Bộ Tài chính "vạch trần" hàng loạt sai phạm tại Dự án mở rộng QL1A

Nguồn tin từ Bộ Tài chính cho biết, năm 2015, Thanh tra Bộ Tài chính đã tiến hành thanh tra công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng đối với 8 dự án đầu tư xây dựng công trình mở rộng QL1 sử dụng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ tại 8 tỉnh: Quảng Bình, Quảng Trị, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận. Tổng mức đầu tư của 8 dự án hơn 53.000 tỉ đồng. Trong đó, phần thuộc phạm vi thanh tra có tổng chiều dài 438 km (chiếm 54,9% chiều dài toàn tuyến) với mức đầu tư 27.832 tỉ đồng (chiếm 52,2% tổng mức đầu tư được phê duyệt).

Qua thanh tra, Thanh tra Bộ Tài chính phát hiện công tác lập, phê duyệt tổng mức đầu tư ở 8 dự án này chưa chính xác với số tiền lên đến 1.866,93 tỉ đồng. Trong số này, khoản bổ sung một số hạng mục công trình chưa đúng với chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ 192,6 tỉ đồng; việc lập, phê duyệt dự toán thiết kế bản vẽ thi công không đúng 330,16 tỉ đồng; dự toán lập có khoản phụ cấp không ổn định sản xuất 10% chưa đủ căn cứ pháp lý 122,406 tỉ đồng; nghiệm thu thanh toán tăng không đúng 274,094 tỉ đồng; sử dụng khoản kinh phí dự phòng chi hỗ trợ tái định cư chưa đủ căn cứ pháp lý 237,05 tỉ đồng…

Cụ thể, về các sai phạm được Thanh tra Bộ Tài chính phân tích, việc lập, trình, thẩm định và phê duyệt tổng mức đầu tư tại 8 địa phương tăng cao hơn so với chế độ quy định 1.321,97 tỉ đồng. 

Cụ thể, tăng sai về chi phí giải phóng mặt bằng 567,697 tỉ đồng; tăng sai về khối lượng, định mức, đơn giá hơn 396 tỉ đồng… Đối với khoản tăng sai về chi phí giải phóng mặt bằng 567,697 tỉ đồng, kết quả thanh tra chỉ rõ việc tăng sai này do tính sai đơn giá đền bù đất; tính sai diện tích đất đền bù; tính trùng kinh phí thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng; đền bù di dời công trình điện, thông tin liên lạc không đúng chế độ quy định. “Trách nhiệm trong việc để xảy ra các sai phạm trên thuộc về các ban quản lý dự án đại diện chủ đầu tư quản lý và thực hiện dự án, đơn vị tư vấn thiết kế và các nhà thầu thi công” kết quả thanh tra nêu rõ.

Căn cứ kết quả thanh tra, Bộ Tài chính đề nghị Bộ Giao thông Vận tải chỉ đạo các ban quản lý và các đơn vị liên quan tiến hành rà soát để điều chỉnh giảm tổng mức đầu tư số tiền 1.866,93 tỉ đồng nêu trên. Bộ Tài chính cũng đề nghị Bộ Giao thông Vận tải làm việc với UBND tỉnh Phú Yên về việc hỗ trợ chênh lệch chi phí xây dựng khu tái định cư và thu hồi số tiền Bộ Tài chính đã tạm ứng 237 tỉ đồng; phối hợp với các địa phương thực hiện quyết toán nguồn ngân sách Trung ương đã hỗ trợ 110,02 tỉ đồng và thu hồi tạm ứng số tiền gần 451,78 tỉ đồng xây dựng các khu tái định cư.

Tại công trình mở rộng quốc QL1 tại một số đoạn thuộc địa phận tỉnh Quảng Trị do Ban Quản lý dự án 6, Bộ Giao thông Vận tải thực hiện và quản lý. Kết quả thanh tra cho thấy, dự án mở rộng QL1 một số đoạn qua Quảng Trị được phê duyệt điều chỉnh tháng 3/2015 có tổng mức đầu tư là 2.789 tỷ đồng. Tuy vậy, việc bổ sung các hạng mục xây dựng tăng cường mặt đường, cải tạo, mở rộng nút giao vào dự án là chưa thực hiện đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và quy định sử dụng vốn trái phiếu Chính phủ với số tiền trên 186,9 tỷ đồng.

Cụ thể, ví dụ về hạng mục tăng cường mặt đường qua các đoạn thị trấn Hồ Xá, qua khu di tích Hiền Lương, mở rộng đoạn tuyến qua thị trấn Hải Lăng. Theo khảo sát, QL1 các đoạn tuyến trên đã được xây dựng và khai thác với quy mô 4 làn xe, cường độ mặt đường và nền đường còn khá tốt. Bởi vậy, đây là những đoạn chưa được Thủ tướng Chính phủ cho phép đầu tư trong giai đoạn 2012-2020. 

