Bộ Công an đề xuất ‘siết’ việc chuyển dữ liệu ra nước ngoài

Chiều ngày 14/10, tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, lấy ý kiến về dự thảo Luật Dữ liệu, Bộ trưởng Công an Lương Tam Quang cho biết, dự thảo đề xuất việc kiểm soát chặt chẽ việc chuyển dữ liệu ra nước ngoài. Theo đó, tất cả dữ liệu chuyển ra khỏi biên giới Việt Nam sẽ cần được cơ quan có thẩm quyền đánh giá tác động và cấp phép, đặc biệt là đối với dữ liệu cá nhân, phải tuân thủ quy định của Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Bộ trưởng Công an Lương Tam Quang trình bày tờ trình về dự thảo Luật Dữ liệu.

Dự thảo quy định, Thủ tướng Chính phủ sẽ có thẩm quyền quyết định việc cung cấp và chuyển giao các dữ liệu cốt lõi của quốc gia. Đối với các dữ liệu liên quan đến lĩnh vực quân sự, quốc phòng và cơ yếu, Bộ Quốc phòng sẽ chủ trì đánh giá và quyết định việc chuyển giao. Các dữ liệu quan trọng khác, không thuộc quân sự hoặc quốc phòng, sẽ do Bộ Công an phối hợp với các cơ quan liên quan đánh giá tác động và đưa ra quyết định.

Người đứng đầu Bộ Công an cho biết, việc đánh giá tác động trong quá trình chuyển giao dữ liệu sẽ tập trung vào các yếu tố như mức độ rủi ro tiềm ẩn với an ninh quốc gia, quyền lợi của cá nhân, tổ chức, và lợi ích cộng đồng. Ngoài ra, cơ quan chức năng sẽ đánh giá tính hợp pháp, mục đích chuyển giao, quy mô dữ liệu và các biện pháp bảo vệ dữ liệu khi đã chuyển ra nước ngoài, nhằm bảo đảm dữ liệu không bị rò rỉ, phá hủy hoặc sử dụng trái phép.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh Lê Tấn Tới, đại diện cho cơ quan thẩm tra, cho rằng, đây là nội dung mới nhưng dự thảo chưa làm rõ sự cần thiết của quy định này trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ. Ông Tới nhấn mạnh, cần phải có một khung pháp lý rõ ràng để quản lý luồng dữ liệu xuyên biên giới, đồng thời bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân liên quan đến dữ liệu cá nhân.

Bên cạnh đó, đại diện Ủy ban Quốc phòng đề nghị, cơ quan soạn thảo cần xác định rõ các loại dữ liệu quan trọng bị cấm hoặc hạn chế chuyển ra nước ngoài, quy định lưu trữ bản sao dữ liệu tại Việt Nam và truy xuất dữ liệu khi đã chuyển giao. Bộ Công an cũng cần nghiên cứu trách nhiệm bồi thường khi xảy ra sự cố dữ liệu và thẩm quyền quyết định việc chuyển giao cũng cần được làm rõ để tránh sự chồng chéo trong quản lý.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học - Công nghệ Lê Quang Huy đồng tình với các quy định trong dự thảo nhưng nhấn mạnh cần làm rõ hơn về nội dung trao đổi dữ liệu xuyên biên giới, nhất là về quản lý Nhà nước và hợp tác quốc tế. Ông Huy cho rằng, việc chuyển giao dữ liệu sẽ thúc đẩy dòng chảy dữ liệu, giúp doanh nghiệp Việt Nam mở rộng thị trường và tiếp cận nguồn lực tài chính. Tuy nhiên, cần phải bảo đảm chủ quyền số và lợi ích quốc gia trong quá trình hợp tác quốc tế này.

Giải trình trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Lương Tam Quang cho biết, các quy định trong dự thảo sẽ tiếp tục được rà soát và hoàn thiện để bảo đảm sự phù hợp với Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân. Do tính chất phức tạp và thay đổi nhanh của môi trường số, việc quy định chi tiết ngay từ đầu là không khả thi. Do vậy, dự luật sẽ giao cho Chính phủ thẩm quyền ban hành các nghị định hướng dẫn chi tiết, bảo đảm linh hoạt và phù hợp với thực tiễn.