Kết luận thanh tra 38 dự án nhà ở tại Hà Nội (Kỳ 1)
Kết luận của Thanh tra Chính phủ về quản lý đầu tư xây dựng tại 38 dự án phát triển nhà ở, khu đô thị và quản lý sử dụng quỹ đất, quỹ nhà để lại tại Hà Nội giai đoạn 2002-2014.
Kết luận của Thanh tra Chính phủ về quản lý đầu tư xây dựng tại 38 dự án phát triển nhà ở, khu đô thị và quản lý sử dụng quỹ đất, quỹ nhà để lại tại Hà Nội giai đoạn 2002-2014.
Sai phạm tài chính hàng ngàn tỷ đồng
Đã nêu rõ hàng loạt sai phạm trong thực hiện đầu tư xây dựng theo quy hoạch, thực hiện nghĩa vụ tài chính đất đai, quản lý và sử dụng quỹ nhà ở, quỹ đất được dành để bổ sung vào quỹ nhà ở của TP theo quy định.
Qua thanh tra nghĩa vụ tài chính tại 38 dự án nhà ở, khu đô thị trên địa bàn Hà Nội, đã phát hiện một số sai phạm về tài chính đất đai, với tổng số tiền lên tới 1.562 tỷ đồng. Điều đáng nói, hàng loạt ông lớn có tên trong danh mục các dự án sai phạm, như HUD, HANDICO, Viglacera, CTCP Hà Đô, Tổng công ty Xây dựng Hà Nội…
Phối cảnh dự án làng quốc tế Thăng Long.
Xác định tiền sử dụng đất sai quy định Các vi phạm phổ biến tại các dự án được cơ quan thanh tra phát hiện là tính tiền sử dụng đất dự án không đúng vị trí quy hoạch, tính chưa đúng và chủ đầu tư chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính đất đai; chủ đầu tư điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng nhưng không thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với phần diện tích tăng thêm, gây thất thoát ngân sách nhà nước.
Đặc biệt, việc xác định tiền sử dụng đất theo phương pháp thặng dư, một số khoản như chi phí dự phòng, chi phí lãi tiền vay ngân hàng, thuế VAT, chi phí GPMB… đưa vào tổng chi phí phát triển dự án để giảm trừ khi xác định tiền sử dụng đất, là không đúng với quy định.
Số tiền sai phạm do tính chưa đúng, chưa đủ nghĩa vụ tài chính đất đai và chủ đầu tư chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính được cơ quan thanh tra xác định tại 38 dự án hơn 611 tỷ đồng. Có 21 dự án vướng vào sai phạm này, trong đó có các dự án khu nhà ở để bán tại Sài Đồng, Long Biên do Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà Hà Nội (HANDICO) đầu tư, với số tiền sai phạm được xác định 22 tỷ đồng; dự án chung cư 18 tầng giai đoạn 1 tại 671 Hoàng Hoa Thám do Tổng công ty Viglacera đầu tư, với số tiền sai phạm hơn 37 tỷ đồng; dự án khu đô thị mới Việt Hưng - Long Biên do Tổng công ty Phát triển Nhà và Đô thị (HUD) đầu tư với số tiền sai phạm khoảng 44 tỷ đồng… Dự án có số tiền vi phạm cao nhất do chưa tính đúng, tính đủ nghĩa vụ tài chính của chủ đầu tư là tổ hợp đa năng 28 tầng thuộc dự án làng quốc tế Thăng Long do HANDICO đầu tư với số tiền sai phạm ước tính hơn 247 tỷ đồng.
