12 tập đoàn nhà Nước nợ hơn 218 nghìn tỷ đồng

Theo đề án tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước của Bộ Tài chính trình bày tại Phiên họp thường kỳ chính phủ tháng 4, tính đến tháng 9/2011, dư nợ vay ngân hàng của doanh nghiệp Nhà nước lớn là 415.347 tỷ đồng tương đương 16,9% tổng dư nợ cả nước.

Trong đó, hơn một nửa số nợ tập trung vào 12 tập đoàn kinh tế nhà nước (218.738 tỷ) chiếm 8,76% tổng dư nợ toàn ngành ngân hàng. Bốn tập đoàn nợ lớn nhất là PetroVietnam ( 72.300 tỷ), EVN (62.800 tỷ), Vinacomin (20.500 tỷ) và Vinashin (19.600 tỷ).

Cũng theo đề án, có đến 30/85 tập đoàn và tổng công ty có tỷ lệ nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu cao hơn 3 lần. Đặc biệt có 7 tập đoàn, tổng công ty có tỷ lệ này trên 10 lần gồm Tổng công ty Xây dựng Công nghiệp (Tập đoàn Sông Đà), Tổng công ty Xây dựng Công trình giao thông 1, Tổng công ty Xây dựng Công trình giao thông 5, Tổng công ty Xây dựng Công trình giao thông 8, Tổng công ty Xăng dầu Quân đội, Tổng công ty Thành An và Tổng công ty Phát triển đường cao tốc.

Tính đến tháng 10/2011, cả nước có 1.309 doanh nghiệp nhà nước gồm 11 tập đoàn, 11 tổng công ty đặc biệt và 74 tổng công ty. Tổng quy mô tài sản đạt 1.760 ngàn tỷ đồng và vốn chủ sở hữu gần 700 ngàn tỷ đồng. Năm 2010, các doanh nghiệp Nhà nước đóng góp 34% GDP cả nước.

Về kết quả hoạt động kinh doanh, đa số các doanh nghiệp Nhà nước có lãi và đóng góp nguồn thu lớn cho ngân sách nhà nước. Các tập đoàn lãi lớn là PetroVietnam, VNPT, Vinacomin, Viettel,  Sông Đà, các Tổng công ty Lương thực Miền Bắc, Miền Nam và Thương Mại Sài Gòn.

Tuy nhiên một số tập đoàn có lỗ lớn như EVN ( năm 2010 lỗ 12.313 tỷ, lũy kế hợp nhất 2010 là 24.262 tỷ), Vinashin (năm 2009 lỗ 5.000 tỷ theo kết luận của Thanh tra Chính phủ), Tổng công ty Chè Việt Nam, Tổng công ty Dâu Tơ tằm,  Tổng công ty Xăng dầu Quân đội, Tổng công ty Xây dựng  Công trình đường thủy...  Tổng số lỗ lũy kế của các tổng công ty, tập đoàn đến ngày 31/12/2011 là 26.110 tỷ đồng

Đề án nhận định: Tình hình tài chính của nhiều tập đoàn, tổng công ty chưa đảm bảo các yêu cầu về an toàn tài chính, đang tiềm tàng nhiều nguy cơ rủi ro và đổ vỡ khi kinh doanh không hiệu quả.

Một số tập đoàn, tổng công ty trong những năm qua đã tham gia góp vốn vào ngân hàng thương mại cổ phần, công ty chứng khoán, quỹ đầu tư chứng khoán, công ty bảo hiểm, bất động sản. Việc đầu tư này chưa thực sự hợp lý khi nguồn vốn cho hoạt động kinh doanh chính còn hạn chế. Hiệu quả các khoản đầu tư này không cao hoặc không có hiệu quả.