Băm nát sông tìm vàng

Hàng trăm hộ dân ở xã Thượng Long, huyện Nam Đông, tỉnh Thừa Thiên - Huế rất bức xúc trước quyết định của Ủy ban Nhân dân tỉnh cho phép Công ty TNHH Quang Vinh - Hà Nam khai thác vàng trên sông A Ka. Với giấy phép cấp từ tháng 6/2011 đến tháng 6/2013, hơn 3 km sông A Ka - diện tích 6,8 ha - hằng ngày bị công ty này cày xới để tìm vàng.
 

Lán công nhân của Công ty Quang Vinh chỉ có một phụ nữ ở lại trông coi, những người còn lại đã ra công trường làm việc. Đứng ở lán, chúng tôi vẫn nghe tiếng xe múc và máy tuyển vàng ầm ầm moi ruột sông A Ka. Đoạn sông từ lán công nhân đến công trường dài khoảng 2 km nhưng đã bị máy xúc, máy đào băm nát. Bờ sông bị nạo vét tạo thành hàng trăm hố sâu hoắm. Công nhân khai thác vàng xong bỏ đi, để lại những bãi cát, sạn bộn bề.
 

Công trường khai thác vàng là một bãi bồi nằm giữa sông A Ka rộng gần 2 ha, nơi trước đây có 4 hộ dân trồng trọt nhưng đã nhường chỗ cho máy xúc, máy đãi vàng hoạt động suốt ngày đêm. Bà Hồ Thị Chon, ngụ thôn 4, xã Thượng Long, rầu rĩ: “Bãi đất này từ lâu gia đình tôi với ba hộ khác đã trồng cây cối và hoa màu.

Cách đây hai tháng, người của Công ty TNHH Quang Vinh và chính quyền địa phương đến buộc chúng tôi phải nhận tiền đền bù để họ lấy đất. Chúng tôi không đồng ý nhưng họ bảo đất này tỉnh đã giao cho công ty khai thác vàng rồi, nếu không nhận tiền thì sẽ bị cưỡng chế và mất trắng. Gia đình tôi đành phải nhận 26 triệu đồng”.
 

Ông Trần Văn Thủ Đô, trưởng thôn 4, cho biết ngoài bà Chon, gia đình ông Phạm Văn Giới nhận tiền đền bù 4 triệu đồng, ông Hồ Văn Đa 3 triệu và ông Hồ Văn Keng 6 triệu đồng. “Hôm người của Công ty Quang Vinh đến ép dân nhận tiền đền bù có tôi chứng kiến. Những hộ dân này sau khi nhượng đất đã không còn đất canh tác để sinh sống” - ông Đô khẳng định.
 

Từ khi Công ty Quang Vinh tiến hành khai thác vàng, hàng trăm hộ dân xã Thượng Long đã làm đơn kiến nghị gửi chính quyền xã, huyện, tỉnh phản ánh tình trạng ô nhiễm nguồn nước và sạt lở bờ sông A Ka.

“Nước sông lâu nay trong vắt, người dân thường ra tắm giặt và lấy về dùng. Thế nhưng, từ khi công ty khai thác vàng, dòng sông bị ô nhiễm trầm trọng, nước quanh năm đục ngầu, còn bờ thì sạt lở nặng nề. Người dân chúng tôi còn bị “tra tấn” bởi tiếng ồn vì máy móc hoạt động cả ngày đêm” - ông Đô bức xúc.