Ukraine mất lợi thế trong cuộc chiến máy bay không người lái với Nga

Nhận định trên tạp chí Các vấn đề Đối ngoại (Foreign Affairs) của Mỹ mới đây, cựu Giám đốc điều hành Google, ông Eric Schmidt cho rằng, việc sử dụng máy bay không người lái (UAV) đã củng cố nhiều thành công gần đây của Ukraine trên chiến trường.

Trong chiến dịch ở Biển Đen, các cuộc tấn công của Ukraine nhằm vào lực lượng trên biển của Nga đã giữ cho các tuyến đường biển trong khu vực đủ thông thoáng để nối lại hoạt động vận chuyển ngũ cốc. Các cuộc tấn công bằng UAV cũng góp phần hạn chế Nga lựa chọn bắn tên lửa vào lãnh thổ Ukraine từ các tàu ngoài khơi và làm suy yếu khả năng phòng thủ của Nga đối với Crimea cũng như vị thế của Nga ở Biển Đen. Các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Ukraine cũng ngày càng được tiến hành ở sâu bên trong lãnh thổ Nga trong những tháng gần đây.

Tuy nhiên, Ukraine lại đang đánh mất lợi thế của mình trong cuộc chiến máy bay không người lái. Các lực lượng Nga đã thích ứng với nhiều chiến thuật mà Ukraine đã sử dụng trong mùa hè năm ngoái, bao gồm cả việc tiến hành các cuộc tấn công phối hợp quy mô lớn sử dụng nhiều loại UAV.

Kể từ cuối năm 2022, Nga đã sử dụng kết hợp hai máy bay không người lái sản xuất trong nước là Orlan-10 (máy bay không người lái giám sát) và Lancet (máy bay không người lái tấn công) để tiêu diệt hệ thống pháo có giá trị cao cho đến máy bay chiến đấu và xe tăng. Ukraine đã vượt qua Nga về số lượng các cuộc tấn công bằng UAV ngay từ đầu cuộc xung đột, nhưng nước này không có tổ hợp máy bay không người lái nào sánh được với hai loại UAV mới nguy hiểm trên của Nga.

Bên cạnh đó, khả năng tác chiến điện tử vượt trội của Nga cho phép nước này gây nhiễu và nghi binh tín hiệu giữa UAV của Ukraine và người điều khiển chúng. Nếu Ukraine muốn vô hiệu hóa UAV của Nga, lực lượng của họ sẽ cần những khả năng tương tự. Trong khi đó, hầu hết các loại vũ khí do phương Tây cung cấp đều hoạt động kém trước các hệ thống phòng không và các cuộc tấn công điện tử của Nga. Đặc biệt, vũ khí của Mỹ thường có thể bị khắc chế thông qua việc gây nhiễu GPS.

Các quan chức Ukraine ước tính rằng Nga hiện có thể sản xuất hoặc mua khoảng 100.000 UAV mỗi tháng, trong khi Ukraine chỉ có thể sản xuất một nửa số lượng đó. Cùng với đó, một trong số những máy bay không người lái được Nga lựa chọn là Shahed lại rẻ hơn nhiều so với các hệ thống phòng không cần thiết để vô hiệu hóa chúng. Các công ty Nga cũng đang sản xuất đạn dược với giá rẻ hơn nhiều so với các đối tác phương Tây: một quả đạn pháo 152 mm có giá khoảng 600 USD khi được sản xuất ở Nga, trong khi một quả đạn pháo 155 mm có giá gấp 10 lần khi được sản xuất ở phương Tây.

Như vậy, vài tháng tới sẽ là thời điểm khó khăn đối với Ukraine. Chỉ với hệ thống vũ khí ngày càng tốt hơn - cả tấn công và phòng thủ - Ukraine mới có thể lật ngược tình thế trên chiến trường. Việc lấp đầy khoảng trống gần đây trong đổi mới và mua sắm sẽ cần có sự hỗ trợ tài chính và kỹ thuật bền vững từ các đồng minh và đối tác phương Tây của Ukraine.

Đồng tình với ông Schmidt, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Andriy Zagorodnyuk cho rằng việc triển khai các hệ thống tác chiến điện tử và máy bay không người lái có năng lực cao hơn là những yếu tố quan trọng để “Ukraine có thể lấy lại lợi thế”.