Phương Tây quyết tâm xóa bỏ 'Hạm đội bóng tối' của Nga

"Hạm đội bóng tối" bao gồm những con tàu cũ, không được đăng ký, nằm ngoài tầm kiểm soát của phương Tây là cách thức Nga sử dụng để "lách" những lệnh cấm vận.

Để chấm dứt tình trạng này, phương Tây quyết tâm sẽ siết chặt giới hạn về giá trần. Động thái mới nhất là Bộ Tài chính Nhật Bản đã đưa ra bước đi mạnh mẽ, họ được hỗ trợ bởi các quốc gia thuộc khối G7.

Theo thông báo, lệnh trừng phạt mới sẽ nhắm vào khách hàng mua dầu Nga chứ không phải nhà cung cấp. Cụ thể vào cuối tháng 2/2024, G7 dự kiến sẽ thắt chặt quy định về tuân thủ trần giá đối với những nhà nhập khẩu dầu thô từ Nga.

Tờ Nikkei cho biết, hiện tại để lệnh trừng phạt có hiệu lực, cần có được cam kết từ công ty bảo hiểm và vận tải về việc không cung cấp dịch vụ cho những lô dầu thô được bán vượt quá giới hạn trần giá đã thiết lập.

Trong lúc này, đại diện của G7, EU và Australia được cho là đã đồng ý thắt chặt các quy định kiểm soát. Trước đây, nhóm quốc gia nói trên đã đưa ra mức giá trần đối với dầu thô của Nga vận tải bằng đường biển ở mức 60 USD/thùng.

Biện pháp kiểm soát đó là theo dõi những công ty vận tải và cung cấp dịch vụ bảo hiểm, sẽ trừng phạt những doanh nghiệp chấp thuận cung cấp dịch vụ cho những chuyến hàng dầu thô Nga được bán trên 60 USD/thùng.

Giới hạn trần giá bắt đầu được áp dụng đối với dầu thô Nga có nguồn gốc Nga từ ngày 5/2/2023. Nhưng thực tế cho thấy Moskva đã sử dụng nhiều bước đi linh hoạt để vượt qua lệnh cấm vận và đã đạt được thành công đáng kể.

Để cố gắng thu được ít nhất là một số kết quả từ lệnh trừng phạt, tập thể phương Tây đang cố gắng làm phức tạp nhất có thể thủ tục đăng ký bảo hiểm của tàu vận tải khi chở theo dầu thô từ Nga.

Tuy vậy nhiều chuyên gia trong ngành năng lượng, vận tải và bảo hiểm cho rằng những biện pháp mới nói trên thuần túy mang tính chính trị và không tỏ ra hiệu quả.

Nguyên nhân là bởi vì phần lớn dầu thô được Nga xuất khẩu, đặc biệt là cho những khách hàng lớn tại châu Á như Trung Quốc và Ấn Độ đều thông qua "Hạm đội bóng tối”, trong đó các hãng vận tải hoặc công ty bảo hiểm phương Tây không thể gây ảnh hưởng.

Bên cạnh đó, những khách hàng mua dầu thô từ Nga theo các điều khoản của G7 đã thuộc nhóm thiểu số, trong khi người mua còn lại đều khẳng định không tham gia các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Những thay đổi sắp tới trong việc thực thi lệnh trừng phạt, kể cả với điều khoản được thắt chặt hơn, cũng khó có khả năng buộc nhà nhập khẩu tuân thủ trần giá, ngay cả khi bị đưa đến mức vô lý về mặt thủ tục.

Điều này cũng có nghĩa là nỗ lực xóa bỏ “Hạm đội bóng tối” của Nga mà phương Tây xem như một trọng tâm rất khó trở thành hiện thực trong thời gian tới.

Nếu muốn hạn chế lợi nhuận của Nga từ việc bán nguyên liệu thô, rõ ràng Khối G7, EU và Australia cần phải đưa ra những biện pháp khác quyết liệt hơn rất nhiều.