Khám phá "Đà Lạt của Phú Yên" trên Cao nguyên Vân Hòa

Cao nguyên Vân Hòa nằm ở trung tâm tỉnh Phú Yên, thuộc địa bàn các xã Sơn Long, Sơn Định, Sơn Xuân của huyện Sơn Hòa và một phần huyện Tuy An với nhiều nắng, gió và cả sương mờ, được mệnh danh là "Đà Lạt của Phú Yên". Đây là vùng đất đỏ bazan được hình thành do quá trình phun trào núi lửa có độ cao trung bình 400m so với mực nước biển, tạo nên tiểu vùng khí hậu ôn hòa, mát mẻ quanh năm.

Tận dụng những lợi thế về điều kiện giao thông thuận lợi, điều kiện tự nhiên được thiên nhiên ưu đãi và hệ thống di tích lịch sử phong phú, tại cao nguyên Vân Hòa đang hình thành các nhà vườn trồng cây ăn trái, các khu du lịch nghỉ dưỡng, các trang trại trồng rau màu, cây công nghiệp vừa phục vụ sản xuất, vừa phục vụ du lịch. Theo Lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Yên, không gian du lịch Cao nguyên Vân Hòa và vùng phụ cận (Đồng Xuân, Tuy An) với định hướng phát triển sản phẩm du lịch sinh thái, du lịch nông nghiệp nông thôn, du lịch cộng đồng, du lịch văn hóa gắn với vùng đồng bào các dân tộc thiểu số.

Vùng đất giàu lịch sử

Cao nguyên Vân Hòa nằm trên con đường giao thương cổ nối liền khu vực ven biển Phú Yên với khu vực miền tây rộng lớn của Phú Yên, để từ đó thông lên đến tận Tây Nguyên. Tại đây còn lưu lại nhiều di tích lịch sử cách mạng liên quan đến cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc của Đảng bộ và nhân dân tỉnh Phú Yên trong thời kỳ 1954 – 1975, trong đó di tích Nhà thờ Bác Hồ, Căn cứ địa cách mạng của tỉnh Phú Yên trong cuộc kháng chiến chống Mỹ và di tích Địa đạo Gò Thì Thùng đã được xếp hạng di tích lịch sử quốc gia vào năm 2008.

Di tích lịch sử tiêu biểu tại Cao nguyên Vân Hòa là Nhà thờ Bác Hồ, được xây dựng vào năm 1969. Đây là nơi nhân dân Phú Yên chức làm lễ truy điệu khi Bác qua đời, từ đó trở thành nơi để nhân dân Phú Yên tưởng niệm Bác cho đến ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng. Sau khi được xếp hạng là di tích lịch sử quốc gia vào năm 2008, Nhà thờ Bác Hồ đã được tu bổ tôn tạo khang trang trên diện tích khuôn viên 0,5 héc ta. Du khách thường tới đây để dâng hương tưởng niệm Bác, tìm hiểu lịch sử tại phòng truyền thống, phòng trưng bày liên quan đến khu căn cứ kháng chiến của tỉnh Phú Yên trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.

Không chỉ riêng Thành phố Hồ Chí Minh có địa đạo Củ Chi hay Quảng Trị có địa đạo Vịnh Mốc, tại Cao nguyên Vân Hòa cũng có hệ thống địa đạo vô cùng độc đáo. Di tích lịch sử quốc gia Địa đạo Gò Thì Thùng được xây dựng vào tháng 5/1964 và hoàn thành vào tháng 8/1965, gồm địa đạo dài khoảng 2km nằm sâu từ 4 đến 5m so với mặt đất, hệ thống công sự chiến đấu, giao thông hào trên mặt đất dài hơn 10km nối liền nhau tạo thành một thế trận đánh địch vững chắc. Tại khu vực Địa đạo Gò Thì Thùng, vào ngày 24/6/1966 đã diễn ra trận đánh Mỹ lớn nhất ở Phú Yên trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, gây thiệt hại nặng Sư đoàn không vận số 1 của Mỹ, bắn rơi và bắn hỏng 9 máy bay. Hiện nay di tích Địa đạo Gò Thì Thùng đã được tu bổ tôn tạo, trong đó đã khôi phục khoảng 200m địa đạo để phục vụ khách tham quan.

