Bộ Tài chính bỏ đề xuất ngân hàng cung cấp thông tin tài khoản cho cơ quan thuế

Bộ Tài chính vừa có báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ liên quan đến dự thảo Luật quản lý thuế (sửa đổi).

Tại văn bản này, Bộ Tài chính cho biết, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về ý kiến liên quan đến một số nội dung của dự thảo Luật quản lý thuế (sửa đổi), Bộ Tài chính đã nghiên cứu báo cáo của Văn phòng Trung ương nêu ý kiến liên quan đến việc cung cấp thông tin tài khoản khách hàng của ngân hàng cho cơ quan quản lý thuế, tránh lộ thông tin khách hàng.

Theo đó, Bộ Tài chính đã hoàn thiện lại khoản 2 Điều 27 như sau: Ngân hàng thương mại “cung cấp thông tin về số hiệu tài khoản theo mã số thuế của người nộp thuế khi mở tài khoản” lược bỏ nội dung: “Cung cấp thông tin tài khoản của khách hàng là người nộp thuế mở tại ngân hàng cho cơ quan quản lý thuế bao gồm: thông tin về mở tài khoản, số tài khoản cùng với mã số thuế của người nộp thuế; đồng thời cung cấp thông tin của người nộp thuế theo quy định tại khoản 2 điều 98 của Luật này”; đồng thời giao Chính phủ quy định chi tiết điều này để đảm bảo quy trình thực hiện được rõ ràng, chặt chẽ.

Như vậy, nội dung gây nhiều tranh cãi tại dự thảo trước đó là việc cung cấp thông tin tài khoản ngân hàng của khách hàng cho cơ quan thuế đã được lược bỏ.

Trước đó, tại dự thảo Luật Quản lý thuế đang lấy ý kiến có đưa ra quy định ngân hàng thương mại cung cấp thông tin liên quan đến tài khoản của người nộp thuế cho cơ quan quản lý thuế, gồm nội dung giao dịch tài khoản, số dư tài khoản người nộp thuế trong thời hạn 10 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được yêu cầu cung cấp thông tin của cơ quan quản lý thuế.

Liên quan đến vấn đề bảo mật thông tin của người nộp thuế, đại diện Tổng cục Thuế, ông Lưu Đức Huy - Vụ trưởng Vụ Chính sách cho biết, việc quy định cung cấp thông tin về số tài khoản của người nộp thuế là nhằm giảm thiểu thủ tục cho người nộp thuế, chia sẻ thông tin giữa cơ quan quản lý thuế và các bên liên quan theo cơ chế tự động. Hiện nay đã có 51 ngân hàng ký kết với cơ quan thuế về việc chia sẻ thông tin, trong đó có 49 ngân hàng đã triển khai.

"Với thực tế quản lý như nêu trên của cơ quan thuế. Hiện cơ quan thuế đang quản lý cơ sở dữ liệu về tài khoản của hàng trăm ngàn doanh nghiệp nhưng chưa phát sinh trường hợp có ảnh hưởng đến việc bảo mật thông tin của ngân hàng", ông Huy cho biết.

Ngoài ra, theo ông Huy, tham khảo kinh nghiệm quốc tế như: mẫu Luật quản lý thuế của IMF (Quỹ tiền tệ quốc tế); Luật quản lý thuế của Hungary và báo cáo của OECD về cải thiện quyền truy cập vào thông tin ngân hàng cho mục đích thuế, đa số các nước đều quy định các ngân hàng và tổ chức tài chính tín dụng có nghĩa vụ thông báo cho cơ quan thuế biết về việc mở các tài khoản của người nộp thuế cùng mã số thuế do cơ quan thuế cấp.

"Thậm chí một số nước còn yêu cầu việc báo cáo tự động đối với việc đóng mở tài khoản, số dư tài khoản tại thời điểm cuối năm cũng như tiền lãi trên tài khoản của người nộp thuế cho cơ quan thuế", ông Huy nói.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, quy định này chưa phù hợp. Thảo luận về vấn đề này trên Nghị trường Quốc hội, đại biểu Phạm Thị Thu Trang (Quảng Ngãi) cho rằng, cần có sự hài hòa giữa hai quy định để không làm ảnh hưởng đến uy tín và hoạt động của ngân hàng, để tránh lạm dụng trong việc yêu cầu cung cấp thông tin dẫn đến ngân hàng vi phạm pháp luật.

"Tôi đề nghị Ban soạn thảo cần nghiên cứu quy định rõ các trường hợp cung cấp thông tin, thẩm quyền yêu cầu cung cấp thông tin và đặc biệt là theo quy định chặt chẽ việc khấu trừ tiền trong tài khoản để nộp thuế để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp về tài sản của công dân", bà Trang phát biểu.

Còn theo Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam VCCI), quy định này là chưa bảo đảm tính minh bạch ở chỗ không rõ trong các trường hợp nào thì cơ quan quản lý thuế có quyền yêu cầu NHTM cung cấp các thông tin này và căn cứ vào nhu cầu quản lý nhà nước cụ thể là gì.

"Nếu quy định mở như hiện nay thì có khả năng hiểu theo nhiều cách khác nhau, việc áp dụng có thể rất tùy tiện trên thực tế "VCCI đánh giá.

Một số ý kiến cũng lo ngại, quan hệ giữa NHTM và người nộp thuế là quan hệ dân sự. Khi ký kết hợp đồng NHTM cần phải cho khách hàng của mình biết các trường hợp thông tin của họ sẽ được cung cấp cho bên thứ ba. Các trường hợp này cần phải hợp lý và rõ ràng để bảo đảm quyền và lợi ích của cá nhân, tổ chức và bảo đảm NHTM không phải chịu gánh nặng tuân thủ yêu cầu này của cơ quan quản lý thuế.