Hàng Việt sang châu Âu tăng vọt nhờ EVFTA

Theo Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham), Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) đã đem lại nhiều tác động cho cộng đồng doanh nghiệp hai nước sau 4 năm thực thi.

Khảo sát Chỉ số niềm tin kinh doanh (BCI) của EuroCham do Decision Lab thực hiện cho thấy, gần 2/3 DN tham gia khảo sát cho biết, họ đã nhận được lợi ích từ EVFTA, tuy nhiên ở những mức độ khác nhau. Đáng chú ý, 27% công ty—tăng đáng kể so với 18% vào năm 2023—hiện đang nhận được những lợi ích từ mức độ vừa đến rất lớn, trong khi 1/4 doanh nghiệp, giảm so với 31% vào năm 2023, vẫn chưa thấy bất kỳ lợi ích hữu hình nào từ hiệp định này.

EuroCham cho biết, EVFTA đã thúc đẩy đáng kể xuất khẩu của Việt Nam sang châu Âu. Theo đó, xuất khẩu hàng Việt sang châu Âu đã tăng vọt từ 35 tỷ Euro vào năm 2019 lên tới hơn 48 tỷ Euro vào năm 2023. Sự tăng trưởng được thể hiện rõ trong các lĩnh vực như điện tử, dệt may, giày dép, nông nghiệp và hải sản. Tuy nhiên, mức tăng xuất khẩu của EU sang Việt Nam khiêm tốn hơn nhiều, chỉ tăng từ 11 tỷ Euro lên 11,4 tỷ Euro trong cùng kỳ, làm tăng thêm sự mất cân bằng thương mại đáng kể.

Cũng theo EuroCham, EVFTA đã củng cố sức hấp dẫn của Việt Nam đối với các nhà đầu tư châu Âu. Khối Liên minh châu Âu, vốn là nhà đầu tư lớn tại Việt Nam, đã rót 28 tỷ Euro vào 2450 dự án. Điều này cho thấy niềm tin của EU vào tiềm năng của Việt Nam. Đáng chú ý, các nhà đầu tư EU đã bổ sung 800 triệu Euro vào đầu tư trực tiếp nước ngoài trong khoảng thời gian từ tháng 1-9/2023, đi ngược lại xu hướng FDI đang giảm trên toàn cầu.

Tuy nhiên, khảo sát của BCI cũng cho thấy một số trở ngại mà các doanh nghiệp châu Âu phải đối mặt khi tận dụng tối đa EVFTA. Những trở ngại này bao gồm các yêu cầu pháp lý phức tạp và việc chính quyền địa phương không công nhận các tiêu chuẩn quốc tế. Ngoài ra, việc các bên liên quan không hiểu rõ thỏa thuận, định giá hải quan và thủ tục thông quan chưa minh bạch, làm phức tạp hóa hoạt động thương mại. Các rào cản kỹ thuật, đặc biệt là trong lĩnh vực chứng nhận và thử nghiệm sản phẩm, cũng vẫn là một rào cản đáng kể.

"Bước vào năm thứ năm thực thi thỏa thuận, điều quan trọng là phải tiếp tục nỗ lực đơn giản hóa các thủ tục, thống nhất các tiêu chuẩn và bảo đảm tất cả đều hiểu cách thức hoạt động của EVFTA", ông Dominik Meichle - Chủ tịch EuroCham Việt Nam cho biết.

Phó Chủ tịch EuroCham Jean-Jacques Bouflet cũng lưu ý rằng, những điều chỉnh chính sách gần đây tại Việt Nam đã tạo ra thách thức cho doanh nghiệp châu Âu hoạt động theo EVFTA.

"Những thay đổi này, bao gồm thuế tiêu dùng và thuế nội địa mới, cùng các rào cản kỹ thuật khi gia nhập, đang kìm hãm toàn bộ tiềm năng của thỏa thuận. Dù vậy, chúng tôi đang tích cực tham gia vào các cuộc thảo luận mang tính xây dựng để giải quyết những vấn đề này và tìm ra giải pháp có lợi cho cả Việt Nam và châu Âu", Phó Chủ tịch EuroCham nêu.

Để giải quyết các thách thức và tối đa hóa lợi ích của EVFTA, EuroCham cam kết hỗ trợ các thành viên tận dụng tối đa các cơ hội mà EVFTA mang lại. Đồng thời tiếp tục hợp tác chặt chẽ với các cơ quan chức năng của Việt Nam để giải quyết những thách thức còn tồn tại, bảo đảm rằng cả doanh nghiệp châu Âu và Việt Nam đều có thể tận dụng tối đa lợi ích của thỏa thuận mang tính bước ngoặt này.