Vì sao ngân sách Nhà nước chi vượt thu hơn 66 nghìn tỷ đồng?

Ngân sách chi vượt thu

Theo số liệu của cơ quan thống kê, tổng thu ngân sách Nhà nước từ đầu năm đến thời điểm 15/5/2016 ước tính đạt 346,2 nghìn tỷ đồng, bằng 34,1% dự toán năm, trong đó thu nội địa đạt 284,2 nghìn tỷ đồng, bằng 36,2%; thu từ dầu thô 13,9 nghìn tỷ đồng, bằng 25,5%; thu cân đối ngân sách từ hoạt động xuất, nhập khẩu 47,8 nghìn tỷ đồng, bằng 27,8%. 

Trong thu nội địa, một số khoản thu đạt khá. Cụ thể, thu thuế công, thương nghiệp và dịch vụ ngoài Nhà nước đạt 61,9 nghìn tỷ đồng, bằng 43,2% dự toán năm; thu từ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (không kể dầu thô) 60,1 nghìn tỷ đồng, bằng 37,8%; thuế thu nhập cá nhân 28,1 nghìn tỷ đồng, bằng 44,1%; thu tiền sử dụng đất 27,5 nghìn tỷ đồng, bằng 55%; thuế bảo vệ môi trường 14,5 nghìn tỷ đồng, bằng 37,8%. Riêng thu từ khu vực doanh nghiệp Nhà nước đạt 65,8 nghìn tỷ đồng, chỉ bằng 25,7% dự toán năm.

Ở chiều ngược lại, tổng chi ngân sách Nhà nước từ đầu năm đến thời điểm 15/5/2016 ước tính đạt 412,6 nghìn tỷ đồng, bằng 32,4% dự toán năm, trong đó chi đầu tư phát triển 64,3 nghìn tỷ đồng, bằng 25,2% (riêng chi đầu tư xây dựng cơ bản 63,6 nghìn tỷ đồng, bằng 25,2%); chi phát triển sự nghiệp kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, quản lý hành chính 293,4 nghìn tỷ đồng, bằng 35,1%; chi trả nợ và viện trợ 55 nghìn tỷ đồng, bằng 35,4%.

Chiếu theo số liệu của cơ quan thống kê thì tính đến thời điểm 15/5/2016, Ngân sách Trung ương đang bội chi 66,4 nghìn tỷ đồng.

Ảnh hưởng từ dầu thô...

Chiếu theo số liệu có thể nhìn thấy rõ một trong những nguyên nhân dẫn đến bội chi ngân sách khá lớn như vậy là do thu từ dầu thô giảm.

Theo đó, dù đã gần nửa năm 2016 nhưng thu ngân sách từ dầu thô 13,9 nghìn tỷ đồng, bằng 25,5% dự toán năm. Bên cạnh đó, thu cân đối ngân sách từ hoạt động xuất cũng mới bằng 27,8% dự toán.

Được biết, giá dầu thô trên thị trường thế giới từ tháng 12/2015 đến nay dù đã có nhích lên nhưng vẫn ở mức thấp và diễn biến phức tạp khó dự báo; hiện đang xoay quanh mức 45 - 50 USD/thùng. Việc giá dầu thô ở mức thấp mô hình chung đã ảnh hưởng đến việc nhiệm vụ thu ngân sách.

Trong diễn biến giá dầu thô, đã có nhiều lo lắng rằng Bộ Tài chính có thể dự định tăng thu khi giá dầu giảm hay không, ông Đào Xuân Tuế - Phó Vụ trưởng Vụ Ngân sách, Bộ Tài chính cho biết, ngân sách theo quy định của Luật Ngân sách do Quốc hội quyết định, Thủ tướng Chính phủ giao. Việc dự báo các khoản thu của ngân sách dựa trên cơ sở các luật thuế.

Giá dầu thô dựa trên cơ sở sản lượng và giá theo thời điểm hiện tại và tham khảo thông tin từ các tổ chức quốc tế cũng như các chuyên gia kinh tế trong nước để đưa ra giá hợp lý. Tuy nhiên, giá dầu từ cuối năm 2014, đầu năm 2015 phức tạp, khó dự báo và diễn biến giá dầu có tác động trực tiếp đến NSNN nên phải có phương án phù hợp. 

Và Luật Ngân sách cho phép nếu NSNN biến động quá lớn, ảnh hưởng đến dự toán đã được Quốc hội quyết định thì phải điều chỉnh ngân sách (phương án xấu nhất); còn lại phải đưa ra kịch bản giá dầu ở các thời điểm khác nhau. Nếu theo dõi giá dầu từ đầu năm 2016 thì sẽ thấy giá dầu liên tục biến động, tuy nhiên, việc điều chỉnh chính sách thu phải theo luật hiện hành chứ không phải vì biến động mà điều chỉnh…

Nên đọc