'S-400 gây thiệt hại nặng cho F-35'

Thổ Nhĩ Kỳ chính thức bị Mỹ đơn phương tuyên bố loại khỏi chương trình tiêm kích tàng hình F-35 hồi tháng 7/2019 sau khi Ankara khẳng định không từ bỏ thương vụ S-400 với Nga.

Số linh kiện đã được Thổ chuyển giao trước đó chỉ được phép dùng cho việc sản xuất F-35 đến hết tháng 3/2020. Sau đó, những linh kiện này sẽ được thay thế bằng nguồn cung cấp của Mỹ và một số đồng minh khác.

Tiêm kích F-35.

Tuyên bố của Mỹ khiến nhiều người bất ngờ bởi trước đó, chính nhà sản xuất tiêm kích tàng hình F-35 đã phải thừa nhận, việc loại bỏ những liên quan của Ankara trong việc sản xuất F-35 nhanh nhất cũng phải kết thúc năm 2020.

Tuy nhiên, mọi chuyện không hề dễ dàng với nhà sản xuất Mỹ khi chính Văn phòng Trách nhiệm giải trình chính phủ Mỹ (GAO) vừa thừa nhận, thiếu linh kiện Thổ Nhĩ Kỳ là vấn đề nghiêm trọng với cả chương trình F-35.

"Khoảng 1.005 thành phần khác nhau trước đây được thực hiện bởi các nhà thầu quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ đang được sản xuất bởi nguồn khác nhưng không thể đạt tiến độ cần thiết. Trong khi đó, chất lượng của những sản phẩm thay thế này chưa được kiểm chứng có thể đe dọa đến an toàn và hiệu quả tác chiến của F-35", báo Nga viết.

Điều đặc biệt là trong khi đơn phương tuyên bố ngừng chuyển giao F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ và không dùng linh kiện do Ankara sản xuất vì dám mua hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 của Nga thì Mỹ vẫn tiếp tục chọn SOM-J do Roketsan của Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất làm vũ khí tiêu chuẩn của F-35.

Điều đó cho thấy vai trò không thể thiếu của SOM-J đối với toàn bộ chương trình F-35. Tuyên bố của Mỹ đã khá rõ ràng nhưng không rõ sau khi bị hất khỏi chuỗi cung ứng phụ tùng cho dây chuyền sản xuất F-35, Thổ có còn mặn mà bán SOM-J cho Mỹ nữa hay không.

Cùng với việc cả chương trình F-35 đang phải vật lộn vì thiếu Thổ Nhĩ Kỳ thì Tổng thống nước này, ông Tayyip Erdogan vừa có tuyên bố chắc nịch: Chương trình sản xuất tiêm kích thế hệ 5 F-35 của Mỹ sẽ sụp đổ nếu thiếu sự tham gia của Ankara.

"Hãy để tôi nói thẳng: Một dự án F-35 mà không có Thổ Nhĩ Kỳ sẽ sụp đổ hoàn toàn", Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan nói tại một sự kiện quốc phòng vừa diễn ra tại nước này.

Theo nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ, việc nước này mua sắm các hệ thống tên lửa phòng thủ là "quyền tự vệ" phù hợp. Ông Erdogan cũng nói rằng nước này sẽ không bao giờ từ bỏ thương vụ S-400 với Nga chỉ vì áp lực của Mỹ.

Chính vì vậy, giới chuyên gia cho rằng, tuyên bố của báo Nga về việc S-400 đã gây thiệt hại nặng cho F-35 không phải là lời nói quá.

Nga và Thổ Nhĩ Kỳ kí thỏa thuận cung cấp S-400 năm 2017 bất chấp sự phản đối của Mỹ với lý do hệ thống phòng không của Nga sẽ gây phương hại cho máy bay tàng hình F-35 mà Mỹ cung cấp cho các đồng minh NATO, song Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định S-400 không những không gây hại mà còn bảo vệ NATO và châu Âu khỏi các nguy cơ từ bên ngoài.