Thuỵ Điển sẽ là nước đầu tiên không còn dùng tiền mặt?

Thụy Điển đặt mục tiêu hướng tới một xã hội không dùng tiền mặt đầu tiên trên thế giới. Theo các báo cáo gần đây, đang có một sự chuyển dịch từ việc thanh toán bằng tiền mặt, sang các loại hình thanh toán tiện lợi như thẻ tín dụng hay giao dịch điện tử. Tất cả được thực hiện trên hệ thống thanh toán di động có tên Swish, tạo điều kiện thanh toán dễ dàng với mọi giao dịch dù là nhỏ nhất.

"Tiền mặt vẫn là thứ vô cùng quan trọng trong thành toán ở nhiều quốc gia khác, nhưng nó sẽ biến mất tại Thụy Điển", Niklas Arvidsson tới từ Tổ chức Công nghệ Hoàng gia Stockholm cho biết. "Tỷ lệ sử dụng tiền mặt còn rất ít và nó đang nhanh chóng giảm thêm".

Việc sử dụng tiền mặt đang dần bị thay thế tại Thụy Điển

Ngay bây giờ, số tiền mặt còn lưu hành trên thị trường chỉ khoảng 8 tỷ EUR theo thông tin từ Arvidsson. Trong số đó, có khoảng 40 - 60% vẫn đang được lưu thông thường xuyên trong nền kinh tế, số còn lại có thể đang được tích trữ hoặc sử dụng bởi các hoạt động phạm pháp mà không ai biết. Để hiểu rõ hơn về việc "người Thụy Điển đang dần từ chối tiền mặt", chỉ 6 năm trước đây, số tiền mặt trên thị trường là hơn 11 tỷ EUR.

Có nhiều yếu tố đang tác động đến xu hướng này, không chỉ có các doanh nghiệp từ bỏ quy tắc "chi tiêu tối thiểu" khi giao dịch bằng thẻ tín dụng và hệ thống giao dịch điện tử. Với ứng dụng Swish trên di động, và sự hợp tác của nhiều ngân hàng lớn với nhau, cả các ngân hàng Đan Mạch, xu hướng mới đang được đón nhận bởi nhiều người dân Thụy Điển.

Hiểu rõ hơn về "chi tiêu tối thiểu", ở nhiều quốc gia, việc thanh toán điện tử chỉ được thực hiện với ngưỡng thấp nhất do ngân hàng hay doanh nghiệp đưa ra. Điều này giúp các ngân hàng và các công ty cung cấp dịch vụ thương mại điện tử có lợi nhuận từ các giao dịch đó, nhưng lại phần nào ngăn cản sự phát triển của thanh toán điện tử, khi mà còn có rất nhiều những mặt hàng và dịch vụ có giá thành thấp hơn ngưỡng nói trên.

Ứng dụng Swish cho phép người dùng thanh toán và giao dịch với thời gian thực. Bạn có thể sử dụng trực tiếp tiền từ tài khoản ngân hàng của mình tới một tài khoản ngân hàng khác, thanh toán taxi hay kể cả là một phiên chợ nhỏ, tất cả được thực hiện tức thì và không hề có bất cứ giới hạn nào. Theo Arvidsson, người Thụy Điển rất thích sử dụng Swish, nó là một cuộc cách mạng trong hệ thống ngân hàng. Một số ngân hàng lớn đã dừng nhận tiền mặt, từ cuối năm ngoái tới nay, ước tính cứ 5 giao dịch thì có 4 giao dịch điện tử.

Ứng dụng Swish đang thay đổi thói quen thanh toán của người dân quốc gia Bắc Âu này

Người dân Thụy Điển đang đặt nhiều niềm tin vào sự thay đổi này, và chúng tôi đang sử dụng những công nghệ mới để mang lại giải pháp hoàn hảo cho họ", Pia Stolt ở Situation Stockholm cho biết. Situation là một báo giấy ở thủ đô Thụy Điển, thường được bán dạo trên đường và cũng sử dụng hệ thống Swish trong thanh toán. Pia từng trao đổi với tờ The Guardian: "Các chiến dịch hướng tới xã hội không dùng tiền mặt đang diễn ra khắp nơi tại Thụy Điển, và đó là những động thái tốt, không gì có thể ngăn cản được chúng tôi hoàn thành mục tiêu đã đặt ra".

Một lý do khác đang hướng Thụy Điển tới cuộc cách mạng tiền tệ này chính là giải quyết các vấn đề liên quan tới nạn rửa tiền và các tổ chức tội phạm, và hầu hết chúng chỉ có thể sử dụng tiền mặt, thay vì dùng Swish hay các thanh toán điện tử khác như những người bình thường.

"Tại các văn phòng nhận tiền giấy và tiền xu, người sở hữu phải chứng minh được nguồn gốc hợp pháp của số tiền đó, theo các quy định của chính phủ nhằm chống rửa tiền và tài trợ khủng bố", Arvidsson cho hay. Anh nói thêm, nếu bất kì giao dịch tiền mặt nào "đáng ngờ" được thực hiện bởi nhân viên ngân hàng, họ sẽ phải nộp một báo cáo cho phía cảnh sát.

"Tựu trung, có một quy tắc mà hàng đầu tại quốc gia này đó là Nếu bạn thanh toán bằng tiền mặt, có điều gì không đúng ở đây", Mikael Krogerus viết trên tờ Credit Suisse.

Trong khi Thụy Điển đang ở rất gần với "xã hội không tiền mặt" hơn bất kể quốc gia nào trên thế giới, vẫn có không ít thách thức lớn mà họ cần phải vượt qua. Đang có một sự hình thành nhanh chóng của các đối tượng và tổ chức tội phạm công nghệ cao, những kẻ có thể truy cập vào các máy chủ ngân hàng. Ngoài ra, những bậc cha mẹ cũng cần để mắt tới việc con cái họ làm gì với thẻ ghi nợ của mình, hay nhiều người cao tuổi đã về hưu khó có thể làm quen với công nghệ mới này. Những đối tượng đó sẽ vẫn phải sử dụng tiền mặt trong tương lai gần, và họ vẫn cần được hỗ trợ. Arvidsson đưa ra kết quả của cuộc khảo sát gần đây cho thấy 2/3 số người dân Thụy Điển cho rằng việc mang theo tiền mặt là một quyền của con người, dù họ có thực sự muốn làm điều đó hay không.

Không còn sử dụng tiền mặt, quốc gia tuơi đẹp này sẽ tốt hơn trước?

"Chúng tôi thích có những khoản tiền riêng trong ví và nó phù hợp với bản sắc của người Thụy Điển, thậm chí chính quyền vừa mới phát hành thêm tiền giấy vào năm 2015. Vì vậy mọi người luôn muốn biến tiền của họ đang ở đâu, ngay cả khi họ không sử dụng tới nó", một người dân Thụy Điển trả lời phỏng vấn.

Vnreview/Tri thức trẻ