Cân nhắc đầu tư gói kích cầu cuối năm

Bán các DN nhà nước hoạt động tốt

(tienphong) Trong báo cáo mới đây về tình hình kinh tế năm 2013, Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia cho rằng, có thể thực hiện một gói kích cầu đầu tư công thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ.

Gói kích thích này sẽ giúp giải quyết tình trạng nợ đọng xây dựng cơ bản, hiện ước tính lên tới 94 nghìn tỷ đồng, và giúp các doanh nghiệp (DN) đẩy nhanh tốc độ những công trình trọng điểm qui mô lớn (kéo theo dòng vốn từ các DN liên quan khởi động lại).

Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia cũng kiến nghị, Chính phủ cho tạm ứng hạn mức trái phiếu Chính phủ của năm 2014 để kịp đáp ứng nhu cầu giải ngân vốn đầu tư ngay trong năm 2013.

Về vấn đề kích thích nền kinh tế, ông Hà Quang Tuyến - Vụ trưởng Vụ Tài khoản quốc gia (Tổng cục Thống kê) cho biết, qua nghiên cứu, ở mỗi nước, lạm phát và tăng trưởng có khi ngược chiều.

Như năm 2011, lạm phát của Việt Nam tương đối cao (18,5%), nhưng GDP vẫn tăng 6,24%. Năm 2012, trong 6 tháng cuối năm, Chính phủ đưa đầu tư công tăng từ 12.000 tỷ đồng lên 21.000 tỷ đồng/tháng. Lượng tiền cung ra gần gấp đôi, nhưng gần như không ảnh hưởng đến lạm phát. Điều này cho thấy, cần phải đầu tư đúng lúc đúng chỗ.

“Vấn đề hiện nay là phải giải bài toán tăng vốn đầu tư, nhưng không được tăng vốn ngân sách Nhà nước. Nếu đầu tư ồ ạt dễ quay lại hệ quả của năm 2009 khi ồ ạt bơm tiền ra. Cần thận trọng trong việc tăng cung tiền”, ông Tuyến nói.

Đồng quan điểm, TS Võ Trí Thành - Viện phó Nghiên cứu Quản lý Kinh tế T.Ư cho rằng, rủi ro vĩ mô hiện nay vẫn đang còn, trong khi rủi ro lạm phát cao đã giảm nên sẽ có dư địa để thực hiện một số giải pháp hỗ trợ cho DN, thị trường. Nhưng những hỗ trợ này không phải là gói kích cầu như đã làm năm 2009 vì việc này sẽ kéo theo những rủi ro lớn.

Theo ông Thành, hiện có 2 quan điểm khác nhau. Một là thực hiện gói kích cầu như năm 2009 với tổng số tiền đề nghị lên tới 100.000 tỷ, thậm chí 200.000 tỷ đồng.

Nhưng việc này khó xảy ra do phải tính tới yếu tố ổn định kinh tế vĩ mô cũng như cách phân bổ nguồn lực trong hiện tại và cả dưới góc độ tái cấu trúc nền kinh tế trong trung hạn và dài hạn. Cũng có ý kiến phát hành thêm trái phiếu hoặc trích chi tiền ngân sách của năm sau cho năm nay để thúc đẩy kinh tế.

“Phát hành trái phiếu gắn với nợ công nên phải có ý kiến của Quốc hội. Giải pháp nữa được nhiều nhà khoa học đề nghị là bán những DN Nhà nước hoạt động tốt để lấy tiền đưa vào đầu tư đúng chỗ, hiệu quả, có sức lan tỏa. Điều này cũng khó do liên quan đến vấn đề xã hội, nhạy cảm”, ông Thành phân tích.

Phát hành trái phiếu chính là đi vay nợ của dân

Chuyên gia tài chính Bùi Kiến Thành cho rằng, điều cần hiện nay là một nền kinh tế khỏe mạnh, chứ không phải dùng các gói kích thích. Các gói kích thích chính là “ma túy” chứ không phải là giải pháp căn cơ giúp nền kinh tế phát triển bền vững. Đưa ra gói kích thích thời điểm này không được lợi ích gì mà còn tạo thêm những bất ổn cho nền kinh tế.

Ông Bùi Kiến Thành cũng cho rằng, muốn phát triển đầu tư công hiệu quả phải phát triển kinh tế đi trước một bước. Khi có các nguồn lực tốt, nguồn thu thuế ổn định, đẩy đầu tư công sẽ có hiệu quả. Còn khi nền kinh tế còn yếu, đẩy đầu tư công đồng nghĩa làm tăng nợ của Nhà nước, trong khi không làm ra các sản phẩm giúp nền kinh tế phát triển.

Để thoát khỏi tình trạng trì trệ hiện nay, Chính phủ cần tạo mọi điều kiện để DN có thể hoạt động tốt nhất, có những dự án phát triển kinh doanh khả thi; tránh tình trạng hàng tồn kho như với thị trường bất động sản. Với vai trò là cầu nối nguồn vốn, ngân hàng phải làm sao giúp cho DN tiếp cận được vốn, tư vấn được cho họ những dự án phát triển bền vững.

“Việc phát hành trái phiếu để tăng đầu tư công cuối năm rất nguy hiểm. Phát hành trái phiếu chính là đi vay nợ của dân. Đề xuất xin phát hành trái phiếu để tăng đầu tư công là do ngân hàng đang dư tiền, không cho vay được. Khi Chính phủ phát hành trái phiếu sẽ giúp ngân hàng tiêu bớt tiền dư đọng trong hệ thống. Về phía Chính phủ, nếu dùng số tiền này để xây dựng đường sá, trụ sở… sẽ tạo ra thị trường ảo. Thực tế nhiều công trình mới làm xong đã hỏng. Đầu tư như vậy rất lãng phí”, ông Thành phân tích.

Phạm Tuyên