Chủ xe có thể bị phạt tới 50 triệu hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm nếu cho đối tượng này mượn xe

Theo quy định tại điểm đ khoản 5 Điều 30 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, hành vi giao xe hoặc để cho người không đủ điều kiện về độ tuổi, sức khỏe, giấy phép lái xe theo quy định điều khiển phương tiện giao thông đường bộ, dẫn tới tai nạn nghiêm trọng, sẽ bị xử phạt hành chính từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng. Đây là mức phạt tương đối cao, thể hiện sự nghiêm khắc nhằm răn đe các hành vi tiếp tay cho vi phạm giao thông.

Tuy nhiên, chế tài không dừng lại ở mức xử phạt hành chính. Trường hợp hành vi giao xe cho người không đủ điều kiện gây hậu quả nghiêm trọng, người giao xe còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 264 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017). Cụ thể, Điều 264 quy định:

Người nào giao cho người không đủ điều kiện điều khiển các loại phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng đến sức khỏe, tài sản của người khác thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

Ảnh minh họa.

Trong trường hợp gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng, mức hình phạt có thể bị nâng lên từ 06 tháng đến 05 năm tù.

Điều này đồng nghĩa, nếu việc giao xe dẫn tới tai nạn làm chết người, gây thương tật nặng hoặc gây thiệt hại lớn về tài sản, chủ phương tiện không chỉ bị phạt tiền mà còn có thể phải chịu hình phạt cải tạo không giam giữ hoặc thậm chí bị phạt tù.

Các chuyên gia giao thông nhận định, người chưa đủ tuổi thường thiếu kinh nghiệm điều khiển phương tiện, thiếu kiến thức pháp luật và kỹ năng xử lý tình huống bất ngờ, dẫn tới nguy cơ xảy ra tai nạn rất cao. Việc giao xe cho người chưa đủ điều kiện chẳng khác nào "trao nhầm tay lái", tiềm ẩn những nguy cơ gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng cho xã hội.

Đại diện Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) cũng nhấn mạnh, bên cạnh việc xử lý người điều khiển vi phạm, lực lượng chức năng sẽ kiên quyết xử lý cả những người giao xe sai quy định, nhằm nâng cao ý thức chấp hành pháp luật và ràng buộc trách nhiệm chủ phương tiện. Việc xử lý nghiêm minh là thông điệp rõ ràng: không có sự dung thứ cho hành vi tiếp tay cho những vi phạm giao thông tiềm ẩn nguy hiểm cao cho cộng đồng.

Ngoài ra, theo quy định của pháp luật dân sự, chủ phương tiện còn có trách nhiệm bồi thường toàn bộ thiệt hại về sức khỏe, tính mạng và tài sản cho nạn nhân nếu hậu quả xảy ra. Các khoản bồi thường có thể bao gồm chi phí điều trị, chi phí mai táng, tổn thất tinh thần và các thiệt hại khác theo quy định tại Bộ luật Dân sự.

Thực tế thời gian qua đã ghi nhận nhiều vụ việc đau lòng. Năm 2024, tại một huyện ngoại thành Hà Nội, một thiếu niên 15 tuổi điều khiển xe máy gây tai nạn chết người. Chủ phương tiện - người cho mượn xe - sau đó bị cơ quan điều tra khởi tố về hành vi giao xe cho người không đủ điều kiện, đồng thời đối mặt với yêu cầu bồi thường dân sự lên tới hàng trăm triệu đồng.

Trước thực trạng trên, các cơ quan chức năng liên tục khuyến cáo người dân cần nâng cao nhận thức pháp luật, tuyệt đối không giao phương tiện cho người không đủ điều kiện, dù là người thân quen. Hành vi thiếu cân nhắc này không chỉ đẩy bản thân chủ phương tiện vào vòng lao lý mà còn góp phần gây bất ổn trật tự an toàn giao thông.

Nghị định 100/2019/NĐ-CP và Điều 264 Bộ luật Hình sự đã thiết lập khuôn khổ pháp lý chặt chẽ, song hiệu quả thực thi còn phụ thuộc rất lớn vào ý thức tự giác tuân thủ của người dân. Chỉ khi mỗi chủ phương tiện hiểu rằng hành động giao xe sai quy định không chỉ là hành vi vi phạm hành chính đơn thuần mà còn là hành vi có thể dẫn tới hậu quả pháp lý nghiêm trọng, xã hội mới hy vọng giảm thiểu được những vụ tai nạn đau lòng từ sự chủ quan này.

Bảo vệ an toàn giao thông không chỉ là trách nhiệm của cơ quan chức năng, mà còn là trách nhiệm của mỗi công dân. Việc thận trọng khi giao xe cho người khác chính là hành động thiết thực nhất để bảo vệ bản thân, gia đình và cộng đồng.