APEC 2017: Đổi mới sáng tạo - Động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế

Sáng ngày 19/5, tại Hà Nội đã diễn ra Lễ khai mạc Hội nghị APEC về thương mại và sáng tạo. Sự kiện nằm trong khuôn khổ Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (APEC) 2017.

Chia sẻ tại Hội nghị, Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh cho biết, từ khi APEC được thành lập vào năm 1989 đến nay, quan hệ thương mại giữa các nền kinh tế thành viên APEC đã có bước phát triển nhanh chóng và vượt bậc.

Cụ thể, thương mại trong lĩnh vực hàng hóa và dịch vụ được ghi nhận đã tăng 6,7 lần với tổng giá trị khoảng 20 nghìn tỷ vào năm 2015; mức thuế trung bình đã giảm đáng kể từ 17% vào năm 1989 xuống 5,6% vào 2014 nhờ tăng cường quan hệ thương mại song phương và đa phương cũng như sự gia tăng của các thỏa thuận thương mại trong và ngoài khu vực.

"Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu và khu vực có nhiều thay đổi sâu sắc, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 mang lại nhiều biến đổi về chất không giống bất kỳ cuộc cách mạng công nghiệp nào trước đó, các nền kinh tế đang hướng đến tăng trưởng kinh tế thông qua đổi mối sáng tạo. Đổi mới sáng tạo, nhìn chung được hiểu là “cải thiện hoặc tạo ra các sản phẩm, quy trình, dịch vụ, mô hình kinh doanh và tổ chức” được kỳ vọng trở thành động lực chính của tăng trưởng kinh tế nhờ giúp nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, nói rộng hơn, tăng cường lợi thế và khả năng cạnh tranh của nền kinh tế", đại diện phía Việt Nam cho biết.

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh lưu ý, đổi mới sáng tạo không chỉ liên quan đến các yếu tố công nghệ mà còn gồm các yếu tố phi công nghệ, có mối quan hệ chặt chẽ với một loạt các lĩnh vực bao trùm và phức tạp như: Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), thị trường tài chính, hệ thống giáo dục, nghiên cứu và phát triển (R&D), hệ thống pháp luật, sở hữu trí tuệ, thuế… 

Với tính chất phức tạp và bao trùm như vậy, thương mại được coi là một trong những nhân tố thúc đẩy quan trọng giúp định hình chính sách, chiến lược về đổi mới sáng tạo của nền kinh tế. Ngược lại, thương mại nói chung, thương mại hóa các đổi mới sáng tạo nói riêng góp phần tăng cường quan hệ thương mại giữa các nền kinh tế trong khu vực.

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho rằng, ngoài các cơ hội mà đổi mới sáng tạo mang lại, các nền kinh tế thành viên APEC cần nhận thức được các khó khăn, thách thức tiềm ẩn. Đó có thể là sự gia tăng khoảng cách giữa các nền kinh tế phát triển và kém phát triển, khoảng cách giàu nghèo, bất công và bất ổn xã hội, bóp méo thị trường lao động…

Cũng theo Bộ trưởng Công Thương, nhận thức được cơ hội và thách thức mà đổi mới sáng tạo mang lại, các thành viên APEC đã nỗ lực hết mình theo đuổi đổi mới sáng tạo nhằm đạt mục tiêu tăng trưởng bền vững và sáng tạo. Năm 2014, các Nhà Lãnh đạo APEC đã ra Tuyên bố APEC về Phát triển sáng tạo, Cải cách và Tăng trưởng kinh tế trong đó nhấn mạnh phát triển sáng tạo thông qua thúc đẩy hợp tác về khoa học và đổi mới sáng tạo; tạo thuận lợi chuyển giao, phổ biến và thương mại hóa công nghệ; thúc đẩy sử dụng và thương mại hóa sở hữu trí tuệ và đảm bảo thực thi luật về quyền sở hữu trí tuệ; cải thiện môi trường đổi mới sáng tạo, Chiến lược APEC 2015 về Củng cố Tăng trưởng Chất lượng một lần nữa tái khẳng định đổi mới sáng tạo là một trong những động lực quan trọng của tăng trưởng kinh tế trong khu vực. 

Để hiện thực hóa cam kết này, các nền kinh tế cần tạo thuận lợi cho dòng chảy tự do của vốn, con người, ý tưởng, công nghệ, hàng hóa và dịch vụ xuyên biên giới theo cách thúc đẩy cạnh tranh. Ngoài các chính sách và chiến lược về thương mại và đầu tư, các chính phủ cũng cần phải xây dựng các nguyên tắc cốt lõi về chính sách đổi mới sáng tạo, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển. Ngược lại, dựa trên chính sách của chính phủ, doanh nghiệp có thể huy động tối đa các nguồn lực nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Nên đọc