Thiên nhiên tươi đẹp

Đến với cao nguyên Vân Hòa du khách không chỉ đến với vùng đất có khí hậu mát mẻ dễ chịu, phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp và nhiều di tích lịch sử, cách mạng mà còn thưởng thức các món ăn đặc sản truyền thống của người dân bản địa như gà kho mắm thơm hay nấu canh chua lá dít, bò một nắng chấm muối kiến vàng, nấm mối Sơn Hòa...

Điểm đến độc đáo mà du khách thường tới "check-in" là những vườn cây đỏ. Cây đỏ là loại thực vật bản địa, dạng thân gỗ có chiều cao từ 10 - 15m. Đặc điểm nổi bất nhất của loài cây này là trái mọc thành từng chùm trên thân, khi chín có màu đỏ, trái có vị thanh chua và có thể ăn hoặc ủ để lấy rượu. Cây đỏ bắt đầu ra hoa từ tháng giêng và chín rộ là vào tháng tám âm lịch. Có rất nhiều vườn cây đỏ mà du khách có thể tham quan như vườn cây đỏ Bốn Bình, vườn cây đỏ Bốn Phương. Du khách thường muốn thưởng thức quả đỏ chua chua, ngọt ngọt, hòa mình với thiên nhiên trong lành, ngắm những cây đỏ trĩu quả từ gốc đến ngọn và lưu lại những khoảnh khắc đẹp trong khu vườn mùa đỏ chín. Ngoài tham quan vườn đỏ du khách có thể đến tham quan chụp hình với cây mít cổ thụ trên trăm tuổi với ba người ôm, mít cao nguyên Vân Hòa vừa ngọt vừa giòn và vàng ươm là sản vật địa phương nổi tiếng.

Trong quần thể du lịch ở Cao nguyên Vân Hòa còn có Long Vân Garden, BB Farm. Với diện tích 4ha, điểm dừng chân Long Vân Garden có thể đón khoảng 1.000 khách, cùng với các dịch vụ, tiện ích như nhà hàng, vườn hoa, khu cắm trại, đốt lửa trại, khu homestay…

BB Farm là trang trại nông nghiệp công nghệ cao kết hợp với du lịch trải nghiệm tại cao nguyên Vân Hòa, có diện tích khoảng 10ha. Đến BBfarm du khách được tham quan, tìm hiểu về quá trình hình thành và sinh trưởng của các giống dâu tây, vườn rau thủy canh, ớt sừng trâu, vườn cà chua, vườn dưa lưới... Ngoài các điểm tham quan chính trên du khách có thể tham quan khám phá thêm các cảnh quan thiên nhiên phụ cận như Vực Đá Nhà - thôn Trung Trinh, xã Sơn Long; Vực Song, Vực Hòm xã An Lĩnh, huyện Tuy An…

Để tới Cao nguyên Vân Hòa, xuất phát từ Tuy Hòa theo Quốc lộ 1A, du khách đi về hướng Bắc đến ngã 4 Hòa Đa, tại đây có thể dừng chân ăn sáng tại các quán bánh hỏi lòng heo Hòa Đa. Du khách rẽ trái theo đường ĐT 643 ngược lên hướng Tây, đến tham quan vườn cây đỏ sau đó đến Nhà thờ Bác Hồ, Hội trường Mùa Xuân. Tiếp đến tham quan di tích địa đạo Gò Thì Thùng, ăn trưa tại Long Vân Garden hoặc mua sắm đặc sản, tham quan, ăn trưa tại BB Farm. Đường giao thông đến các điểm đều rất thuận lợi cho các loại xe ô tô từ 4 – 45 chỗ. Du khách có thể ở lại qua đêm và xem nghệ thuật trình diễn “Trống đôi, cồng ba, chiêng năm” được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.