Phương pháp diệt trừ sâu bệnh bằng loài kiến vàng.

Kinh nghiệm nuôi kiến vàng trừ sâu bệnh đã được truyền lại từ thế kỷ thứ IV ở phía Nam Trung Quốc. Tại đây, người ta đã ghi nhận, nếu vườn cam quýt có kiến vàng thì tỷ lệ trái bị rụng do Bọ xít xanh (Rhynchocoris humeralis) thấp hơn vườn có dùng thuốc hóa học là 60% và thấp hơn vườn không phun thuốc là 44%. Ở một số nước , cây cacao có kiến vàng sinh sống sẽ không bị chuột phá, những loài sâu ăn lá cũng không thể sống sót được. 

Ở nước ta, tại nhiều vùng miền bà con nông dân đã biết mang tổ kiến vàng về buộc trên cây trong vườn cam quýt, để kiến vàng có điều kiện phát triển, đuổi kiến hôi trong vườn tránh cho cam quýt bị sượng và mất nước. Đặc biệt cây cam thường mắc bệnh Greening do rầy chổng cánh gây ra, khi mắc bệnh này cây vàng lá gân xanh, quả nhỏ cho năng xuất thấp , khi kiến vàng xuất hiện tiêu diệt rày chổng cánh cây không bị nhiễm bệnh sẽ cho quả bóng, mọng nước.

Đến với vườn dừa xiêm của gia đình ông Nguyễn Văn Dũng- người nông dân được tôn vinh là “ người trồng dừa” trong chuỗi hoạt động Lễ hội dừa lần thứ IV của tỉnh  Bến Tre năm 2015 tại ấp Thới Trị, xã Châu Hòa, tỉnh Giồng Trôm . Ông  xuất ngũ năm 1984 về sống với cha, mẹ, canh tác 9 công đất từ vườn tạp chuyển sang trồng mía, rồi trồng cây có múi nhưng không thành công. 

Hơn 10 năm qua, ông tập trung trồng dừa xiêm xanh truyền thống (xiêm rặt), trong đó trồng chuyên canh 100 cây dừa xiêm xanh trên diện tích 4 công. Trước năm 2010 vườn dừa gia đình ông chưa cho năng xuất cao, sau đó ông chuyển đổi kỹ thuật chăm sóc. 

Ông chia sẻ :’’ Tôi áp dụng câu Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”. Mùa nắng, mỗi tháng, tôi tưới nước 7 - 9 lần; thường sử dụng phân NPK. Đầu và cuối mùa mưa, tôi rải thêm phân DAP. Dừa xiêm trồng tốt nhất là cây cách cây 6m. Bên cạnh đó, tôi nuôi nhiều kiến vàng trên cây dừa. Kiến vàng góp phần loại trừ bọ cánh cứng, làm cho dừa xanh tốt hơn. Với cách chăm sóc như thế, năng suất dừa xiêm của tôi tăng dần từ 12 trái/buồng lên 22 trái/buồng”. 

Khi bà con nông dân sử dụng thuốc không đúng thì sâu vẽ bùa phát triển rất mạnh, đây là loài sâu bệnh đục lá mang nhiều kí sinh trên cơ thể, nếu nuôi kiến vàng trong vườn cũng có thể tránh được sự phát triển của loài này. Ngoài ra kiến vàng còn là ngăn chặn được một số l loài gây hại như rầy mềm, rệp xác, nhện.

Vì vậy khi trồng cam, quýt bà con nên nuôi thêm hoặc phát triển đàn kiến vàng có sẵn tại vườn. Thông thường kiến vàng xuất hiện quanh năm nhưng có biến động về số lượng tùy theo mùa. Thời điểm kiến vàng xuất hiện nhiều nhất trong năm là vào mùa mưa, bà con nên tận dụng thời gian này để thu thập kiến vàng từ các vườn cây khác để phát triển trong vườn nhà.

Khi thu thập kiến vàng nên thu thập những lá còn xanh, bản to tầm 20cm trở lên, cấu tạo 2 lớp lá vì những tổ này dễ có kiến chúa. Tuy nhiên bà con cần chú ý kiến vàng mới và kiến vàng cõ sẵn trong vườn thường rất kị nhau vì vậy khi mang kiến vàng mới về nên thả từ cành ngọn để kiến từ từ phất triển xuống gốc nơi có kiến vàng cũ. 

Cần giữ chân kiến vàng bằng cách treo thêm thức ăn như ruột gà, vịt, đầu cá lên cây. Để kiến phân bố đều trong vườn cần tạo điều kiện cho kiến vàng di chuyển từ cây này sang cây khác săn mồi và làm tổ. 

Bảo vệ kiến vàng bằng cách hạn chế phun thuốc hóa học, chỉ phun lúc chiều mát khi kiến đã về tổ, tránh phun vào tổ kiến, không phun thuốc nhiều ngày liên tiếp. Khi đạt đủ số lượng kiến trong vườn bà con sẽ giảm được đáng kể số lần phun thuốc.

Nuôi kiến vàng trên các vườn cây là một biện pháp sinh học có hiệu quả cao, ít tốn kém và đặc biệt là không gây ô nhiễm môi trường, phù hợp với xu hướng sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững.