Nhiều doanh nghiệp chưa biết khai thác 'mỏ vàng' thương mại điện tử xuyên biên giới

Doanh nghiệp nỗ lực tận dụng nền tảng số

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng hiện nay, thương mại điện tử xuyên biên giới (TMĐTXBG) trở thành kênh xuất khẩu hàng hóa quan trọng, mở rộng thị trường tiêu thụ cho hàng hóa Việt Nam.

Theo báo cáo từ Amazon Global Selling Việt Nam, hơn 17 triệu sản phẩm của DN Việt Nam đã được xuất khẩu, giá trị xuất khẩu tăng 50% và số lượng đối tác bán hàng tăng 40%. Tổng quan, TMĐTXBG đã tăng trưởng 26% so với năm trước.

"Những con số này là minh chứng rõ nét cho tiềm năng to lớn và sự nỗ lực không ngừng của các doanh nghiệp (DN) Việt Nam trong việc tận dụng nền tảng số để mở rộng thị trường quốc tế", bà Lê Hoàng Oanh - Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) nhấn mạnh tại diễn đàn "Kết nối và phát triển thương mại điện tử" ngày 26/11 tại Hà Nội.

Tuy nhiên theo bà Oanh, không phải DN nào cũng dễ dàng tiếp cận và khai thác hiệu quả kênh TMĐTXBG. Các DN vừa, nhỏ và siêu nhỏ đối mặt với nhiều rào cản trong việc tiếp cận, triển khai ứng dụng TMĐTXBG do hạn chế về kiến thức và kỹ năng số; năng lực cạnh tranh chưa cao; thiếu thông tin thị trường và các vấn đề khó khăn liên quan đến rào cản pháp lý, thuế quan, logistics, thanh toán…

DN gặp không ít thách thức trong tiếp cận và ứng dụng TMĐTXBG như việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng khi có khiếu nại về sản phẩm và dịch vụ, có thể ngăn chặn được tình trạng trốn thuế hay không? hay bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trước sự cạnh tranh của hàng hóa nước ngoài?

Cũng có nhiều DN phản ánh, việc làm sao để giữ chi phí logistics thấp và giao hàng đúng hạn, khó khăn trong việc nắm quy định pháp luật của thị trường đích hay rào cản ngôn ngữ…

Bên lề diễn đàn, bà Nguyễn Thị Thu Dung đến từ Công ty TNHH Luxess cho biết, công ty chuyên phân phối các mặt hàng nông sản như bánh tráng Tây Ninh, xoài sấy dẻo, cà phê, yến sào... Trong đó, với bánh tráng, mỗi năm doanh nghiệp xuất khẩu được khoảng 3 - 4 tấn cho khách hàng Việt kiều. Hiện doanh nghiệp mới chỉ xuất khẩu qua TMĐT trong nước, chưa tiếp cận với hình thức TMĐTXBG.

"Dù biết TMĐTXBG, hay nói cách khác là xuất khẩu trực tuyến, nhiều tiềm năng nhưng đến nay DN vẫn chỉ bán hàng qua sàn TMĐT trong nước nên kim ngạch xuất khẩu chưa cao. Chúng tôi mong muốn Nhà nước, chính quyền địa phương hỗ trợ để có thể sớm tham gia hình thức xuất khẩu qua TMĐTXBG. Qua các sự kiện như diễn đàn "Kết nối và phát triển thương mại điện tử" này, chúng tôi hi vọng sẽ kết nối được với các khách hàng nước ngoài, qua đó giúp tiêu thụ sản phẩm cho người nông dân, nông sản Việt được người tiêu dùng nước ngoài biết đến nhiều hơn", bà Dung bày tỏ.

Theo bà Nguyễn Thị Minh Huyền - Phó Cục trưởng Cục TMĐT và Kinh tế số, để hỗ trợ cộng đồng DN, lãnh đạo Cục đã giao Trung tâm Phát triển thương mại điện tử nghiên cứu, phát triển Hệ sinh thái xuất khẩu trực tuyến (Ecomex) với các giải pháp cụ thể, nhằm hiện thực hóa định hướng của Chính phủ, chung tay hỗ trợ các DN Việt Nam đưa những sản phẩm có tiềm năng xuất khẩu tiếp cận thị trường quốc tế qua TMĐT.

Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng tổ chức các chương trình đạo tạo TMĐTXBG qua đó nâng cao năng lực, phổ biến các quy định, thủ tục và kiến thực mới cho DN.

Chia sẻ định hướng phát triển TMĐTXBG, bà Lê Hoàng Oanh cho rằng, cần phải hoàn thiện khuôn khổ pháp lý bởi thời gian qua cộng đồng DN kiến nghị rất nhiều về việc xây dựng một luật chuyên ngành về TMĐT hoặc những quy định về quản lý xuất nhập khẩu thông qua TMĐT. Cùng đó, đẩy mạnh phát triển TMĐT bền vững, tăng cường quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu TMĐT qua chuyển phát nhanh. Kết nối khai báo thuế cho TMĐT BG. Đặc biệt là ban hành, thực hiện kế hoạch phát triển TMĐT quốc gia giai đoạn 2026-2030, trong đó tập trung phát triển, tối ưu hóa hệ thống logistics, thanh toán phục vụ TMĐTXBG.

Tại sự kiện, đại diện Trung tâm Phát triển thương mại điện tử (thuộc Cục TMĐT và Kinh tế số) - đơn vị được giao nhiệm vụ nghiên cứu, phát triển Hệ sinh thái TMĐTXBG và một số DN đã ký biên bản ghi nhớ cam kết đồng hành thúc đẩy TMĐTXBG, hỗ trợ DN vừa, nhỏ và siêu nhỏ của Việt Nam tìm kiếm cơ hội xuất khẩu trực tuyến, đưa hàng Việt hiện diện nhiều hơn tại thị trường quốc tế nhờ TMĐT.

Cần tận dụng cơ hội

Với cộng đồng DN, bà Oanh cho rằng, những lợi ích khi tham gia vào TMĐTXBG là rất lớn, DN nên tận dụng cơ hội và tiềm năng to lớn của thị trường này.

Theo Cục trưởng Cục TMĐT và Kinh tế số, TMĐTXBG giúp DN mở rộng các thị trường xuất khẩu và tăng doanh số. Không có một công cụ nào có thể giúp DN đưa hàng xuất khẩu đến các thị trường, đến người tiêu dùng nhanh hơn là TMĐT. Doanh số có thể tăng vọt chỉ trong một thời gian ngắn. Công cụ tìm kiếm giúp DN tiếp tận các thị trường mới, thị trường tiềm năng nếu qua kênh truyền thống sẽ mất nhiều thời gian hơn, còn thông qua TMĐT là một kênh hữu hiệu, nhất là trong đối cảnh thị trường thế giới đang gặp nhiều khó khăn.

Ngoài ra, DN có thể nắm bắt và phản hồi nhanh hơn đối với cung - cầu thị trường thông qua một số hệ thống như chat trực tuyến, đánh giá sản phẩm và dịch vụ trực tuyến. Đồng thời giúp cho việc tiêu thụ các sản phẩm thoát khỏi giới hạn, ranh giới của thị trường về quy mô cũng như thời vụ.

Một ưu thế khác của TMĐTXBG là xây dựng và nâng cao nhận diện thương hiệụ tại thị trường nước ngoài. Hiện nay rất nhiều sản phẩm của Việt Nam được bày bán ở nước ngoài, nhưng trên thực tế là DN Việt đang bán thông qua một thông hiệu nước ngoài. Nếu ứng dụng TMĐTXBG sẽ khắc phục được tình trạng này.

"Khi tham gia xuất khẩu trực tuyến, DN giao tiện trực tiếp với khách hàng, người tiêu dùng. DN cũng phải có ý thức cao hơn trong việc xây dựng thương hiệu, quảng bá thương hiệu của mình, từ đó thương hiệu sản phẩm xuất khẩu sẽ có điều kiện phát triển mạnh mẽ tại thị trường quốc tế. Thêm vào đó, ưu thế của TMĐT là lợi thế cạnh tranh với DN xuất khẩu khác. Trong bối cảnh TMĐTXBG đang phát triển rất nhanh, nếu DN không khai thác thì các đối thủ cạnh tranh sẽ nắm lấy cơ hội này", bà Oanh khuyến nghị.