Vì sao Bộ Công Thương chậm ban hành Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII?

Ngày 1/4/2023, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Kế hoạch thực hiện Quy hoạch Phát triển Điện lực Quốc gia thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII).

Tại Hội nghị triển khai Kế hoạch thực hiện Quy hoạch Phát triển Điện lực Quốc gia thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII) ngày 3/4, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, Quy hoạch điện VIII có vai trò rất quan trọng không chỉ trong việc định hướng phát triển ngành điện nói riêng và ngành năng lượng nói chung, nhất là trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng đang diễn ra mạnh mẽ trên phạm vi toàn cầu và theo cam kết của Việt Nam với quốc tế mà còn có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển kinh tế, xã hội, an ninh của đất nước.

Ngày 15/5/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 500 phê duyệt Quy hoạch điện VIII làm tiền đề cho việc triển khai nhiều dự án quan trọng và ưu tiên đầu tư trong ngành điện.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết trong Quy hoạch này mới chỉ công bố tổng công suất nguồn, các loại hình nguồn điện, cơ cấu các nguồn điện, các dự án điện lớn kể cả dự án nguồn và truyền tải. Quy hoạch chưa xác định được danh mục chi tiết và quy mô công suất các dự án nguồn điện năng lượng tái tạo.

Trong khi đó, các dự án này chủ yếu nằm ở các địa phương, đây là cơ sở các địa phương lựa chọn nhà đầu tư để triển khai thực hiện các dự án đầu tư theo Chương trình phát triển điện lực quốc gia.

Thời gian qua, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và theo quy định của Luật Quy hoạch, Bộ Công Thương đã khẩn trương chủ trì, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, cơ quan Trung ương và các địa phương triển khai xây dựng, hoàn thiện Đề án Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII, bảo đảm cẩn trọng, kỹ lưỡng, cập nhật đầy đủ các nội dung theo chỉ đạo của Lãnh đạo Chính phủ.

Sau 7 lần trình Thủ tướng Chính phủ, Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 262/QĐ-TTg ngày 01/4/2024.

“Sở dĩ Bộ Công Thương đã có 7 lần trình lên Thủ tướng Chính phủ dự thảo Kế hoạch thực hiện Quy hoạch này do đây là lần đầu tiên Kế hoạch thực hiện Quy hoạch ngành điện được lập theo quy định của Luật Quy hoạch. Cùng với đó, do tính đặc thù của ngành và sự liên quan, kết nối rất chặt chẽ của Quy hoạch điện VIII với các quy hoạch ngành thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau và các quy hoạch cấp tỉnh nên Bộ Công Thương và các cơ quan liên quan đã gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá trình xây dựng.

Bên cạnh đó, sự phối hợp thực hiện có lúc chưa thực sự chặt chẽ của một số địa phương với Bộ Công Thương trong quá trình xây dựng Kế hoạch cũng làm cho thời gian hoàn thiện Kế hoạch bị kéo dài”, tư lệnh ngành Công Thương lý giải.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết thêm, nhiều địa phương đề xuất danh mục dự án quá lớn. Có địa phương đề xuất 5-7 lần, thậm chí 10 lần so với quy mô công suất phân bổ và không thực hiện xếp hạng ưu tiên. Do đó, Bộ Công Thương không có cơ sở để xem xét, đánh giá, thẩm tra để xây dựng danh mục dự án, bảo đảm yêu cầu chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Mặc dù 46 địa phương đã gửi Văn bản và được Bộ Công Thương tổng hợp, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt tại Quyết định số 262/QĐ-TTg ngày 1/4/2024 nhưng theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, danh mục dự án một số loại hình nguồn điện của các địa phương vẫn chưa đạt công suất nguồn điện được phân bổ trong thời kỳ quy hoạch, cần tiếp tục cập nhật, bổ sung để hoàn thiện Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII.

“Thời gian tới rất cần sự hợp tác, phối hợp chặt chẽ của các địa phương với Bộ Công Thương trong việc hoàn thiện số liệu bổ sung để làm cơ sở cho việc thẩm định và trình Thủ tướng xem xét quyết định trước ngày 30/4/2024”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị.

Ngày 2/4, Bộ Công Thương đã có Văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, đề nghị tiếp tục phối hợp cung cấp số liệu bổ sung, gửi về Bộ Công Thương trước ngày 10/4 để tổng hợp, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trước ngày 30/4/2024.

Trước đó, ngày 29/2, theo thông báo kết luận của Thường trực Chính phủ về Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII tại cuộc họp ngày 20/2, dù Quy hoạch điện VIII đã được phê duyệt tại Quyết định số 500 ngày 15/5/2023 song đến nay vẫn chưa ban hành kế hoạch thực hiện là quá chậm, ảnh hưởng đến việc triển khai thực hiện các mục tiêu của quy hoạch.

Bộ Công thương, cơ quan tư vấn lập Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII, các địa phương có trách nhiệm về việc chậm hoàn thiện kế hoạch theo đúng quy định của pháp luật, bảo đảm các yêu cầu tổng thể, đồng bộ, khả thi, hiệu quả và thực hiện đầy đủ các nội dung chỉ đạo điều hành có liên quan của Thủ tướng Chính phủ, Phó thủ tướng Chính phủ.

Kết luận của Thường trực Chính phủ nêu rõ, việc hoàn thiện Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII là yêu cầu rất quan trọng, cấp bách, không được để chậm trễ thêm làm ảnh hưởng đến việc triển khai các dự án và làm ảnh hưởng đến việc cung ứng đủ điện cho sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng của nhà dân.

Do đó, Thường trực Chính phủ yêu cầu Bộ Công thương khẩn trương nghiên cứu, tiếp thu, làm rõ các ý kiến tại cuộc họp để hoàn thiện Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện, trình Thường trực Chính phủ trước ngày 2/3/2024.