Dụ dỗ, lôi kéo người tham gia đầu tư Forex sẽ bị xử lý hình sự

Đầu tư Forex là gì, có dấu hiệu lừa đảo không?

Forex là một kênh đầu tư hấp dẫn trên thế giới. Tại Việt Nam, bên cạnh chứng khoán và tiền điện tử, Forex là thị trường được các nhà đầu tư quan tâm chú ý. Với những người mới tiếp cận, họ thường đặt ra những nghi vấn như Forex có lừa đảo không? Đầu tư Forex có hợp pháp không?

Đầu tư Forex hiểu đơn giản là một hình thức tham gia vào thị trường Forex với mục đích kiếm lời. Với những cách đầu tư khác nhau như: đầu tư truyền thống, đầu tư thông qua hợp đồng tương lai, hợp đồng chênh lệch… Được biết đến nhiều nhất và phổ biến nhất vẫn là đầu tư Forex thông qua hợp đồng chênh lệch (CFD) tại Việt Nam. Thay vì cố gắng kiếm lời dựa trên xu hướng tăng giá dài hạn của thị trường thì hợp đồng chênh lệch cho phép bạn kiếm lợi nhuận dựa trên cả hai chiều tăng giảm trong biến động.

Với thị trường Forex (CFD) thì các bên tham gia gồm có Trader và Broker. Trader nói chung là những người trực tiếp thực hiện các lệnh giao dịch mua/bán để tìm kiếm lợi nhuận thông qua biến động của các tài sản tài chính/công cụ tài chính trong ngắn hạn. Broker: Là sàn môi giới, sàn giao dịch Forex, đóng vai trò là đại lý, là trung gian giữa người mua và người bán các cặp tiền tệ. Để có thể tham gia giao dịch, trước tiên các trader phải tìm tới một nhà môi giới uy tín và có tính pháp lý rõ ràng.

Đối với thị trường Forex truyền thống thì nhà đầu tư chỉ có thể tham giới với một số cặp tiền tệ cơ bản như USD/VND, EUR/VND. Tuy nhiên, khi tham gia vào thị trường Forex (CFD) thì nhà đầu tư có thể tiếp cận với tất cả các cặp tiền tệ quốc tế khác nhau, các cặp tiền hot như USD/EUR, USF/JPY...

Tại Việt Nam, bên cạnh chứng khoán và tiền điện tử, Forex là thị trường được các nhà đầu tư quan tâm chú ý(Ảnh minh họa: Internet)

Bản thân Forex là một hoạt động đầu tư tiền tệ lành mạnh và không mang tính lừa đảo. Thế nhưng, do các giao dịch ngoại hối hiện nay đều được thực hiện trực tuyến nên rất dễ dàng để các cá nhân/đơn vị thông qua công nghệ tiếp cận nhà đầu tư Forex để lừa đảo và trục lợi. Cần lưu ý là các hoạt động Forex lừa đảo chỉ nhắm vào những người mới gia nhập thị trường và không có kiến thức.

Một số biểu hiện về lừa đảo trên thị trường ngoại hối:

Nhà môi giới tự xưng uy tín, lâu năm nhưng không đưa ra bằng chứng về lý lịch, địa chỉ pháp lý rõ ràng.

Nhà môi giới tiếp cận nhà đầu tư với các báo cáo giao dịch ảo với số lượng trade lớn.

Nhà môi giới tiếp cận nhà đầu tư bằng những nội dung quảng bá “phi thực tế” về cam kết lợi nhuận, tỷ lệ đòn bẩy không tưởng với rất nhiều ưu đãi.

Nếu nhà đầu tư muốn rút tiền từ tài khoản FX, nhà môi giới thường viện cớ xảy ra trục trặc.

Để tránh bị rơi vào hoạt động Forex lừa đảo, các nhà đầu tư mới tham gia thị trường dành thời gian tìm hiểu rõ về các sàn giao dịch chuẩn bị tham gia; Cảnh giác với những tô vẽ về lợi nhuận; Cảnh giác với những lời quảng cáo về các phần mềm “công thức bí mật”… Thực tế thì những trò lừa đảo đến từ các sàn Forex thiếu trung thực, họ thực hiện các phần mềm giao dịch không chính xác nhằm đánh cắp tiền đầu tư hoặc dẫn dụ nhà đầu tư tham gia vào mô hình ponzi đa cấp bằng cách ủy thác khoản đầu tư của mình cho họ.

Thực trạng các sàn giao dịch Forex tại Việt Nam

“Lợi nhuận 1%/ngày, 28-32%/tháng, chỉ cần lập tài khoản, nạp tiền, kênh đầu tư an toàn ổn định” là nội dung trên các bài đăng quảng cáo của nhân viên môi giới sàn giao dịch Forex trên các nhóm đầu tư với hàng chục nghìn thành viên.

Một số chuyên gia tài chính cho rằng cho rằng, hiện tượng các sàn giao dịch Forex lôi kéo nhiều người tham gia thời gian gần đây có thể xuất phát từ thực trạng dịch bệnh khiến nhiều người giảm thu nhập. Do đó, muốn tìm đến các sàn giao dịch để kiếm tiền nhanh chóng. Đánh trúng tâm lý này, các sàn Forex tung ra quảng cáo rất hấp dẫn. Lãi suất được hứa hẹn lên tới vài phần trăm ngay trong ngày và thậm chí hàng trăm phần trăm mỗi năm. Đây là những cam kết “trên trời” bởi kể cả những nhà đầu tư Forex chuyên nghiệp cũng không thể đảm bảo luôn thắng. Đã có nhiều ngân hàng lỗ trong hoạt động Forex.

