉ nhận được 20% lượng nước mưa so với thường niên, đặc biệt tại khu vực Đông Nam. Ảnh: AP.

Quỹ Nhi đồng Liên hiệp quốc (UNICEF) thông báo, Angola đang trong tình trạng hạn hán nghiêm trọng khiến 2,3 triệu người rơi vào cuộc khủng hoảng an ninh lương thực phẩm do hoạt động chăn nuôi và sản xuất bị ảnh hưởng. Ngoài ra, hàng nghìn trẻ em đang được điều trị suy dinh dưỡng cần được chăm sóc y tế kịp thời.

Tại tỉnh Cunene, phía Nam Angola, giáp Namibia, hạn hán kéo dài từ tháng 10 năm ngoái đến nay khiến 90% dân số (khoảng 1,1 triệu người) thiếu nước nghiêm trọng, ngành nông nghiệp bị tê liệt. Số người cần hỗ trợ nhân đạo tại địa phương này lên đến 850.000 người vào tháng 3 vừa qua; 2.500 trẻ em dưới 5 tuổi tại nhiều tỉnh như Lunda Norte, Huila, Cunene, Bie và Namibe đã và đang phải điều trị suy dinh dưỡng cấp.

Tayib Bromand - chuyên gia thích ứng với biến đổi khí hậu tại Bộ Năng lượng và nguồn nước của Afghanistan cho biết: “Năm ngoái, chúng tôi trải qua hạn hán nghiêm trọng ở nước này, bao gồm cả lưu vực sông Kabul. Mực nước ngầm giảm hơn 10m. Nhiều người buộc phải mua nước để dùng".

El Nino – sát thủ thầm lặng?

Hiện tượng El Nino mô tả sự nóng lên gần như cả năm của bề mặt đại dương tại khu vực Nam Thái Bình Dương. Hiện tượng mặt biển nóng lên bất thường này diễn ra mạnh mẽ đến nỗi tác động của chúng gây ảnh hưởng trên phạm vi toàn cầu.

Do hiện tượng khí hậu El Nino phát triển mạnh, năm 2016 được ghi nhận là năm nóng nhất trong lịch sử nhân loại.

Trong báo cáo phân tích của Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO), tháng 11/2018 là thời điểm đánh dấu năm thứ 4 liên tiếp nóng nhất trong lịch sử khí hậu được ghi nhận (gồm các năm 2015, 2016, 2017 và 2018). Nhiệt độ trung bình toàn cầu (cả trên đất liền và đại dương) trong năm 2018 đều cao hơn 1 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Chưa hết, 20 năm nóng nhất trong lịch sử đều xảy ra trong vòng 22 năm qua.

Chỉ tính riêng trong năm 2018, trên toàn thế giới phải hứng chịu 14 thảm họa thiên tai gây thiệt hại về của trên 1 tỷ USD (tính riêng mỗi thảm họa). Tính tổng 14 thảm họa thiên tai này cướp đi sinh mạng của ít nhất 247 người, gây thiệt hại ít nhất 91 tỷ USD, TTXVN lấy số liệu của WMO.

Điều đáng chú ý là, những năm nóng nhất được ghi nhận trên toàn cầu đều trùng với các năm có hiện tượng El Nino diễn ra. Và nay, các nhà khoa học lại phát hiện điểm bất thường của El Nino trong vòng 400 năm trở lại đây.

Cụ thể, theo nghiên cứu của nhóm các nhà khoa học quốc tế về khoa học Trái Đất và khí hậu, từ cuối thế kỷ 20 đến nay, hiện tượng El Nino bắt đầu gia tăng mạnh mẽ ở khu vực Trung Thái Bình Dương.

Thời tiết khắc nghiệt khiến cuộc sống người dân bị ảnh hưởng bị đảo lộn. Ảnh: Shutterstock

Trong các năm xuất hiện hiện tượng El Nino mạnh mẽ, Australia và một số khu vực châu Á thường nhận được lượng mưa ít hơn nhiều so với những năm bình thường, gây hạn hán ở nhiều nơi. Ngược lại, các nước tại khu vực châu Mỹ lại phải hứng chịu những trận mưa như thác đổ, gây ra lũ lụt trên diện rộng.

Tuy nhiên, theo nghiên cứu mới nhất của các chuyên gia về khoa học Trái Đất, hiện tượng El Nino mới đã được phát hiện tại khu vực nhiệt đới Thái Bình Dương. Kiểu El Nino mới này được mô tả là khiến cho vùng nước đại dương tại Trung Thái Bình Dương nóng lên.

Giữa tháng 4/2019, National Geographic dẫn lời các nhà khoa học cho biết, do tác động của hiện tượng El Nino cộng với hệ quả của biến đổi khí hậu nhân tạo, giới khoa học đưa ra cảnh báo: Năm 2019 được dự báo là năm nóng nhất trong lịch sử nhân loại.

"Mỗi một biến động (tăng dần) của sự ấm lên toàn cầu đều có tác động rất lớn đến sức khỏe con người, đến việc tiếp cận lương thực và nước ngọt, cũng như ảnh hưởng lớn đến sự tồn vong của động-thực vật, hay đến sự tuyệt chủng của các rạn san hô và sinh vật biển," Phó tổng thư ký WMO Elena Manaenkova cho biết.