Mức độ nhận thức của doanh nghiệp về kinh doanh có trách nhiệm vẫn còn thấp

Chiều 22/4, Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) và Đại sứ quán Thụy Điển tại Việt Nam đã tổ chức Hội thảo công bố kết quả Nghiên cứu về mức độ nhận thức và tình hình thực hiện kinh doanh có trách nhiệm của các doanh nghiệp tại Việt Nam.

Tại hội thảo, trình bày kết quả nghiên cứu, ông Vũ Văn Tuấn - Trưởng nhóm nghiên cứu, Giám đốc T&C Consulting cho biết, nghiên cứu tập trung vào ba vấn đề cụ thể là lao động, môi trường và quản trị, với sự tham gia của 279 doanh nghiệp.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, hoảng 56% doanh nghiệp được khảo sát đồng ý với khái niệm đầy đủ về thực hành kinh doanh có trách nhiệm, đó là “chủ động đánh giá các tác động của doanh nghiệp đối với môi trường và xã hội, thực hiện các biện pháp phòng tránh các tác động tiêu cực và đưa ra các biện pháp khắc phục hiệu quả khi các tác động tiêu cực xảy ra, bao gồm cả việc vượt mức tuân thủ các quy định của luật pháp quốc gia khi cần thiết để phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế. Khoảng 42% doanh nghiệp được khảo sát cho rằng kinh doanh có trách nhiệm ở một nghĩa hẹp hơn như thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (7%) hoặc tuân thủ luật pháp của quốc gia (36%).

"Mức độ nhận thức về thực hành kinh doanh có trách nhiệm của các doanh nghiệp ở Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp tư nhân trong nước vẫn còn thấp", ông Vũ Văn Tuấn đánh giá.

Mức độ nhận thức giữa các doanh nghiệp theo loại hình khác nhau (doanh nghiệp có vốn nhà nước, doanh nghiệp tư nhân trong nước, doanh nghiệp nước ngoài) khá chênh lệch. Doanh nghiệp có vốn nhà nước có mức độ nhận thức cao nhất (81%) và doanh nghiệp tư nhân trong nước có mức độ nhận thức thấp nhất

(47%). Trong khi đó, mức độ nhận thức giữa doanh nghiệp lớn và doanh nghiệp nhỏ tương đối hẹp, chỉ ở mức 12%.

"Trong ba nhóm thực hành kinh doanh có trách nhiệm về lao động, môi trường, và quản trị, khía cạnh lao động được các doanh nghiệp hưởng ứng tích cực nhất, trong khi các khía cạnh về môi trường và quản trị chưa được quan tâm nhiều", ông Vũ Văn Tuấn thông tin.

Các doanh nghiệp cho biết các thực hành kinh doanh có trách nhiệm trong lĩnh vực lao động được ưu tiên do liên quan trực tiếp tới phúc lợi của con người và thu hút mối quan tâm lớn của cả các cơ quan quản lý và công chúng nói chung. Tuy nhiên, các vấn đề về môi trường cũng chưa thực sự rõ ràng với cơ chế thực thi tương đối yếu hơn, do đó, các thực hành trong lĩnh vực môi trường được ít ưu tiên hơn.

Khảo sát cho thấy, 82% doanh nghiệp được hỏi khẳng định họ đã tuân thủ đầy đủ các quy định hiện hành về lao động liên quan tới chế độ đãi ngộ và điều kiện làm việc (như chế độ bảo hiểm, thúc đẩy bình đẳng giới; lương, thưởng; an toàn và vệ sinh lao động, vv). Đây là tỷ lệ tuân thủ cao nhất so với tỷ lệ trung bình tương ứng về các vấn đề quản trị và môi trường là 71% và 66%.

Về tổng thể, việc thực hiện kinh doanh có trách nhiệm của các doanh nghiệp thuộc mọi quy mô, loại hình và lĩnh vực là tích cực. Tuy nhiên, doanh nghiệp càng lớn và tham gia hội nhập toàn cầu càng nhiều thì mức độ thực hiện kinh doanh có trách nhiệm càng cao.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, nhiều doanh nghiệp bày tỏ cơ chế thực thi của luật chưa mạnh (18%), sự thiếu hụt về nguồn lực về tài chính (12%), về nhân sự (10%) là những thách thức lớn nhất của doanh nghiệp để thực hiện kinh doanh có trách nhiệm.

Ngoài ra, tuân thủ và phát triển bền vững là động lực chính cho thực hành kinh doanh có trách nhiệm. Covid-19 được coi là một trong hai rào cản lớn nhất đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nước, và là một trong ba thách thức hàng đầu đối với doanh nghiệp tư nhân trong nước và doanh

nghiệp nước ngoài.

Theo ông Vũ Văn Tuấn, nghiên cứu cho thấy các doanh nghiệp đã bắt đầu chú ý đến các tiêu chuẩn/hướng dẫn tiên tiến của quốc tế. Cụ thể, việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế còn hạn chế khi phần lớn các doanh nghiệp (67%) không áp dụng bất kỳ tiêu chuẩn quốc tế nào. Tuy nhiên, một lượng lớn doanh nghiệp (60%) có kế hoạch đẩy mạnh áp dụng thực hành kinh doanh có trách nhiệm trong tương lai.

Nhìn chung, tương lai việc thực hiện kinh doanh có trách nhiệm của các doanh nghiệp là tích cực, nhưng cần có sự hỗ trợ của Chính phủ để có thể thúc đẩy hơn nữa. Theo Nghiên cứu, hơn 60% doanh nghiệp có kế hoạch thực hiện kinh doanh có trách nhiệm và 2/3 doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp nhà nước, và doanh nghiệp trong lĩnh vực Nông, Lâm, Ngư nghiệp sẽ áp dụng kinh doanh có trách nhiệm trong tương lai. Các doanh nghiệp được hỏi đều thống nhất rằng xây dựng Kế hoạch Hành động Quốc gia sẽ là cách tốt nhất hỗ trợ và đảm bảo sự nhất quán cho việc thực hiện kinh doanh có trách nhiệm trong tương lai. Điều này cũng sẽ cho phép các kế hoạch đầu tư dài hạn hơn ở Việt Nam, giúp cho cho cộng đồng và các bên liên quan tin tưởng rằng quyền của họ được bảo vệ.