Dọa kiểm tra để buộc khai thuế qua mạng

Cục Thuế TP.Hồ Chí Minh cho biết đến nay có khoảng 90.000 doanh nghiệp, chiếm 70% tổng số doanh nghiệp trên địa bàn, đã thực hiện kê khai thuế qua mạng. Theo ngành thuế, đây là giải pháp có lợi cho cả doanh nghiệp lẫn ngành thuế, đặc biệt là tránh sự tiếp xúc giữa doanh nghiệp và cán bộ thuế để hạn chế tiêu cực.

Khai thuế qua mạng hoặc bị kiểm tra

Ngày 19-11, khi mang hồ sơ đến nộp tại Chi cục Thuế quận 1, bà H. - giám đốc một doanh nghiệp thương mại tại quận 1 - được một cán bộ thuế đem ra hai biên bản và yêu cầu chọn lựa. Một là thông báo kiểm tra, trong đó cơ quan thuế mời đại diện hợp pháp của doanh nghiệp đến làm việc trực tiếp để giải trình toàn bộ hóa đơn GTGT đầu vào - đầu ra mà doanh nghiệp đã kê khai trong tháng 10-2012. Thời hạn làm việc không quá 10 ngày kể từ khi nhận được thông báo. Địa điểm làm việc là Đội kiểm tra thuế số 3. Thứ hai là biên bản làm việc, trong đó doanh nghiệp phải cam kết sẽ kê khai thuế qua mạng kể từ tháng 11-2012.

Số liệu từ Cục Thuế TP.Hồ Chí Minh cho biết những năm qua ngân sách thành phố phải chi ra 150-180 tỉ đồng, chưa kể nhân lực cho việc tổ chức tiếp nhận, luân chuyển, cập nhật và lưu trữ trên 600 triệu tờ giấy mỗi năm, trong khi số lượng doanh nghiệp ngày càng tăng.

“Giữa việc bị thanh tra, kiểm tra, giải trình phiền phức với việc đăng ký khai thuế qua mạng tất nhiên tôi sẽ phải chọn kê khai qua mạng để được “êm”, nhưng rất bức xúc vì theo quy định hiện nay cơ quan thuế mới chỉ khuyến khích doanh nghiệp kê khai thuế qua mạng chứ không bắt buộc” - bà H. nói.

Cũng theo bà H., có mặt tại chi cục thuế, nhiều doanh nghiệp khác cũng bức xúc về việc bị ép buộc phải kê khai thuế qua mạng theo cách như trên. Chính bà H. đã hỏi thẳng: “Căn cứ quy định nào buộc doanh nghiệp không khai thuế qua mạng sẽ bị kiểm tra?”, nhưng cán bộ thuế không trả lời.

Anh T., kế toán một doanh nghiệp (Q.Bình Tân), cũng cho biết khi mang hồ sơ đến nộp, anh mới “té ngửa” vì cơ quan thuế quận này thông báo đã đăng ký sẵn chữ ký số để doanh nghiệp khai qua mạng. “Tôi không hề được thông báo trước về chủ trương này nên rất bất ngờ. Sau đó tôi được hướng dẫn đến gặp cán bộ phòng kê khai và được phát một thiết bị lưu trữ chữ ký số rồi yêu cầu phải về kê khai qua mạng” - anh T. kể. Tại nhiều địa bàn khác, với những doanh nghiệp mới thành lập, cơ quan thuế đều yêu cầu phải kê khai qua mạng.

Trong văn bản trả lời cho doanh nghiệp HHN (Quận Tân Phú) vào tháng 9-2012, Cục Thuế TP.Hồ Chí Minh nêu rõ là đề nghị doanh nghiệp này đăng ký giao dịch bằng điện tử với cơ quan thuế ngay từ khi mới thành lập, biên bản cũng đính kèm phiếu đăng ký cấp chứng thư số. Trong văn bản này, cơ quan thuế đã chừa sẵn phần bỏ trống để doanh nghiệp tự điền thời gian sẽ thực hiện đăng ký kê khai qua mạng. Chỉ sau khi điền xong phần này, cơ quan thuế mới đóng dấu “đã đăng ký thuế” thì doanh nghiệp mới đủ pháp lý để hoạt động. Căn cứ trên tờ đăng ký này, cơ quan thuế sẽ từ chối không nhận hồ sơ bằng giấy của doanh nghiệp.

