Vì sao Mỹ loại bỏ hàng ngàn tên lửa đạn đạo chiến thuật MGM-52 Lance?

Từ năm 1972 đến năm 1992, Quân đội Mỹ duy trì trong biên chế hàng ngàn tên lửa đạn đạo chiến thuật (OTRK) MGM-52 Lance, so với loại MGM-140 ATACMS hiện tại thì độ chính xác của vũ khí này kém hơn.

Trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Quân đội Mỹ coi OTRK là phương tiện chủ đạo cho các hoạt động quân sự ở châu Âu chống lại Liên Xô, đặc biệt là việc sử dụng hạt nhân và các loại vũ khí hủy diệt hàng loạt khác.

Ngược lại, điều này đã tạo ra một dấu ấn chung về các đặc điểm của chính MGM-52 Lance (và cả những đặc điểm ban đầu của MGM-140 ATACMS), cũng như về định dạng sử dụng OTRK.

Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (CSIS) nêu chi tiết rằng với chiều dài thân 6,1 mét, MGM-52 Lance có khối lượng phóng 1,5 tấn (tùy thuộc vào loại đầu đạn được sử dụng) và tầm hoạt động lên tới 130 km.

Việc sản xuất những tên lửa đạn đạo chiến thuật tầm ngắn nói trên diễn ra trong khoảng thời gian từ năm 1972 đến năm 1980, tổng cộng 2,1 nghìn đơn vị tên lửa Lance đã rời khỏi dây chuyền lắp ráp.

Hệ thống tên lửa đạn đạo chiến thuật này được thiết kế nhằm mục đích đánh bại các sở chỉ huy, đơn vị xe tăng và cơ giới của đối phương trên đường hành quân, cũng như các cơ sở hậu cần quân sự...

Để thực hiện tốt nhiệm vụ theo thiết kế, tên lửa MGM-52 Lance có thể được trang bị đầu đạn hạt nhân với đương lượng nổ lên tới 100 kiloton, hoặc đầu đạn chùm thông thường.

Bệ phóng cho tên lửa được chế tạo trên cơ sở xe bọc thép chở quân M113, một đạn sẵn sàng phóng được đặt trên xe tự hành, các phương tiện vận chuyển và nạp đạn có thể mang theo hai quả MGM-52 Lance trên mỗi chiếc.

Tính đến đầu những năm 1990, Quân đội Mỹ có tổng cộng 88 bệ phóng MGM-52 Lance OTRK ở châu Âu, cùng với 700 đầu đạn hạt nhân và 300 đầu đạn thông thường cho các tên lửa này.

Trong bối cảnh kết thúc Chiến tranh Lạnh với sự sụp đổ của Bức màn sắt, tên lửa đạn đạo chiến thuật với tư cách là một công cụ chiến tranh chủ đạo ở châu Âu đã trở nên không còn phù hợp.

Do đó tổ hợp Lance đã ngừng hoạt động vào năm 1992 và đến năm 1993, tất cả đầu đạn hạt nhân cho những tên lửa như vậy đã được mang trở về lãnh thổ Mỹ.

Ban đầu theo kế hoạch, "người kế nhiệm" MGM-140 ATACMS cũng sẽ chủ yếu có thiết bị hạt nhân, nhưng bản kế hoạch này đã được sửa đổi và OTRK này hiện chỉ trang bị đầu đạn thông thường.

Sau khi chính thức ngừng hoạt động, Quân đội Mỹ đã tìm ra một cách sử dụng thú vị khác cho tên lửa đạn đạo MGM-52 Lance - chúng được sử dụng làm mục tiêu trong các thử nghiệm hệ thống phòng không Patriot.

Đây là mục tiêu tỏ ra đặc biệt thích hợp để tên lửa đánh chặn của tổ hợp Patriot hay những loại khác trong mạng lưới phòng thủ được Mỹ tạo ra thử nghiệm công nghệ va chạm theo động năng nổi tiếng.

Có vẻ như Quân đội Mỹ còn lại rất nhiều tên lửa MGM-52 Lance đã ngừng hoạt động để làm "vật thí nghiệm" cho những nhiệm vụ như vậy, đến nỗi lần phóng cuối cùng của loại OTRK nói trên diễn ra vào năm 2017, tức là 25 năm sau khi chính thức ngừng hoạt động.