Chung tay vì ánh mắt trẻ thơ

Đồng hành trợ giúp gần 28 nghìn trẻ

Là con của một gia đình nghèo tại thôn Ngọc Long, xã Hồng Châu, huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc, hai anh em Đặng Minh Đăng (sinh năm 2010) và Đặng Tiến Thịnh (sinh năm 2012) đều bị đục thủy tinh thể cả hai mắt. Hoàn cảnh kinh tế gia đình rất khó khăn, bản thân người cha ruột cũng bị đục thủy tinh thể, hai em không thể có kinh phí chữa bệnh mắt của mình. Tuy nhiên, nhờ sự giúp đỡ kinh phí và phẫu thuật kịp thời, hai bạn nhỏ đã có cơ hội lấy lại nguồn sáng, tự tin hòa nhập cộng đồng. Từ đó, một cuộc sống tốt đẹp hơn đã đến với các em.

Trường hợp của Đăng và Thịnh chỉ là một trong số hơn 600 em nhỏ được chương trình "Vì ánh mắt trẻ thơ" do Quỹ Bảo trợ trẻ em Việt Nam và Công ty Prudential giúp đỡ hỗ trợ phẫu thuật mắt. Triển khai từ ba năm qua, ý nghĩa nhân văn của hoạt động giúp phẫu thuật trẻ em bị dị tật về mắt thời gian qua đã được cộng đồng đánh giá cao. Chương trình đã giúp nhiều trẻ em thuộc các gia đình có khó khăn vượt qua bệnh tật về mắt, lấy lại sự tự tin cho các em.

Nên đọc

Đây là thông tin từ hội thảo nâng cao hiệu quả thực hiện chương trình "Vì ánh mắt trẻ thơ" do Quỹ Bảo trợ trẻ em Việt Nam, Công ty Prudential Việt Nam tổ chức.

Dự án hợp tác với Prudential chỉ là một trong nhiều hoạt động hỗ trợ trẻ em bị khuyết tật về mắt của chương trình "Vì ánh mắt trẻ thơ" triển khai trong hơn 17 năm qua của Quỹ Bảo trợ trẻ em Việt Nam.

Từ năm 1998, Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình, Chủ tịch Hội đồng Quỹ Bảo trợ trẻ em Việt Nam, đã phát động chương trình "Vì ánh mắt trẻ thơ" nhằm kêu gọi cộng đồng trong và ngoài nước hỗ trợ kinh phí để phẫu thuật cho trẻ em Việt Nam bị các tật về mắt. Tới nay, đã có gần 28 nghìn trẻ em được phẫu thuật mắt, với tổng kinh phí hơn 31 tỷ đồng.

Đây là một nỗ lực nhằm thực hiện mục tiêu phòng, chống mù loà cho trẻ em. Chương trình cũng góp phần mang lại niềm vui cho nhiều gia đình có con bị bệnh về mắt. Đa số trẻ nhỏ được trợ giúp đều thuộc các gia đình nghèo, có hoàn cảnh khó khăn, không có điều kiện đưa con đi khám, chữa bệnh. Thông qua chương trình, phụ huynh cũng nâng cao nhận thức về chăm sóc mắt cho trẻ em.

Tuy nhiên, từ thực tế nhiều năm làm việc ở địa phương, bác sĩ Bùi Đức Thọ, Quỹ Bảo trợ trẻ em Quảng Ngãi, đánh giá, chương trình mới dừng lại tại các trung tâm huyện lỵ, chưa triển khai rộng khắp tuyến cơ sở. Đối với trẻ em của những gia đình nghèo, đồng bào dân tộc ở vùng sâu, vùng xa, khu vực miền núi, chương trình chăm sóc mắt cho các em thực sự là “món quà xa xỉ” nên nhiều trẻ khuyết tật chưa được thăm khám, tư vấn. Bên cạnh đó, thiếu nhân lực y tế về mắt, nhiều trung tâm y tế huyện không có bác sĩ nhãn khoa cũng như có trang thiết bị và cơ sở vật chất, tạo nên những “vùng trắng” về dịch vụ nhãn khoa, khiến trẻ em khó có cơ hội tiếp cận dịch vụ chăm sóc mắt.

Phó Giám đốc Quỹ Bảo trợ trẻ em Việt Nam Lê Tuyết Mai cho biết, từ năm 2010 trở lại đây, số trẻ em tham gia chương trình phẫu thuật giảm dần do nhiều lý do. Một nguyên nhân trong đó là công tác khảo sát nhu cầu trẻ em chưa đầy đủ. Kinh phí hỗ trợ khảo sát còn hạn chế, cán bộ ở địa phương mỏng, kiêm nhiệm nhiều chương trình, chưa được tập huấn công tác tổ chức khám sàng lọc bệnh. Do đó, nhiều trẻ em vùng sâu, vùng xa chưa tiếp cận được với chương trình.

Ngoài ra, chương trình chưa tuyên truyền nhiều nên ít gia đình trẻ em ở vùng sâu, vùng xa biết thông tin. Nhiều cơ sở y tế tại địa phương chưa đủ điều kiện phẫu thuật, dẫn đến việc phải đưa trẻ về các thành phố lớn phẫu thuật, gây tốn kém và vất vả cho trẻ em và gia đình.

Nâng cao nhận thức với bệnh về mắt

Bác sĩ Nguyễn Ngọc Châu Trang, Trưởng khoa Mắt trẻ em, Bệnh viện Mắt TP Hồ Chí Minh, từng 15 năm gắn bó với “Vì ánh mắt trẻ thơ”, cho biết, các phẫu thuật đã được thực hiện trong chương trình bao gồm các bệnh lý: lé, sụp mi, đục thuỷ tinh thể, glaucoma, quặm, tắc lệ đạo, các dị tật bẩm sinh mí mắt, đặc biệt là u nguyên bào vòng mạc.

Thời gian gần đây, số các ca phẫu thuật của chương trình giảm về số lượng. Nhưng một thống kê về tình hình bệnh tật không ghi nhận giảm về số lượng bệnh nhân nhi mắc các bệnh về mắt ở trẻ em. Lý giải thực trạng này, bác sĩ Trang cho rằng, có thể do công tác truyền thông đến cộng đồng chưa được sâu rộng, chưa có sự phối hợp tốt trong việc khám sàng lọc tại tuyến huyện. Ngoài ra, việc tổ chức cử người và bệnh nhân lên tuyến trên phẫu thuật chưa tốt. Cụ thể, một số bệnh nhân đã được khám sàng lọc bỏ hoặc từ chối điều trị với nhiều lý do kinh tế, như không có tiền ăn, ở…

Bác sĩ Trang nhấn mạnh, kết quả điều trị cao cho trẻ bị bệnh về mắt không chỉ có phẫu thuật mà cần phải có sự theo dõi lâu dài của các bác sĩ chuyên khoa qua các lần tái khám, xử lý kịp thời những biến chứng cũng như theo dõi sự phát triển thị lực, cùng sự phát triển toàn diện của trẻ.

Giám đốc Quỹ Bảo trợ trẻ em Việt Nam Hoàng Văn Tiến đánh giá, việc thiếu thông tin theo dõi sau phẫu thuật do chưa có sự phối hợp của gia đình và cơ quan tài trợ là điểm chưa hoàn thiện của chương trình. Do đó, một trong những định hướng đổi mới là sẽ tập trung hỗ trợ trẻ em sau phẫu thuật, giúp phục hồi chức năng cho các em. Từ đó, hy vọng tạo chuyển hướng tích cực, giúp nhiều trẻ em thụ hưởng lợi ích từ chương trình.