Ồ ạt trồng hoa lily, nguy cơ lỗ vốn

Quá trình đô thị hóa khiến nhiều làng hoa có tiếng ở Hà Nội như Ngọc Hà, Quảng Bá, Nhật Tân … thu hẹp diện tích. Từ năm 1993 đến nay, người dân Tây Tựu chuyển hướng sản xuất từ canh tác lúa sang trồng hoa, rau quả cung cấp cho thị trường Hà Nội và các tỉnh lân cận.

So với các giống hoa khác, lily luôn được tiêu thụ mạnh và có giá trị kinh tế cao gấp 5 – 7 lần. Hơn 5 năm trước, hoa lily được người dân Tây Tựu đưa vào trồng trên diện tích nhỏ bởi đây là một loại hoa khó trồng và cần nhiều vốn.

Tuy nhiên, năm nay diện tích hoa lily năm nay lại nhiều gấp 3 – 4 lần các năm trước. Ngoài hơn 300 ha đất nông nghiệp trong làng ( trong đó có gần 40 ha hoa lily), người dân còn thuê thêm 200 ha  ở các vùng Thượng Mỗ, Hạ Mỗ, Tân Lập (Đan Phượng)… để mở rộng sản xuất. Đến nay, hầu hết số hoa lily ở các cánh đồng này đang chuẩn bị đơm nụ để phục vụ Tết nguyên đán 2015. Nhà trồng ít nhất cũng 2 – 3 sào, còn lại là hàng mẫu ruộng.

Nhận định về thị trường hoa Tết sắp tới, ông Nguyễn Văn Nhâm  - Chủ nhiệm HTX số 2 Tây Tựu cho biết: “ Thị trường Tết thì chưa biết được nhưng bây giờ chắc chắn giá hoa đang xuống. Giống lily Hà Lan nhập từ 17.000 – hơn 20.000 đồng/củ nhưng bán ra chỉ 22.000 – 25.000 đồng. Năm ngoái thì 30.000 – 40.000 đồng. Năm nay trồng hoa lily không có lãi.”

Cánh đồng hoa lily mới cách Tây Tựu  khoảng 7 – 8 km, nằm dọc hai bên đường với những tấm lưới đen giắng kín, trải rộng hàng trăm ha.

Bác Nguyễn Huy Hòa trồng hoa lily hơn 5 năm nay cho biết lily là một loại hoa khó trồng và cần nhiều vốn. Lily có thể cho hoa quanh năm nhưng thời điểm đẹp nhất vẫn là vụ đông xuân. Kể từ lúc xuống giống đến khi thu hoạch là 90 ngày đêm người trồng hoa thấp thỏm để làm sao luôn duy trì độ ẩm của đất. Có như vậy thì cây hoa lily mới phát triển tốt nhất. Nếu thiếu nước hoặc ánh sáng không đủ sẽ khiến thân, lá yếu và cây không cho hoa.

Vài năm trước, bác Hòa chỉ trồng lily trên 2 sào ruộng. Vụ hoa năm ngoái thắng đậm nên gia đình quyết định làm ăn lớn, thuê thêm hơn 2 mẫu ở Thượng Mỗ để trồng lily, với giá 2 triệu/sào/năm. Để có tiền đầu tư sản xuất, bác Nguyễn Huy Hòa phải vay ngân hàng thêm hơn 1 tỷ đồng. Với diện tích hiện tại, mỗi đợt nhập giống thường từ 1 – 3 vạn củ hoa lily Hà Lan có giá từ 15.000 – 22.000 đồng/củ.

Giữa những ruộng hoa mơn mởn nụ hồng đang chờ người hái là ba căn nhà tạm liền kề nhau. Bác Hòa cho biết, một nơi là để trú mưa trú nắng. Hai căn còn lại là khu nhà lạnh để nuôi và bảo quản củ giống lily, rộng hơn 100 m3. Củ giống lily mới nhập hoặc củ giống của các vụ trước thu về (củ ly tái chế) được đưa vào nhà lạnh bảo quản để trồng ở vụ kế tiếp.

Mỗi đợt vào vụ hay thu hoạch, bác Hòa luôn phải thuê thêm ít nhất 6 người làm công nữa mới kịp thời vụ. Người làm giàn, người xuống giống, người thì làm cỏ...Trung bình mỗi một sào hoa ly phải đầu tư trên dưới 150 triệu đồng.

Chia sẻ về vụ hoa vừa bán, bác Nguyễn Huy Hòa ngậm ngùi: “Tôi vừa rồi cứ bỏ ra 10 đồng thì thu được 7 đồng. Có nhà bỏ ra 10 thu được 5. Năm nay hoa rẻ. Lỗ vốn! Nếu vinh dự là hòa, còn đâu năm nay cầm chắc cái lỗ trong tay. Tôi thu chỗ kia là hơn 2 mẫu rồi chưa chắc đã đủ tiền củ. Còn tiền nhân công, tiền thuê đất, tiền làm chưa có.”

Cũng chung tình cảnh trên, bà Đinh Thị Tú - Đội 7 Tây Tựu cho biết: “Nhà tôi trồng 2 sào lily nhưng lỗ vốn đấy, sáu chục triệu. May mà mua thêm giống tái chế nên gỡ lại được ba chục triệu.”

Đầu tư công sức, tiền của, máy móc thiết bị là vậy nhưng được mất của nghề trồng hoa lily bao năm nay vẫn phụ thuộc vào thời tiết. Người ta ví von, trồng hoa lily như là đánh bạc với ông trời. Cả cánh đồng hoa lily chuẩn bị cho đợt Tết này vẫn đang từng ngày thấp thỏm “trông trời, trông đất, trông mây”. Anh Phạm Văn Bách bày tỏ: “ Năm nay nếu rét thì dễ bán còn nếu trời nồm sẽ rẻ. Mọi năm đánh cả cây bán 40.000 – 50.000 đồng. Còn chả biết năm nay thế nào.”

Hằng năm, HTX Tây Tựu vẫn tổ chức các đợt tập huấn về công tác khuyến nông giúp nông dân nâng cao kỹ năng, kiến thức về cây trồng. Tuy nhiên, các hộ trồng hoa ở đây vẫn làm ăn nhỏ lẻ, tự phát. Thiếu sự gắn kết giữa doanh nghiệp với nông dân để giải quyết khâu đầu ra cho sản phẩm.