Vì sao Microsoft mua LinkedIn với giá "trên trời"?

“Hãy tưởng tượng một thế giới nơi chúng ta không còn phải ngước nhìn lên những Apple, Google, Microsoft, Amazon và Facebook nữa, vì chúng ta đã trở thành một trong số họ”. CEO Jeff Weiner của LinkedIn đã viết như vậy trong một lá thư dành cho các nhân viên vào ngày 13/6, để thông báo về việc Microsoft đã mua lại mạng xã hội này với cái giá 26,2 tỷ USD. Đây là thương vụ sáp nhập lớn thứ 3 trong lịch sử ngành công nghệ, và cả Weiner lẫn CEO Satya Nadella của Microsoft đều hứa hẹn rằng nó sẽ dẫn đến nhiều thay đổi trên quy mô toàn cầu. Tờ The Economist bình luận: “Những lời hứa đó có vẻ khá viển vông”.

Theo bình luận của nhiều nhà phân tích, đây là cái giá khá cao cho một công ty đang gặp nhiều rắc rối như LinkedIn. Dù đây là mạng xã hội cho môi trường công việc lớn nhất thế giới với hơn 430 triệu tài khoản và 100 triệu người dùng hàng tháng, nhưng giá cổ phiếu LinkedIn đã rớt hơn 50% hồi đầu tháng 2 vừa qua do nhiều nghi ngại về triển vọng tăng trưởng.

Trước đó, trong năm 2015 LinkedIn đã lỗ 165 triệu USD dù đạt doanh thu 3 tỷ USD. Điều gì đã khiến Microsoft chấp nhận trả giá cao hơn gấp rưỡi giá thị trường của LinkedIn ngay lúc này, thay vì chịu khó đợi thêm một thời gian nữa cho LinkedIn tiếp tục rớt giá?

Khai phá thị trường mới

Dù vẫn là công ty phần mềm lớn nhất thế giới, nhưng Microsoft đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các đổi thủ như Google và Amazon khi muốn tiến vào những thị trường mới đầy béo bở như công nghệ di động và điện toán đám mây. Trước đây, tiền nhiệm của Nadella là Steve Ballmer đã khá chậm chạp trong việc đầu tư vào các mảng này, nhưng tới phiên Nadella thì ông quyết tâm chuyển hướng hoàn toàn Microsoft. Theo đó, Microsoft sẽ bớt tập trung vào sản phẩm chủ lực hiện tại là hệ điều hành Windows để dồn sức cho mảng điện toán đám mây, công nghệ học máy (machine learning) và trí tuệ nhân tạo (AI).

Việc thâu tóm LinkedIn là một phần quan trọng trong chiến lược của Nadella. LinkedIn hiện đang có một đội ngũ chuyên gia dữ liệu (data scientist) khá mạnh, điều mà bất cứ công ty công nghệ nào cũng mơ ước có được. Ngoài ra, khối lượng dữ liệu người dùng khổng lổ mà LinkedIn đã thu thập được cũng sẽ là yếu tố cho phép Microsoft phát triển các gói phần mềm quản trị doanh nghiệp hiệu quả hơn, và cạnh tranh được với dịch vụ CRM (quản lý quan hệ khách hàng) dẫn đầu thị trường là Salesforce.

Trong thị trường dịch vụ CRM trị giá 26,3 tỷ USD, Salesforce đang nắm 19,7% thị phần, còn Microsoft chỉ mới có 4,3%. Hồi năm ngoái, Microsoft đã tìm cách mua Salesforce với giá 55 tỷ USD nhưng không thành, vì Salesforce muốn rao giá 70 tỷ. Như vậy, việc mua LinkedIn giá 26,2 tỷ USD vẫn có thể được xem là một thương vụ giá hời với Microsoft nếu so với cái giá của Salesforce. Mới đây, chính Salesforce cũng tìm cách mua lại LinkedIn nhưng đã không thể đấu lại với hầu bao của Microsoft.

Theo kế hoạch của Nadella, LinkedIn sẽ không chỉ là một mạng xã hội đơn thuần, mà còn là công cụ số 1 để quản lý thông tin và dữ liệu công việc trên Internet. LinkedIn sẽ có khả năng giới thiệu những bài báo nên đọc với người dùng khi họ tham gia một dự án mới, hay giới thiệu một người bạn hay người quen có đúng kỹ năng giúp đỡ được cho họ. Các tính năng này có thể được tích hợp mượt mà vào bộ ứng dụng văn phòng Office 365 đang dẫn đầu thị trường của Microsoft, và cho phép người dùng lưu lại đầy đủ thông tin và các mối quan hệ cả khi họ đã chuyển sang chỗ làm mới.

Liệu Microsoft có thành công?

Tuy nhiên, kế hoạch của Microsoft có không ít lỗ hổng. Thứ nhất, họ đã trả cái giá gần 260 USD cho mỗi tài khoản người dùng thường xuyên hàng tháng mà LinkedIn đang có. Trong khi đó, mỗi tài khoản này bình quân chỉ mang lại 32 USD/năm (theo tính toán của CNBC). Để bảo đảm sự hài lòng của các cổ đông, Microsoft cần nhanh chóng chứng minh được ích lợi của khoản đầu tư này bằng cách đưa ra được kế hoạch thu hút thêm người dùng hoặc cải thiện hiệu quả doanh thu.

Thứ nhì, Microsoft có bảng thành tích khá kém trong việc phát huy tác dụng của các khoản thâu tóm lớn. Sau khi Microsoft bỏ tiền ra mua ứng dụng thoại và nhắn tin Skype với giá 8,5 tỷ USD năm 2011, cho tới nay Skype mới đạt 300 triệu người dùng hàng tháng, so với 800 triệu của Facebook Messenger hay 900 triệu của WhatsApp.

Thương vụ mua lại công ty công nghệ quảng cáo aQuantive với giá 6,3 tỷ USD năm 2007 thì bị mất gần 99% giá trị vào năm 2012. Mới đây nữa, Microsoft cũng vừa bỏ cuộc khỏi mảng phần cứng di động và sa thải gần 10.000 nhân viên, sau khi đã mua lại bộ phận điện thoại di động của Nokia với giá 7,6 tỷ USD hồi năm 2014.

Dù các vụ thâu tóm này diễn ra trước khi CEO Nadella nhậm chức, nhưng “lịch sử cho thấy thương vụ kỳ này cũng sẽ không đạt được gì”, theo bình luận từ nhà phân tích Brent Thill của ngân hàng UBS. Có lẽ cũng vì mối lo ngại này mà Nadella quyết định giữ cho LinkedIn là một công ty độc lập thay vì sáp nhập vào hẳn Microsoft.

Thứ ba, việc thay đổi hành vi người dùng là chuyện rất khó. Nadella đang muốn LinkedIn trở thành mạng xã hội số 1 cho môi trường làm việc, tuy nhiên không phải doanh nghiệp nào cũng mặn mà với chuyện cho phép nhân viên có thêm thời gian lướt mạng xã hội. Nhiều nhà quản lý cũng không ưa LinkedIn vì một nguồn doanh thu của trang này đến từ các dịch vụ “săn đầu người” sẵn sàng lấy đi nhân viên của họ. Hiện tại, đã có một số công ty lớn chặn truy cập LinkedIn trong văn phòng. Và dĩ nhiên, cũng còn không ít mối lo ngại về việc Microsoft có định sử dụng dữ liệu người dùng từ LinkedIn cho mục đích nào khác nữa hay không.

Dù sao, cũng đã có nhiều người lên tiếng hoan nghênh thương vụ Microsoft – LinkedIn, vì nó đã mang lại một cú hích cần thiết cho nhiều cổ phiếu công nghệ. Cổ phiếu của một mạng xã hội cũng đang gặp nhiều khó khăn khác là Twitter đã tăng 14% sau khi thương vụ này được công bố. Ngoài ra, cũng đã dấy lên một số lời đồn đoán về việc Google và Facebook có thể sẽ mua lại Twitter. Theo bình luận từ trangRecode, rất có thể Google cũng sẽ tìm cách thâu tóm một công ty nào khác cũng có nhiều dữ liệu người dùng để bắt kịp với Microsoft, chẳng hạn như Slack, Box hay Dropbox.

Doanhnhansaigon/Economist/NYT/Recode/NCĐT