Xuất khẩu thuỷ sản tháng 1 tăng trưởng đột phá, doanh nghiệp vẫn lo chậm phục hồi

Xuất khẩu thủy sản tháng 1/2024 đạt gần 750 triệu USD, tăng 64% so với cùng kỳ năm 2023. Ngoài dữ kiện năm 2023 Tết Nguyên đán rơi vào tháng 1, nếu so sánh mặt bằng thông thường thì doanh số tháng 1/2024 vẫn cao hơn khoảng 24-25%, cho thấy tín hiệu tích cực trong tháng đầu tiên năm mới 2024.

Theo bà Lê Hằng - Giám đốc truyền thông Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam (VASEP), các mặt hàng chủ lực đều có bứt phá đáng kể so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, tôm tăng 71%, cá tra tăng 97%, cá ngừ tăng 57%, mực BT tăng 45%, các loại cá khác tăng 50%.

Về thị trường, tăng đột phá nhất là Trung Quốc và Hồng Kông với mức tăng gấp hơn 3 lần. Trong khi đó, xuất khẩu sang Mỹ, Nhật Bản, EU lần lượt ghi nhận các mức tăng 63%, 43% và 34%...

Tuy nhiên, theo bà Hằng, nhìn vào bức tranh chung của thị trường và của ngành thủy sản năm 2024, đa số các doanh nghiệp (DN) đều phản ánh còn nhiều thách thức, khó khăn. Theo đó, làm chậm khả năng phục hồi sản xuất, xuất khẩu.

Một số DN tôm cho biết đơn hàng đầu năm vẫn chưa có dấu hiệu cải thiện vì sức mua của thị trường vẫn yếu. Vẫn còn những vấn đề như lượng tồn kho nhiều, giá mua thấp, khó cạnh tranh với tôm Ấn Độ, Ecuador…

Có một số DN nhìn thấy tín hiệu khả quan hơn về đơn hàng nhưng lo lắng về nguồn nguyên liệu vì đang mùa nghịch, lại dịch bệnh nên sản lượng tôm thấp.

Lo ngại về nguy cơ bị áp thuế chống trợ cấp cũng là một rào cản đối với nhà nhập khẩu ở Mỹ và các công ty xuất khẩu Việt Nam. Giá chào bán tôm Việt Nam vẫn khá cao so với các nước khác, gây tâm lý e ngại cho nhà nhập khẩu.

Đối với ngành cá tra, sản xuất và thị trường đang có dấu hiệu khả quan hơn một chút. Đơn hàng trong tháng 1 và tháng 2 bắt đầu khởi sắc. Do vậy, giá cá tra nguyên liệu đã thoát “đáy”, tăng từ 25-26.000 đ/kg năm 2023 lên 28-29.000/kg đầu năm nay.

Dù khách hàng nhập khẩu vẫn thận trọng với giá mua nhưng các DN cá tra cũng hy vọng xuất khẩu năm nay tăng nhẹ so với năm 2023, có thể đạt được con số lạc quan là 2 tỷ USD, tăng hơn 10% so với 1,8 tỷ USD năm 2023.

Giám đốc Truyền thông của VASEP nhận định, ngành hải sản cũng như thủy sản nói chung đang phải chịu tác động của nhiều biến số khó lường như chiến tranh, xung đột ở Nga – Ukraine, căng thẳng Biển Đỏ, cước vận tải tăng vọt. Ngoài ra, riêng với hải sản khai thác như cá ngừ, mực, bạch tuộc và nhiều loài cá biển gần như bị đình trệ xuất khẩu vì vấn đề thẻ vàng IUU cùng với những khó khăn về nguyên liệu thiếu hụt.

“Nhu cầu thị trường và giá xuất khẩu được dự đoán sẽ nhích dần lên, hy vọng tôm Việt Nam không bị áp thuế chống trợ cấp, thẻ vàng IUU được tháo gỡ. Trên cơ sở đó, các DN nhận định xuất khẩu có thể sẽ khởi sắc trong nửa cuối năm và kết quả cả năm sẽ tăng trưởng nhẹ so với năm 2023, đạt khoảng 9,5 tỷ USD”, bà Hằng cho biết.