Một số sai phạm khác liên quan đến tài chính đất đai cũng được cơ quan thanh tra kết luận, như Sở Tài chính Hà Nội là đơn vị không có chức năng thu, quản lý nguồn thu ngân sách nhưng đã thực hiện việc thu, quản lý và sử dụng các khoản thu với số tiền lên tới 2.955 tỷ đồng; bao gồm tiền sử dụng đất, tiền chênh lệch giữa giá bán nhà và giá thành xây dựng, khoản thu từ bán nhà chung cư của các dự án nhà ở, khu đô thị trên địa bàn. Đồng thời, UBND TP cho phép sử dụng nguồn thu này từ tài khoản tạm giữ của Sở Tài chính để chi trả hoàn vốn điều lệ Quỹ đầu tư phát triển TP 400 tỷ đồng, Quỹ phát triển đất TP 215 tỷ đồng, chi hoàn trả kinh phí bảo trì 44,9 tỷ đồng, là không đúng chức năng, quy định về quản lý ngân sách.
Cơ quan thanh tra kiến nghị giao Chủ tịch UBND TP Hà Nội chỉ đạo các sở, ngành rà soát, xác định bổ sung tiền sử dụng đất đối với các chủ đầu tư xây dựng dự án sai quy hoạch; điều chỉnh chi tiết quy hoạch xây dựng, tính thiếu, tính chưa đúng tiền sử dụng đất chủ đầu tư phải nộp, thu về ngân sách nhà nước.
Tự điều chỉnh quy hoạch đã được duyệt Số liệu của TP Hà Nội cho thấy trong giai đoạn 2002-2014, TP đã chuyển giao đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất 204 dự án phát triển nhà ở, khu đô thị, với tổng diện tích đất khoảng 2.882ha. Nhưng kết quả kiểm tra 38 dự án trên địa bàn cho thấy chỉ có 14/38 dự án có tên trong danh sách 204 dự án trên.
Quá trình thanh tra 38 dự án cũng phát hiện có nhiều dự án chủ đầu tư đã điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng nhưng không thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với phần diện tích tăng thêm, gây thất thu ngân sách nhà nước với số tiền tạm xác định khoảng 205,9 tỷ đồng. Trong số này có các doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực kinh doanh BĐS, như dự án đầu tư xây dựng văn phòng cho thuê và nhà ở chung cư cao cấp FLC Landmark Tower do Công ty TNHH MTV BĐS FLC Land đầu tư; dự án khu đô thị mới Dịch Vọng do CTCP phát triển đô thị Từ Liêm đầu tư; dự án nhà ở cao tầng ô đất CT2, khu đô thị mới Trung Văn do CTCP BĐS Viettel đầu tư; dự án khu đô thị Xa La do DNTN xây dựng số 1 Điện Biên đầu tư…
Nhiều dự án khi được thanh tra có sai phạm về quy hoạch làm tăng diện tích đất xây dựng, tăng diện tích sàn xây dựng, tăng diện tích tầng hầm, sử dụng diện tích đất thuê sai quy hoạch… nhưng chưa xác định được phần diện tích tăng thêm, chưa thu đủ tiền sử dụng đất. Đó là các dự án khu đô thị Nam Thăng Long (Ciputra) do Công ty TNHH Phát triển đô thị Nam Thăng Long; dự án khu nhà ở Trung Văn do CTCP Xây dựng 3 (Vinaconex 3) làm chủ đầu tư; dự án khu đô thị mới Nghĩa Đô - Dịch Vọng do Công ty TNHH MTV quản lý kinh doanh phát triển nhà Hà Nội đầu tư; dự án khu đô thị TP giao lưu Từ Liêm do CTCP ĐTXD Quốc tế Vigeba đầu tư…
Qua việc phát hiện hàng loạt sai phạm tài chính đất đai tại 38 dự án, cơ quan thanh tra đã thu hồi số tiền 1.053 tỷ đồng, trong đó có 205 tỷ đồng do chủ đầu tư xây dựng sai quy hoạch, chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính; 250 tỷ đồng tiền sử dụng lô đất CT2 khu đô thị Kim Văn - Kim Lũ; 584 tỷ đồng do các chủ đầu tư dự án phải thực hiện nghĩa vụ nộp 100% giá trị đối với 20% quỹ đất, hoặc 30% quỹ nhà. Đồng thời kiến nghị giao UBND TP Hà Nội thu hồi số tiền khoảng 509 tỷ đồng từ Vinaconex 2 và DNTN xây dựng số 1 Điện Biên.
