Bloomberg: Việt Nam là quốc gia hưởng lợi lớn nhất từ TPP

Việt Nam dường như là quốc gia được hưởng lợi nhiều nhất trong Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), khi ước tính có tới 18.000 thuế quan các loại sẽ được gỡ bỏ tại 12 quốc gia thành viên.

Trong một thập kỷ tới, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Việt Nam sẽ tăng thêm 11% (tương đương 36 tỷ USD) nhờ thành quả từ TPP. Kim ngạch xuất khẩu có thể tăng thêm 28% trong cùng khoảng thời gian trên khi ngày càng có nhiều các tập đoàn lớn trên thế giới chuyển các nhà máy sản xuất của họ tới Việt Nam.

Dưới đây là những gì các chuyên gia phân tích và các nhà nghiên cứu kinh tế nói về tác động của TPP đến Việt Nam.

Vai trò của Việt Nam trong TPP

Việt Nam là một yếu tố quan trọng trong chính sách xoay trục sang châu Á của chính quyền tổng thống Obama. Xét cả về kinh tế và chính trị, quan hệ Việt – Mỹ đang ở mức độ nồng ấm nhất kể từ khi chiến tranh kết thúc cách đây 40 năm. 

Trong khi đó, quan hệ giữa Việt Nam và đối tác thương mại lớn nhất là Trung Quốc chịu ảnh hưởng từ vấn đề biển Đông. Với việc Việt Nam đang muốn giảm phụ thuộc vào Trung Quốc, Mỹ càng có nhiều lý do hơn để hoan nghênh một nền kinh tế Việt Nam toàn cầu hơn, đa dạng hơn.

Ngành được hưởng lợi nhiều nhất từ TPP

Thuế nhập khẩu vào Mỹ và Nhật Bản được cắt giảm sẽ thúc đẩy ngành công nghiệp trong nước, đặc biệt là dệt may. Có sẵn lợi thế nhân công giá rẻ, các công ty dệt may Việt Nam được mong chờ sẽ vượt qua những đối thủ từ Trung Quốc. Hãng nghiên cứu Eurasia Group dự báo, xuất khẩu dệt may và da giày của Việt Nam có thể tăng 50% trong 10 năm nhờ TPP.

Ngành công nghiệp thủy sản của Việt Nam cũng sẽ được hưởng lợi nhờ việc hạ các loại thuế nhập khẩu đối với tôm, mực, cá ngừ.. hiện đang ở mức trung bình từ 6,4% - 7,2% ở thị trường Mỹ.

Tuy nhiên Bloomberg cho rằng Việt Nam vẫn phải đối mặt với khó khăn từ quy định nguồn gốc nguyên liệu, phần nào hạn chế lợi ích từ TPP đối với những ngành này.

TPP với các công ty nước ngoài

Việc cắt giảm thuế quan đối với sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam trong TPP có thể sẽ giúp Việt Nam thu hút thêm nhiều vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI).

Những công ty dệt may như Texhong Textile Group Ltd., Shenzhou International Group Holdings Ltd. và Pacific Textiles Holdings Ltd. đang chuyển nhà máy sản xuất sang Việt Nam để tận dụng lợi thế từ TPP. 

Nên đọc

TPP với giới đầu tư trong nước

Theo dự báo, TPP sẽ đem đến một cú hích ngắn hạn cho toàn thị trường Việt Nam nói chung.

Chỉ số VN-Index của thị trường chứng khoán Việt Nam đã tăng 3% trong tuần này. Giới đầu tư nước ngoài mạnh tay mua vào cổ phiếu các công ty hậu cần, quản lý công nghiệp, nghề cá, và dệt may. Nguồn vốn FDI cũng được kỳ vọng sẽ chảy mạnh vào các lĩnh vực được hưởng lợi từ TPP này.

Trong tuần này, khối ngoại đã mua ròng 41,8 triệu USD cổ phiếu Việt Nam. Dự báo, các nhà đầu tư ngoại sẽ còn mua ròng trên thị trường chứng khoán Việt Nam sau đợt bán ra vào đầu tháng này. 

Ngành nào gặp khó

Ngành nông nghiệp của Việt Nam – đặc biệt là mảng gia súc – được dự báo sẽ vấp phải sự cạnh tranh gay gắt từ các tập đoàn nước ngoài có lợi thế về quy mô và hiệu quả hoạt động.

Xóa bỏ thuế nhập khẩu đối với dược phẩm cũng khiến thị trường khốc liệt hơn. Ngoài ra TPP sẽ tăng cường quyền sở hữu trí tuệ, 

Việc dỡ bỏ thuế nhập khẩu đối với các dược phẩm (hiện đang ở mức 2,5%) cũng sẽ dẫn tới mức độ cạnh tranh gay gắt hơn giữa thuốc nội với thuốc ngoại nhập.

Ngoài ra, TPP sẽ tăng cường bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, các bằng sáng chế, khiến khả năng tiếp cận sản phẩm mới cũng như sản xuất thuốc mới của các công ty Việt Nam bị giới hạn.

TPP ảnh hưởnh tới chính sách kinh tế của Việt Nam

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã kêu gọi tái cấu trúc ngành nông nghiệp để giúp lĩnh vực này có thể cạnh tranh tốt hơn trong môi trường đa quốc gia.

TPP đồng thời cũng tạo nên áp lực cải cách đối với các công ty, tập đoàn nhà nước, buộc những tổ chức này phải cải tổ.

Nguy cơ phải đối mặt nếu TPP bị phá vỡ

Mặc dù đã đạt được sự đồng thuận từ 12 quốc gia thành viên, TPP mới chỉ kết thúc đàm phán và vẫn đang chờ được thông qua tại 12 quốc gia. Do vậy về nguyên tắc, Hiệp định TPP vẫn có thể không được kí kết thành công.

Nếu TPP đổ vỡ, kinh tế Việt Nam sẽ mất đi một cơ hội tuyệt vời nhằm đa dạng hóa thương mại quốc tế cũng như tăng cường mối quan hệ kinh tế với Mỹ cũng như những quốc gia tiên tiến khác.

Thất bại của TPP sẽ là điều không mong muốn đối với những người ủng hộ Việt Nam thắt chặt quan hệ với Mỹ, đồng thời sẽ là một đòn mạnh đánh vào những tham vọng kiềm chế Trung Quốc tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương của Mỹ.

Bên cạnh TPP, Việt Nam hiện đang tiến hành đàm phán các hiệp định thương mại khác với Liên minh châu Âu (EVFTA) và Hàn Quốc (VKFTA), qua đó tiếp tục tìm kiếm các đối tác thương mại khác nhằm cân bằng mối quan hệ kinh tế với Trung Quốc. Bởi vậy, việc TPP thất bại sẽ khiến quá trình này bị chậm lại.