Ngọt lịm cam sành Hàm Yên

 Vào thời điểm thu hoạch cam, người lao động ở Hà Giang, Lục Yên – Bắc Giang, Na Hang, Bắc Kạn lại đổ về Phù Lưu làm thuê, thu nhập mỗi ngày công đến vài trăm ngàn/người nhờ cắt cam, gùi xuống cho chủ vườn.

Đường vào Phù Lưu cũng khá thuận tiện cho xe ô tô của thương lái ở khắp các nơi vào tận vườn thu mua. Đầu mùa vụ thu hoạch, cam được các thương lái mua giá 8.000đồng/kg ngay tại vườn, cao hơn so với cùng kỳ của năm 2013 nên người nông dân rất phấn khởi.

Anh Nông Văn Hùng, trưởng thôn Pá Han, xã Phù Lưu  cho biết, thôn Pá Han có diện tích đất trồng cam là 72,6 ha, chiếm khoảng 70% diện tích đất trống đồi trọc. Năm nay, số lượng cây cam trong thôn trồng nhiều gấp ba lần năm ngoái, cam được mùa đem lại sản lượng quả cao nên bà con rất phấn khởi. Cây cam đem lại giá trị kinh tế cao, giúp thoát nghèo cho bà con, hộ trồng nhiều cam nhất trong thôn là gia đình anh Đặng Văn Ví, có hơn 2000 gốc cây cam”.

Theo anh Hùng, vụ cam năm nay sâu bệnh thời tiết không ảnh hưởng nhiều, người dân chỉ phun thuốc nấm để giữ cây, chống rụng lá nên 1 ha, khoảng từ 300 – 400 gốc cam, cho thu hoạch 20 tấn cam trở lên. Trừ chi phí tầm 40 triệu đồng, còn lãi hơn 100 triệu đồng. Riêng gia đình anh trồng 1200 cây, trong đó có khoảng 700 cành đang cho thu hoạch.

 Một chủ vườn có kinh nghiệm trồng cam lâu năm là Nông Văn Tuân cho biết, để trồng một cây cam cho bói quả phải mất 3 – 4 năm trong điều kiện làm cỏ, phân bón tốt, từ năm thứ sáu trở đi cây cam sẽ cho thu hoạch rộ. Thời điểm tháng Hai hoa nở, đến tháng 11 là vào vụ thu hoạch. Để qua tháng 12 trời bắt đầu mưa phùn, cam sẽ rụng và thối. Hết mùa thu hoạch nông dân sẽ cắt, tỉa cành cho cây thoáng mát, sau đó phun nấm để tránh rụng lá. Thuốc bảo vệ thực vật được chế xuất từ thảo mộc nên đảm bảo quy trình trồng cam cam sạch, không bị  sâu bệnh.

Theo kinh nghiệm của anh Tuân, để đảm bảo là giống cam sạch bệnh, chất lượng, cây khai thác ghép mắt phải được trồng bằng giống đã chọn lọc từ những cây cam ưu tú tại địa phương, có năng suất cao. Đất Phù Lưu tốt, cây không bị cằn cỗi nên có những cây cam vài chục năm vẫn cho thu hoạch rất sai quả, không vị cằn cỗi.

Tuy nhiên việc làm vườn cũng rất vất vả. Cam được trồng trên khắp các quả đồi nên nhiều gia đình phải dùng cáp treo để thuận tiện cho việc chăm sóc và thu hoạch. Vào mùa tháng năm, tháng sáu là thời điểm chăm sóc vất vả nhất vì lúc đó thời tiết nóng bức, nắng cháy cật vẫn phải leo lên đồi phun thuốc cho cây.

Cam được mùa, cho sai quả nhưng người nông dân năm nào cũng lo nơm nớp mỗi khi vào vụ thu hoạch, họ phải tranh thủ hái sớm vì thời tiết mưa, lạnh xuống là cam rụng, thối hết. Bên cạnh đó, việc thu mua cam vẫn diễn ra  lẻ tẻ tại các hộ dân, chưa có chợ đầu mối để bà con buôn bán. Có lẽ những người nông dân trồng cam ở Hàm Yến cần bây giờ là những giải pháp  trong việc bảo quản sản phẩm sau khi thu hoạch và điểm mua, bán tập kết, phân loại cam.

Cam sành Hàm Yên được vinh danh và lọt vào Top 10 loại trái cây bậc nhất Việt Nam năm 2013. Tuyên Quang đang thực hiện Đề án phát triển vùng sản xuất cam sành giai đoạn 2014-2020 nhằm khẳng định thương hiệu trái cây đặc sản, áp dụng khoa học, kỹ thuật trong việc trồng, chăm sóc, bảo quản cam, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Để giữ vững được thương hiệu,lãnh đạo tỉnh nhà nên giúp bà con đẩy mạnh quảng bá, xúc tiến thương mại, tiếp tục nâng cao giá trị cam sành trên thị trường.