Hàng triệu sản phẩm vàng nữ trang sẽ bị cấm bán?

Vàng bị gian lận tuổi

Theo một chuyên gia về vàng, chất lượng vàng nữ trang Việt Nam hiện vẫn đang bị thả nổi. Người sản xuất có thể tự pha các hợp chất như: đồng, sắt, thiếc, kẽm… vào vàng tinh khiết để tạo tuổi vàng là 14K, 16K hay 18K… Tuy nhiên, nhiều khi nhà sản xuất và chế tác vàng nào đó pha các hợp chất quá quy định để “ăn gian tuổi vàng”.

Theo ông Nguyễn Văn Dưng – Chủ tịch Hội Mỹ nghệ kim hoàn đá quý TP. Hồ Chí Minh (SJA), người dân mua vàng ở những thương hiệu lớn thì vàng được đảm bảo nguyên chất 100%. Tuy nhiên, tập quán mua bán vàng ở Việt Nam là mua đâu – bán đó để đảm bảo nguyên giá của vàng khi bán nên việc phát hiện vàng không đủ tuổi là rất khó.

Vậy với 10.000 tiệm vàng trong cả nước thì người dân biết mua vàng như thế nào để được đảm bảo là vàng đủ tuổi 100%?

Theo một chuyên gia về vàng, hiện nay vàng giả, vàng gian tuổi được làm rất tinh vi, chính doanh nghiệp vàng cũng còn bị lừa. 

Vì vậy, cần phải cần có một trung tâm kiểm định chất lượng vàng để kiểm tra lại tất cả số lượng vàng đang lưu thông.

3000 DN làm gì với vàng nữ trang tồn?

Hiện nay, Bộ Khoa học Công nghệ đã ban hành Thông tư 22/2013/TT-BKHCN (26/9/2013-TT 22) quy định về quản lý đo lường trong kinh doanh vàng và quản lý chất lượng vàng trang sức, mỹ nghệ lưu thông trên thị trường. Thông tư có hiệu lực thi hành từ ngày 01/6/2014.

Theo quy định này, vàng trang sức, mỹ nghệ phải phù hợp với tiêu chuẩn về chất lượng và đo lường. Công bố chất lượng theo quy định tại TT 22, đóng mã ký hiệu, hàm lượng vàng trên từng sản phẩm… mới được lưu thông trên thị trường.

Bà Võ Đình Liên Ngọc, Trưởng phòng Quản lý Đo lường chất lượng, Chi Cục Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng, Sở Khoa học và Công nghệ, TP.HCM cho biết, hàm lượng vàng trong sản phẩm của vàng trang sức, mỹ nghệ không được thấp hơn giá trị hàm lượng đã công bố. Giới hạn sai số của 0,1%  (hàm lượng vàng từ 99,9% trở lên); 0,2%  (hàm lượng vàng từ 80% đến dưới 99,9%); 0,3%  (hàm lượng vàng dưới 80%).

Tuy nhiên, để áp dụng chuẩn vàng mới vẫn còn những vướng mắc đối với DN vàng. 

Ông Nguyễn Hữu Khoa, Phó tổng giám đốc công ty Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ) cho biết, khi có TT 22, PNJ đã triển khai sản xuất sản phẩm theo quy định mới ngay sau Tết. Tuy nhiên, trong sản xuất có mặt hàng bán được ngay nhưng cũng có lượng hàng tồn đọng chưa bán được. Vì vòng quay trung bình của sản phẩm khoảng 1 năm.

Đối với những mặt hàng tồn (đến hàng triệu sản phẩm của PNJ) chưa bán được này cơ quan quản lý cho hướng xử lý. Vì nếu chiếu theo quy định cũ nó vẫn đáp ứng tiêu chuẩn, nhưng theo quy định mới thì lại không đạt.

Do vậy, chúng tôi đề thời điểm áp dụng thích hợp để chúng tôi bán hết phần lớn những sản phẩm cũ. Nếu thay thế một lần hàng triệu sản phẩm đó thì rất khó và lãng phí.

Theo ông Nguyễn Văn Dưng, hiện chỉ 10% DN vàng nắm bắt được TT 22. Theo số liệu của Hội, các thành viên của hội có trên 3.000 DN sẽ phải điều chỉnh sản phẩm theo quy định mới.

Trước đây, sai số về hàm lượng vàng giữa DN sản xuất và DN kinh doanh thỏa thuận với nhau cho phép hao hụt từ 1-3%. Đến nay, theo quy định của TT 22 sai số chỉ còn 0,1-0,3%. Và khi thực hiện sai số mới thì sẽ làm tăng giá công tăng 3-5 lần cho một sản phẩm. Tuy nhiên, điều này sẽ đưa chất lượng vàng trang sức, mỹ nghệ theo đúng tiêu chuẩn và bảo đảm cho người tiêu dùng mua sản phẩm đạt chất lượng.

Việc sản xuất vàng nữ trang không đáp ứng tiêu chuẩn công bố sẽ bị phạt rất nặng theo Nghị định 80/2013/NĐ-CP. Chẳng hạn, nếu một sản phẩm nữ trang vàng có giá vài trăm nghìn đồng, nhưng nếu công bố sai một chỉ số thì có thể bị phạt tới 15 triệu, gấp 40 lần giá trị sản phẩm đó. 

Quy định những sản phẩm trang sức mỹ nghệ không được chứa chất độc hại đối với người tiêu dùng cũng khiến DN băn khoăn. Ông Trần Hải, Giám đốc DN sản xuất vàng Hải Nguyên nói rằng, hiện chưa có quy định về chất nào là độc hại hay không độc hại. Hiện DN vẫn chỉ làm theo kinh nghiệm truyền thống từ xưa tới giờ.

Bà Nguyễn Thị Thanh Nga, Chi cục phó Chi cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng, TP.HCM thừa nhận "hiện chưa có một quy chuẩn về chất độc hại trong vàng, chúng tôi đang xem xét vấn đề này để có hướng dẫn cụ thể cho DN vàng".