Người lao động tự do đóng BHXH tự nguyện ở đâu, mức đóng và quyền lợi ra sao?

Những ai đủ điều kiện tham gia BHXH tự nguyện?

Việc tham gia BHXH không chỉ giới hạn trong nhóm người lao động có hợp đồng làm việc. Khoản 4 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định mọi công dân Việt Nam từ 15 tuổi trở lên, nếu không thuộc đối tượng bắt buộc tham gia BHXH, đều có thể tự nguyện đăng ký tham gia.

Đối tượng tham gia hình thức này vô cùng phong phú: từ các bà nội trợ, tiểu thương, nông dân, shipper, freelancer, người bán hàng online cho đến những cá nhân chưa đủ điều kiện về thời gian đóng để được nhận lương hưu. Đây là giải pháp chủ động giúp bạn chuẩn bị tài chính cho tuổi già, thay vì phụ thuộc vào con cái hoặc trợ cấp xã hội.

Ảnh minh hoạ.

Đăng ký và đóng BHXH tự nguyện ở đâu?

Để tham gia BHXH tự nguyện, bạn có thể chọn một trong các phương thức sau:

• Đến trực tiếp cơ quan BHXH cấp huyện tại nơi bạn thường trú hoặc tạm trú.
• Đăng ký thông qua các đại lý thu như bưu điện hoặc tổ chức đoàn thể được BHXH Việt Nam ủy quyền.
• Hoặc thực hiện thủ tục trực tuyến qua:
  • Cổng Dịch vụ công quốc gia: https://dichvucong.gov.vn
  • Cổng Dịch vụ công của BHXH Việt Nam: https://dichvucong.baohiemxahoi.gov.vn

Hồ sơ đăng ký khá đơn giản: bạn chỉ cần cung cấp CCCD/CMND, điền mẫu TK1-TS và lựa chọn mức đóng phù hợp với khả năng.

Mức đóng BHXH tự nguyện hiện hành ra sao?

Căn cứ theo khoản 1 Điều 36 Luật BHXH 2024, người tham gia BHXH tự nguyện hàng tháng sẽ đóng 22% trên mức thu nhập do chính họ lựa chọn.

Dù vậy, mức thu nhập này cần nằm trong giới hạn từ chuẩn nghèo khu vực nông thôn (1,5 triệu đồng/tháng) đến tối đa 20 lần mức lương cơ sở (2,34 triệu x 20 = 46,8 triệu đồng/tháng).

Chẳng hạn, nếu bạn chọn mức thu nhập là 2 triệu đồng/tháng để làm căn cứ đóng, số tiền cần đóng mỗi tháng sẽ là 440.000 đồng, tương ứng 22% của mức thu nhập đó.

Việc đóng BHXH tự nguyện có thể thực hiện linh hoạt theo nhiều cách:

• Theo tháng;
• Theo chu kỳ 3, 6 hoặc 12 tháng một lần;
• Đóng một lần cho nhiều năm tiếp theo;
• Hoặc đóng một lần cho toàn bộ thời gian còn thiếu nếu bạn đã đủ tuổi nghỉ hưu.

(Nội dung theo khoản 2 Điều 36 Luật BHXH 2024)

Tham gia BHXH tự nguyện, bạn được hưởng quyền lợi gì?

Người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được thụ hưởng hai chế độ chính gồm:

• Nhận lương hưu hàng tháng khi đáp ứng đủ điều kiện về tuổi và thời gian đóng (20 năm).
• Hưởng trợ cấp tử tuất, bao gồm mai táng phí và trợ cấp tuất một lần hoặc hàng tháng cho thân nhân.

Đặc biệt, bắt đầu từ ngày 1/7/2025, chế độ thai sản sẽ được bổ sung cho người tham gia BHXH tự nguyện. Theo quy định tại Điều 95 Luật BHXH 2024: "Mức trợ cấp là 2 triệu đồng cho mỗi lần sinh con hoặc thai chết lưu từ 22 tuần tuổi trở lên".

Chính sách mới này có ý nghĩa đặc biệt đối với phụ nữ làm nghề tự do hay buôn bán nhỏ lẻ.

Không cần phải làm việc tại doanh nghiệp hay ký hợp đồng lao động, bạn vẫn có thể tự nguyện tham gia BHXH để đảm bảo an sinh tuổi già. Việc tham gia BHXH tự nguyện không chỉ là cách để có lương hưu sau này mà còn là sự đầu tư cho sức khỏe và tương lai, giúp bạn sống độc lập và an tâm hơn.