Hiệp định Đối tác Kinh tế Chiến lược xuyên Thái Bình Dương hoàn tất đàm phán

Theo tuyên bố của bộ trưởng các nước tham gia đàm phán TPP, công bố ngày 4/10, khẳng định "các bộ trưởng thương mại của Australia, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore, Mỹ và Việt Nam hân hạnh thông báo rằng chúng tôi đã hoàn tất thành công Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương.

Chúng tôi đã đạt được thỏa thuận nhằm hỗ trợ việc làm, thúc đẩy tăng trưởng bền vững, tăng cường phát triển hòa nhập và khuyến khích sáng tạo trên toàn khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Quan trọng hơn, thỏa thuận này đạt được mục tiêu mà chúng tôi đã đề ra về một hiệp định tham vọng, toàn diện, tiêu chuẩn cao và cân bằng, có lợi cho người dân các nước chúng ta".

Hiệp định Đối tác Kinh tế Chiến lược xuyên Thái Bình Dương vừa hoàn tất sau 5 năm

Sau 6 ngày đàm phán liên tục, 12 nước thành viên đã cùng nhau tháo gỡ ba nút thắt chính còn lại trên con đường dẫn tới thỏa thuận lịch sử này, bao gồm vấn đề dỡ bỏ hàng rào thuế quan đối với mặt hàng linh kiện ô tô nhập khẩu vào thị trường Bắc Mỹ, Canada và Mỹ mở cửa thị trường cho các sản phẩm bơ sữa của New Zealand và thời gian giữ bảo hộ độc quyền đối với các sản phẩm sinh dược thế hệ mới. Trước đó, trong phiên họp tại Hawaii (Mỹ) diễn ra vào cuối tháng 7, các bộ trưởng tài chính đã không thể đạt thỏa thuận về TPP, dù nhiều vấn đề cốt lõi đã được giải quyết. Vì vậy, phiên họp tại Atlanta lần này rất được kỳ vọng sẽ hoàn tất TPP.

Sau 4 ngày họp của các trưởng đoàn đàm phán, từ 26/9 đến 29/9, bộ trưởng thương mại các nước cũng họp bàn từ 30/9. Các cuộc nói chuyện dự kiến kết thúc vào 1/10, nhưng sau đó liên tục được kéo dài khi các Bộ trưởng thể hiện quyết tâm không ra về nếu không ký được TPP. Đến ngày 5/10, đàm phán TPP vẫn còn vướng mắc quanh vấn đề mở cửa thị trường sữa. Trong khi đó, bảo hộ độc quyền dược phẩm và miễn thuế nhập khẩu ô tô đã tìm được tiếng nói chung.

TPP được coi là thỏa thuận thương mại tự do lớn nhất thế giới. Hiệp định này được đàm phán từ tháng 3/2010, gồm 12 quốc gia - Australia, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore, Mỹ và Việt Nam. Các vấn đề được nêu ra gồm quyền sở hữu trí tuệ, luật đầu tư nước ngoài, tiêu chuẩn môi trường và lao động, chính sách thu mua, cạnh tranh và công ty quốc doanh, quy trình xử lý tranh chấp.

Sau khi hoàn tất, TPP sẽ bao phủ 40% kinh tế toàn cầu và bổ sung cho GDP thế giới thêm gần 300 tỷ USD mỗi năm. Các hiệp định thương mại trước đây thường tập trung nhiều vào vấn đề giảm thuế. Tuy nhiên, TPP lại được coi là hiệp định thương mại toàn diện, nhắm đến việc thiết lập bộ quy tắc thương mại tiêu chuẩn cao, giải quyết các vấn đề của kinh tế toàn cầu trong thế kỷ 21, từ đó thúc đẩy tăng trưởng và việc làm tại các quốc gia châu Á – Thái Bình Dương.

Chính quyền Tổng thống Obama cũng kỳ vọng Trung Quốc - nền kinh tế lớn nhì thế giới, cuối cùng sẽ phải chấp nhận các tiêu chuẩn do TPP đặt ra, đặc biệt nếu các quốc gia khác, như Hàn Quốc tham gia như dự kiến. Đàm phán TPP luôn giữ bí mật về chi tiết các điều khoản trong thỏa thuận. Nhiều nhà chỉ trích cho rằng lợi lộc từ TPP chủ yếu sẽ rơi vào các tập đoàn lớn.

Theo nghiên cứu của Viện Kinh tế Quốc tế Peterson (PIIE), sau khi TPP được ký kết, Việt Nam sẽ là nước có thu nhập và xuất khẩu tăng mạnh nhất trong 12 quốc gia TPP, với lần lượt 13,6% và 31,7%. Malaysia và Nhật Bản cũng sẽ được hưởng lợi. Trong khi đó, những nước không tham gia TPP sẽ chịu thiệt hại do giao thương chuyển hướng, nhất là Trung Quốc. Xuất khẩu của nước này sẽ giảm 1,2% vì TPP. Sau 5 năm đàm phán, 12 nước tham gia TPP cuối cùng đã đạt thỏa thuận về hiệp định thương mại lớn nhất thế giới. Bước tiếp theo để TPP có hiệu lực là văn kiện này cần được quốc hội và chính phủ các nước phê chuẩn.

(Tổng hợp theo Doanhnhansaigon)