Giáo viên giỏi chạy từ trường công sang tư: Trường công tìm cách xoay xở

Trong bối cảnh chung của trường công bị hạn chế về điều kiện tài chính, một số trường ĐH công lập đã mạnh dạn chuyển sang mô hình tự chủ. Trong đó, tự chủ tài chính là “chìa khóa” gỡ nút thắt trong việc giữ chân và thu hút người giỏi đến làm việc.

Trường ĐH Quốc tế (TP.HCM) là nơi thu hút được nhiều cán bộ, giảng viên người Việt làm việc tại các trường ĐH nước ngoài hoặc tốt nghiệp các trường nước ngoài về làm việc. Tiến sĩ Trần Tiến Khoa, Hiệu trưởng nhà trường, cho biết để làm được điều này bản thân trường phải thực sự uy tín. Trong đó, tiền lương quan trọng nhưng không phải là tất cả mà còn là môi trường làm việc.

“Đặc biệt với các ngành công nghệ kỹ thuật, giảng viên không thích dạy “chay” nên trường cần phải đảm bảo trang thiết bị dạy học và cả nghiên cứu. Ngay cả chất lượng người học cũng là yếu tố mà giảng viên cân nhắc khi lựa chọn nơi làm việc”, tiến sĩ Khoa nói.

Cũng theo tiến sĩ Khoa, Trường ĐH Quốc tế (TP.HCM) không quy định giờ dạy quá nhiều mà dành thời gian cho giảng viên làm nghiên cứu với nhiều chính sách hỗ trợ và khuyến khích từ phía nhà trường. Chỉ tính riêng tiền lương, trung bình từ 25 - 30 triệu đồng/tháng với giảng viên có trình độ tiến sĩ, 20 - 28 triệu đồng/tháng với trình độ thạc sĩ. Nếu tính thêm tiền dạy ngoài giờ, làm nghiên cứu thì thu nhập giảng viên còn cao hơn.

Tương tự, PGS-TS Đỗ Văn Dũng, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM, cho biết thu nhập trung bình của cán bộ, giảng viên ở mức 21 triệu đồng/tháng. Nếu chỉ tính lương, giảng viên có học hàm PGS được trả từ 35 - 40 triệu đồng/tháng chưa tính tiền dạy vượt giờ. Ông Dũng nói: “Cơ chế tự chủ, trong đó có tự chủ tài chính giúp trường thực hiện việc này. Quan điểm của trường là phải đảm bảo cho giảng viên đủ sống thì mới có sức cống hiến”.

Sau khi thực hiện tự chủ tài chính, một số trường đã có thông báo tuyển giảng viên với mức thu nhập khá cao. Ví dụ, Trường ĐH Công nghệ thông tin (TP.HCM) vừa thông báo tuyển dụng 10 tiến sĩ tham gia giảng dạy ĐH, sau ĐH và nghiên cứu khoa học với mức lương từ 18 - 35 triệu đồng/tháng.

PGS-TS Nguyễn Văn Thư, Hiệu trưởng Trường ĐH Giao thông vận tải TP.HCM, nhìn nhận dù trường công hay tư, nếu không tạo ra môi trường tốt thì sẽ không có ai muốn làm việc. “Tuy nhiên, trường công bị bó buộc bởi rất nhiều quy định. Ví dụ, quy định về nghiệp vụ giảng viên phải đủ từ việc giảng dạy, nghiên cứu khoa học, hội họp... Quy trình đánh giá viên chức thì rất rườm rà, mỗi năm phải làm đủ các loại kiểm điểm... Về cơ hội thăng tiến, một giảng viên giỏi nhưng nếu chỉ là giảng viên hợp đồng thì sẽ không được bổ nhiệm vào các vị trí quản lý. Hay một tiến sĩ mới về trường muốn bổ nhiệm thì cũng phải có biên chế và kinh nghiệm quản lý 3 năm. Trong khi muốn vào biên chế thì phải thi kỳ thi do cơ quan chủ quản tổ chức. Mà chỉ tiêu thì năm có, năm không...”, PGS-TS Thư chia sẻ.

Về thu nhập, ông Thư cho biết lãnh đạo trường cũng phải tính toán “nát nước” để tăng thu nhập cho cán bộ, giảng viên mà vẫn khó, vì nguồn tài chính để chi trả lương phụ thuộc vào học phí, trong khi học phí không tăng được do không có mức trần mới, ngân sách thì giảm dần... Điều mà trường công lập có thể thay đổi trong tầm tay, theo PGS-TS Thư là cải cách thủ tục hành chính, cải cách quy trình để tạo môi trường làm việc thông thoáng hơn, hỗ trợ cho giảng viên trẻ tìm kiếm học bổng làm nghiên cứu sinh, hỗ trợ làm bài báo khoa học...

Tiến sĩ Phạm Tấn Hạ, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn (TP.HCM), cũng nhận định: “Ở thời đại này, các trường công lập hay tư thục phải thay đổi toàn diện, không chỉ thu nhập mà còn là cách quản lý, để cán bộ, giảng viên có được môi trường làm việc thoải mái, từ đó mới có thể toàn tâm toàn ý cho công việc, đưa chất lượng đào tạo đi lên”.

“Rời trường công để đến trường tư hay ngược lại, đều là lựa chọn riêng của mỗi người và mỗi lựa chọn đều có thuận lợi, khó khăn. Chẳng hạn nếu ở một trường công lập có uy tín, các bạn có thể thu nhập thấp hơn một chút, nhưng có nhiều cơ hội hơn do thương hiệu của trường mang lại, chẳng hạn việc nghiên cứu khoa học, việc xin học bổng làm nghiên cứu sinh...”, tiến sĩ Hạ cho hay.

Tiến sĩ Hạ cho rằng trường luôn tìm cách tạo thêm nhiều nguồn thu giúp cán bộ, giảng viên có thu nhập tốt. Quy trình làm việc, các thủ tục hành chính... tại trường luôn nhanh chóng, cắt bớt những quy định rườm rà, gây mất nhiều thời gian...