Vì vậy, việc bổ sung đầu tư xây dựng tăng cường mặt đường các đoạn trên là "chưa cần thiết" trong điều kiện nguồn vốn trái phiếu Chính phủ còn hạn hẹp, nhiều dự án cấp bách hơn. Ở khía cạnh khác, việc thanh tra khảo sát thiết kế, lập, phê duyệt dự toán theo Thanh tra Bộ Tài chính là còn tình trạng lập dự toán tăng không đúng về khối lượng, đơn giá, định mức,… với giá trị khoảng trên 21,9 tỷ đồng. Trong số này, riêng số tiền phê duyệt dự toán tăng chưa đúng quy định theo kết quả thanh tra là trên 6 tỷ đồng. 

Một số tồn tại cụ thể được cơ quan chức năng chỉ ra như: tỷ lệ phụ gia phối trộn không đúng tiêu chuẩn dự án, dự toán phê duyệt tăng không đúng khối lượng đắp cát, tính sai tỷ lệ khấu hao cọc neo, cọc ván thép, tính không đúng khối lượng cống dọc, rãnh dọc hình chữ nhật bê tông cốt thép,… Với Ban quản lý dự án 6, đơn vị thực hiện và quản lý dự án, cơ quan chức năng kiến nghị lãnh đạo đơn vị này kiểm điểm, rút kinh nghiệm với những sai sót khi lập, trình Bộ Giao thông Vận tải phê duyệt dự toán không đúng quy định số tiền trên 21,9 tỷ đồng. Đơn vị thực hiện dự án cũng được kiến nghị báo cáo Bộ Giao thông Vận tải phê duyệt giảm giá trị dự toán.

Cũng theo kết quả thanh tra của Thanh tra Bộ Tài chính, trong tổng mức đầu tư ở 8 dự án lập chưa chính xác, đoạn tại Bình Định (do Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh - Bộ Giao thông Vận tải quản lý và thực hiện) lập tăng không đúng lên tới gần 369 tỉ đồng; đoạn tại Phú Yên (Ban Quản lý dự án Thăng Long - Bộ Giao thông Vận tải) 432,2 tỉ đồng; đoạn tại Khánh Hòa (Ban Quản lý dự án 7 - Bộ Giao thông Vận tải) 117,779 tỉ đồng…

Một vi phạm nghiêm trọng nữa được kết luận thanh tra chỉ ra là việc một số dự án đã điều chỉnh giảm quy mô và mục tiêu nhưng “quên” giảm vốn. Đơn cử như tại dự án đoạn qua tỉnh Phú Yên do Ban Quản lý dự án Thăng Long - Bộ Giao thông Vận tải quản lý, các cơ quan chức năng đã cắt chuyển 1km đường sang dự án đầu tư theo hình thức BOT, nhưng lại quên giảm 27,4 tỷ đồng trong tổng mức đầu tư. Theo kết luận thanh tra, tổng số tiền chưa thực hiện điều chỉnh giảm tổng mức đầu tư của các dự án cải tạo nâng cấp QL 1A sau khi điều chỉnh quy mô lên đến gần 545 tỷ đồng…

Bộ Tài chính còn đề nghị Bộ Giao thông Vận tải báo cáo Thủ tướng Chính phủ việc phê duyệt bổ sung một số hạng mục chưa đúng quy định về sử dụng trái phiếu Chính phủ với số tiền 192,6 tỉ đồng làm căn cứ để thanh quyết toán dự án. 

Đồng thời, đề nghị Bộ Giao thông Vận tải làm việc với Bộ Xây dựng xác định định mức sản xuất bê tông nhựa liên quan đến 8 dự án này. Bộ Tài chính cũng làm việc với Bộ Xây dựng để thống nhất về phụ cấp không ổn định sản xuất 10%. Đây cũng là vấn đề chưa có văn bản hướng dẫn rõ ràng. Đặc biệt, Bộ Giao thông Vận tải phải kiểm điểm trách nhiệm cũng như chỉ đạo kiểm điểm trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan đối với những sai phạm nêu trong kết luận thanh tra của Thanh tra Bộ Tài chính.

Tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 5/2016 mới đây, Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai một lần nữa nhắc lại, qua những sai phạm được phát hiện qua thanh tra, Bộ Tài chính đã đề nghị Bộ Giao thông Vận tải chỉ đạo các đơn vị nghiêm túc thực hiện kiến nghị của Thanh tra Bộ Tài chính, làm rõ trách nhiệm các cá nhân, tập thể liên quan.

Nên đọc