“Tốt cho doanh nghiệp”

Trao đổi với chúng tôi, ông Đặng Khắc Phúc, chi cục trưởng Chi cục Thuế quận 1, cho rằng việc kê khai thuế qua mạng là tốt cho doanh nghiệp, ngồi ở nhà vẫn có thể kê khai, không phải đi tới đi lui tốn thời gian. Ông Phúc cũng khẳng định cơ quan này hoàn toàn không có chủ trương kiểm tra những doanh nghiệp không chịu kê khai thuế qua mạng.

Vì việc kiểm tra doanh nghiệp phải có kế hoạch và được duyệt trước từ 3-6 tháng và phải thông báo trước cho doanh nghiệp tối thiểu 10 ngày để doanh nghiệp chuẩn bị. Lực lượng cán bộ thuế cũng đang phải tập trung cho công tác kiểm tra quyết toán thuế để hoàn thành chỉ tiêu thu ngân sách năm 2012, nên không có lực lượng để đi kiểm tra những doanh nghiệp không kê khai qua mạng.

Theo ông Phúc, Cục Thuế đã giao chỉ tiêu năm 2012 phải đạt 70% doanh nghiệp kê khai qua mạng và đến tháng 6-2013, tỉ lệ này phải đạt 80-90% nhưng không có chỉ tiêu giao cho viên chức.

“Khi doanh nghiệp tới nộp hồ sơ, cán bộ thuế chỉ tuyên truyền, thuyết phục doanh nghiệp. Còn biên bản chỉ là sự ghi nhận lại cam kết của doanh nghiệp và cũng là cái để nhân viên kế toán thông báo cho chủ doanh nghiệp. Có thể nhân viên thuế không giải thích rõ cho doanh nghiệp” - ông Phúc nói. Về biên bản thông báo kiểm tra mà doanh nghiệp cho rằng nhân viên thuế lấy ra để “hù” doanh nghiệp, ông Phúc cho biết sẽ cho rà soát lại.

Ông Dương Thế Quang, giám đốc Trung tâm tích hợp và lưu trữ thông tin người nộp thuế Cục Thuế TP.Hồ Chí Minh, cho biết hiện nay chưa có quy định nào bắt buộc doanh nghiệp phải kê khai thuế qua mạng mà chỉ dừng lại ở việc tuyên truyền, vận động, dù để doanh nghiệp thay đổi thói quen không phải dễ.

“Khai thuế qua mạng có nhiều cái lợi. Doanh nghiệp đỡ được chi phí giấy mực, giảm bớt thời gian đi lại, chờ đợi. Cơ quan thuế có được cơ sở dữ liệu đầy đủ, khắc phục tình trạng quá tải mỗi kỳ khai thuế, giảm nhân lực tiếp doanh nghiệp, giảm lưu trữ hồ sơ” - ông Quang nói. Ngoài ra, việc kê khai thuế qua mạng cũng giảm việc tiếp xúc trực tiếp giữa cán bộ thuế và doanh nghiệp, qua đó giảm nhũng nhiễu, tiêu cực.

Chưa yên tâm hệ thống mạng

Nhiều doanh nghiệp cho biết từng khai thuế qua mạng nhưng sau đó lại trở về kê khai bằng giấy vì hệ thống mạng chưa ổn định, cổng điện tử của Tổng cục Thuế nhiều lần bị tình trạng quá tải, hư hỏng kỹ thuật ngay trong thời gian cao điểm nhận tờ khai. Theo các doanh nghiệp, cần xây dựng hệ thống mạng ổn định hơn, đồng thời có giải pháp dự phòng để doanh nghiệp có thể giao dịch online 24/24 giờ.

Việt Nguyên (Theo TTO)