Thực trạng đáng buồn là phần lớn hoạt động của các sàn Forex ở Việt Nam hiện tại thiếu minh bạch và mang tính chất núp bóng, lừa đảo nhiều hơn kênh đầu tư chính thống. Hầu hết người tham gia các sàn Forex không hiểu về nghiệp vụ kinh doanh ngoại hối. Những nền tảng giao dịch ngoại hối của các định chế tài chính chuyên nghiệp không hoạt động như những sàn Forex đang quảng cáo rầm rộ trên Facebook, sử dụng mạng lưới cộng tác viên như bán hàng đa cấp.

Một lý do khiến nhiều người “đâm đầu” vào các sàn Forex là sở thích tham gia trò chơi may rủi. Với các kênh đầu tư như chứng khoán, sản phẩm phái sinh, bất động sản đòi hỏi nhà đầu tư cần thời gian học hỏi, nắm tin tức thị trường. Trong khi đó, các sàn Forex cử nhân viên liên hệ trực tiếp, hướng dẫn từng thao tác giao dịch nên nhiều người dễ dàng nhảy vào.

Theo các chuyên gia, một số người chơi Forex nói rằng họ thật sự có lãi. Nhưng không có cơ sở bảo đảm đó là lợi nhuận phát sinh thật sự từ giao dịch Forex hay một chiêu lừa của các sàn? Bởi khi nhà đầu tư đặt lệnh mua bán ngoại tệ, sàn Forex thông báo đã thực hiện giao dịch nhưng người tham gia không thể nắm được cụ thể sàn giao dịch thế nào. Lợi nhuận thời gian đầu sàn trả cho người tham gia có thể là bẫy để kích thích nhà đầu tư tiếp tục đổ thêm nhiều tiền, sau đó, người tham gia có thể mất hết tiền khi sàn Forex sập.

Các luật sư cũng nhấn mạnh rủi ro khi tham gia sàn Forex tại Việt Nam. Do hoạt động của các sàn chưa được cơ quan quản lý Nhà nước công nhận, khi xảy ra tranh chấp pháp lý do tổ chức giao dịch vi phạm nghĩa vụ, người tham gia sẽ không được pháp luật bảo vệ quyền lợi. Hành vi tham gia sàn Forex của nhà đầu tư không vi phạm quy định hiện hành do khung pháp lý chưa quy định cụ thể về hoạt động này. Tuy nhiên, khi tham gia các sàn Forex, nhà đầu tư có thể vi phạm quy định về việc chuyển tiền ra nước ngoài.

Có thể bị xử lý hình sự nếu tham gia một số sàn Forex

Mô hình hoạt động của một số sàn Forex tiềm ẩn rất nhiều rủi ro về tài chính, pháp lý. (Ảnh minh họa: Internet)

Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng mới đây cho biết đã thu thập được nhiều thông tin quảng cáo, kêu gọi đầu tư tài chính thông qua các sàn đầu tư tài chính, đặc biệt là hình thức đầu tư thị trường ngoại hối (Foreign Exchange hay Forex) và đầu tư quyền chọn nhị phân (Binary Options hay BO).

Cơ quan này nhận thấy mô hình hoạt động của một số sàn đầu tư tài chính này tiềm ẩn rất nhiều rủi ro về tài chính, pháp lý cho người tham gia. “Mọi giao dịch của người tham gia đều thông qua tài khoản được mở trên hệ thống Internet mà không có cơ quan quản lý tại Việt Nam cấp phép. Trong trường hợp nếu có các vấn đề rủi ro liên quan đến hệ thống thì kết quả đầu tư của người tham gia đều không được đảm bảo”, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng cảnh báo.

Cục cũng nhấn mạnh tiền người tham gia nộp vào hệ thống là tiền thật trong khi những lợi ích hay hoa hồng được ghi nhận trên hệ thống là các loại tiền ảo hay ví điện tử không được cơ quan quản lý Nhà nước thừa nhận là công cụ thanh toán hợp pháp. Mặt khác, nhà đầu tư còn đối diện những rủi ro khác khi tham gia các sàn đầu tư tài chính như lộ bí mật thông tin cá nhân, bị lừa đảo do một số sàn huy động tài chính sửa lệnh hệ thống. Cụ thể, nhà đầu tư nghĩ rằng đang đầu tư theo lệnh thị trường, nhưng thực tế là đánh với sàn, luôn luôn bị sàn cho thua. Thậm chí có trường hợp khi số người tham gia nộp tiền đủ nhiều, sàn sẽ biến mất.

Đồng thời, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng cho biết nhiều sàn như Forex Liber, AFGold, Bitomo có dấu hiệu lôi kéo người tham gia bằng hình thức trả thưởng, hoa hồng cho việc mời thêm thành viên tham gia đầu tư theo nhiều cấp, nhiều nhánh. Đây là dấu hiệu của việc kinh doanh theo phương thức trái phép. Theo Nghị định 40/2018/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp, mọi hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp với đối tượng không phải là hàng hóa đều bị cấm (trừ trường hợp pháp luật có quy định khác). Các sàn đầu tư tài chính trên đều không được cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp theo quy định của Nghị định 40/2018/NĐ-CP.

Do đó, các tổ chức, cá nhân tham gia, vận động người tham gia đầu tư thông qua những sàn đầu tư tài chính này đều có thể bị xử lý hình sự. Cụ thể, mức xử phạt lên tới 5 tỷ đồng hoặc 5 năm tù giam theo Điều 217a Bộ Luật Hình sự về tội vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp.