Nhiều chi tiết về cuộc đời Cleopatra vẫn còn là bí ẩn và rất mơ hồ. Hãy cùng khám phá 10 sự thật có thể sẽ khiến cho nhiều người phải bất ngờ về Nữ hoàng sông Nile huyền thoại.
1. Cleopatra không phải là người Ai Cập
Tuy được sinh ra ở Ai Cập nhưng cội nguồn gia tộc của Cleopatra là người Macedonia Hy Lạp với tổ tiên là Ptolemy I Soter, một trong những tướng dưới quyền Alexander Đại Đế. Sau cái chết của Alexander vào năm 323 trước Công Nguyên, Ptolemy đã thiết lập chế độ cai trị của những người Hy Lạp ở Ai Cập, tồn tại gần 3 thế kỷ. Mặc dù không phải là người Ai Cập chính thống nhưng Cleopatra vẫn tiếp nhận nhiều phong tục cổ xưa của đất nước này và là thành viên đầu tiên trong gia tộc Ptolemy học tiếng Ai Cập.
2. Bà được sinh ra từ một gia đình cận huyết thống
Tượng Cleopatra đúc bằng bazan.
Giống như bao Hoàng gia khác, các thành viên của triều đại Ptolemy thường kết hôn cận huyết thống để bảo tồn sự thuần khiết cho dòng tộc mình. Nhiều bậc tổ tiên của Cleopatra đã kết hôn với anh chị em trong gia đình và nhiều khả năng là đấng thân sinh ra bà cũng là anh chị em. Để tiếp nối phong tục này, Cleopatra cũng đã kết hôn với hai người em trai đương thì của mình, mỗi người trong số họ sau đó được biết đến như chồng trên danh nghĩa và đồng nhiếp chính của nữ hoàng vào những thời điểm khác nhau trong suốt thời gian bà trị vì.
3. Vẻ đẹp của Cleopatra không phải là đóng góp lớn nhất cho tên tuổi của bà
Người La Mã truyền tụng về Cleopatra như là một người phụ nữ lẳng lơ, đồi trụy, thường dùng nhan sắc của mình làm vũ khí chính trị, nhưng có lẽ bà nổi danh nhờ trí tuệ vượt trội của mình nhiều hơn là nhan sắc. Cleopatra biết hơn 12 ngôn ngữ, được học về toán học, triết, hùng biện và thiên văn học. Bà được dân gian Ai Cập mô tả như là một người trị vì “biết cách nâng tầm và trọng dụng giới học giả.” Cũng có những bằng chứng chỉ ra rằng vẻ ngoài của Cleopatra không tuyệt hảo như lời đồn đại. Những đồng xu với chân dung nữ hoàng cho thấy bà có nhiều nét đàn ông với cái mũi to và khoằm. Tuy nhiên, một số sử gia tranh cãi rằng Cleopatra đã cố tình miêu tả mình một cách nam tính như một biểu tượng của sức mạnh. Nhà văn cổ đại Plutarch cho rằng vẻ đẹp của Cleopatra “không hẳn không ai sánh bằng,” và rằng chính giọng nói như rót mật vào tai và “phong thái quyến rũ không cưỡng lại được” mới khiến bà trở nên hấp dẫn như vậy.
4. Bà có dính dáng đến cái chết của ba người anh chị em ruột
Thâu tóm quyền lực và mưu đồ ám sát cũng có thể được coi là truyền thống của gia tộc Ptolemy giống như kết hôn cận huyết thống. Điều này thì Cleopatra cùng những người anh chị em của bà hiểu rõ hơn ai hết. Người chồng đầu tiên của bà, Ptolemy thứ mười ba, đã đuổi Cleopatra ra khỏi Ai Cập sau khi vị nữ hoàng này cố tranh giành vương quyền, sau đó hai người đã có một cuộc nội chiến. Cleopatra giành lại thế thượng phong nhờ liên minh với Julius Ceasar. Ptolemy sau đó đã bị chết đuối dưới dòng sông Nile sau khi bại trận. Sau này, Cleopatra tái hôn với một người em khác là Ptolemy thứ mười bốn, nhưng để con trai lên làm đồng nhiếp chính, bà đã cho sát hại chồng mình. Năm 41 trước Công Nguyên, bà cũng đã cho xử tử nốt người chị đồng thời cũng là một đối thủ cho ngôi vị của mình, Arsinoe.
5. Bà rất biết cách lấy lòng người
Cleopatra tin rằng bản thân mình là một vị thánh sống và thường xuyên sử dụng tài diễn xuất thông minh của mình để ve vãn những đồng minh tiềm lực cũng như để củng cố địa vị thần thánh của mình. Một ví dụ nổi bật cho tài năng này của bà là vào năm 48 trước Công Nguyên, khi Julius Caesar đến Alexandria, đúng vào thời điểm mối thù hận giữa bà và người em Ptolemy thứ mười ba. Biết rằng việc bà gặp gỡ vị tướng La Mã sẽ bị lực lượng của Ptolemy cản trở, Cleopatra đã cho người bọc bà trong một chiếc thảm (có nguồn tin lại cho rằng bà được bọc trong một bao vải lanh) và bí mật chuyển đến chỗ Caesar. Vị này đã choáng váng trước hình ảnh một vị nữ hoàng trẻ đẹp và rồi hai người sau đó nhanh chóng trở thành đồng minh và người tình.
Cleopatra sau đó cũng sử dụng chiêu bài này 7 năm sau đó khi gặp Mark Antony. Người ta nói rằng, khi được triệu hồi để gặp vị Chấp chánh tam đầu chế Lã Mã này tại Tartus, bà đã đến trên một chiếc bè bằng vàng được trang trí với cánh buồm màu tím, mái chèo bằng bạc. Bản thân bà thì được trang điểm để giống như vị thần sông Aphrodite, ngồi dưới chiếc mái mạ vàng trong khi nô tì đứng quanh cầm quạt cho bà và ăn mặc như thần tình yêu cupid. Antony - người cho rằng mình là hiện thân của vị thần Ai Cập Dionysus - ngay lập tức bị mê hoặc.
6. Bà đã sống tại Rome vào thời điểm Caesar bị ám sát
Cleopatra đã đến Rome cùng Julius Caesar vào đầu năm 46 trước Công Nguyên và sự hiện diện của bà đã vấp phải không ít phản đối. Caesar đã không ngần ngại công khai rằng bà là người tình của mình. Thậm chí lúc đến Rome, Cleopatra còn đưa theo người con yêu quý của mình trên xe kéo. Khi Caesar cho dựng tượng Cleopatra mạ vàng tại ngôi đền của Venus Genetrix, rất nhiều người dân thành Rome đã phản đối. Vị nữ hoàng Ai Cập, sau cái chết của Caesar tại viện Nguyên Lão năm 44 trước Công Nguyên, đã bị buộc phải rời Rome, nhưng bà vẫn kịp để lại dấu ấn của mình tại thành phố này. Kiểu tóc đặc biệt cùng những đồ trang sức ngọc trai của bà đã trở thành phong cách thời trang tại đây và theo sử gia Joann Fletcher, “nhiều phụ nữ thành Rome đã bắt chước kiểu cách của Cleopatra đến nỗi mà tượng hình của họ thường xuyên bị nhầm với nguyên tác, Cleopatra".
7. Cleopatra cùng Mark Antony đã cho mở tửu quán riêng của mình
Mối tình huyền thoại của Cleopatra và vị tướng La Mã Mark Antony bắt đầu vào năm 41 trước Công Nguyên. Mối quan hệ của họ có một phần chính trị trong đó khi mà Cleopatra cần Antony để bảo về ngai vàng và sự độc lập của Ai Cập, trong khi đó, Antony cần với đến nguồn tài nguyên dồi dào tại Ai Cập. Tuy nhiên, ngoài điều đó ra thì tình yêu giữa hai người cũng rất nổi bật. Sử sách có ghi chép lại rằng họ đã cùng nhau trải qua mùa đông năm 40-41 trước CN tại Ai Cập, sống một cuộc sống vinh hoa phú quý và thậm chí còn mở một hội quán để uống rượu với cái tên “Inimitable Livers”. Với lễ hội và tiệc rượu ngày đêm, thành viên của hội còn được tham gia vào các trò chơi và cuộc thi thố cầu kỳ. Một trong những hoạt động yêu thích của Antony và Cleopatra là cải trang và trêu ghẹo người dân thành Alexandria.
8. Bà từng chỉ huy một trận thủy chiến
Cleopatra và Antony về sau cũng cưới nhau và có ba người con, nhưng mối quan hệ của họ cũng thổi bùng một scandal tai tiếng tại Rome. Antony bị địch thủ của mình là Octavian tuyên truyền như một kẻ phản bội núp váy một người đàn bà mưu mô. Đến năm 32 trước Công nguyên, Octavian tuyên chiến với nữ hoàng Cleopatra. Cuộc chiến đi đến đỉnh điểm một năm sau đó với trận thủy chiến ở Actium. Bản thân Cleopatra tự mình lãnh đạo hơn 10 chiến thuyền Ai Cập sát cánh cùng hạm đội của Antony, nhưng họ không phải đối thủ so với sức mạnh của thủy quân Octavian. Trận chiến nhanh chóng ngã ngũ, Cleopatra và Antony bị buộc phải phá vỡ phòng tuyến quân La Mã để trở về Ai Cập.
9. Cái chết của Cleopatra có thể không phải vì rắn độc cắn
Cleopatra và Antony đã kết liễu cuộc đời mình vào năm 30 trước CN, sau khi bị quân đội của Octavian đánh đuổi đến Alexandria. Trong khi Antony được cho là đã tự đâm vào bụng mình thì cách mà Cleopatra tự sát vẫn còn nhiều nghi vấn. Dân gian kể rằng bà chết vì cho rắn độc - nhiều khả năng là rắn lục hoặc hổ mang Ai Cập - cắn vào tay mình. Nhưng nhà biên niên sử cổ đại Plutarch quả quyết rằng “không ai thực sự biết được điều gì đã xảy ra". Ông cho rằng Cleopatra cũng có thể đã uống độc dược cất giấu trong chiếc lược của mình, còn sử gia Strabo viết là nữ hoàng có lẽ đã dùng một loại thuốc mỡ chết người. Nhiều học giả ngày nay ngờ rằng bà đã sử dụng 1 chiếc kim tẩm một loại độc cực mạnh, có thể là nọc rắn hoặc tương tự vậy.
10. Bộ phim về bà được sản xuất năm 1963 là một trong những bộ phim tốn kém nhất lịch sử
Nổi tiếng nhất trong số những tác phẩm điện ảnh về Nữ hoàng sông Nile là bộ phim đình đám “Cleopatra” của Elizabeth Taylor năm 1963. Bộ phim bị phê bình là đầy rẫy những lỗi sản xuất, biên kịch và kinh phí sản xuất tăng từ 2 triệu USD lên thành 44 triệu USD. Trong đó, chỉ riêng trang phục của nữ diễn viên chính Elizabeth Taylor đã ngốn tới 200.000 USD. Đó là bộ phim tốn kém nhất vào thời điểm nó được công bố và dù cho đạt doanh thu cao, nó cũng khiến cho hãng phim gần như bị phá sản. Nếu như tính cả lạm phát thì “Cleopatra” ngày nay vẫn được coi là một trong những bộ phim tốn kém nhất lịch sử.
Nên đọc
