Cây trám “đẻ ra tiền” được "đại gia" Trung Quốc đặt mua liền 10 năm

Dẫn chúng tôi đến gốc trám cổ thụ nằm nép bên sườn đồi cao, ông Độ cho biết: “Cây trám đen của gia đình tôi đã được trồng từ cách đây 70-80 năm. Hồi còn nhỏ, tôi đã trông thấy cây trám to như thân người và vươn cao hàng chục mét”.

Nhìn bề ngoài, cây trám đen to bằng gần bằng 2 người ôm, cao chừng 20m và có tán xuê. Mỗi năm thu quả gia đình ông Độ phải thuê người trèo.

Theo ông Độ, nếu để ý kỹ bên ngoài sẽ thấy cây trám này có khác biệt hơn so với các cây trám khác trong vườn. “Thân của nó có màu sáng hơn, thẳng và trơn mượt hơn những cây khác. Những cây bên cạnh có thân sần sùi và cành lá sum suê hơn. Quả trám hơi tròn, có độ dài từ 1,5-2cm, trong khi hạt của cây này có hình trụ, tròn đều thì quả của những cây khác dài hơn, hạt “gầy” hơn và nhăn”, ông Độ cho biết thêm.

Ngồi nghỉ dưới gốc cây ông Độ kể lại: “Mùa trám năm 2013, tự nhiên nhiều thương lái người Trung Quốc vào bản lùng mua trám. Nhưng đến vườn nào họ cũng không ưng. Đến khi lên đến vườn nhà tôi thì họ dừng lại dưới gốc cây trám đặc biệt này, xem xét kỹ, kiểm tra cây, lá, quả, hạt”.

“Khi phát hiện cây trám của gia đình tôi, họ đo kích thước quả, rồi bóc vỏ ra tiếp tục đo kích thước hạt. Khi đo xong thấy ai nấy đều gật gù vẻ ưng ý rồi họ ngỏ ý mua trám. Công việc đàm phán diễn ra nhanh chóng. Họ nói mua quả của cây trám này trong vòng ít nhất 10 năm với giá cố định 200.000 đồng/kg quả, đồng thời đặt cọc hẳn 10 triệu trước để làm tin. Từ đó đến nay mỗi năm dù có năm mất mùa chỉ được vài cân họ cũng lặn lội sang thu mua”.

Chuyện thương lái Trung Quốc sau khi khảo sát cả vùng Văn Quan và chỉ mua mỗi cây trám của gia đình ông Độ khiến cho nhiều trong vùng người tò mò. “Tôi cũng có hỏi dò họ là mua về làm gì, thì họ nói mua về tách lấy hạt để làm đồ trang sức. Cũng chẳng biết chắc chắn mục đích thu mua của họ, dù ít dù nhiều năm nào họ cũng sang thu quả cây trám này. Năm mất mùa có khi cây trám chỉ cho 1-2kg hạt nhưng họ vẫn lấy hết, năm nhiều thì 1,2 tạ. Họ dặn tôi không được lén mang đi bán ở ngoài. Vì trước đó do mưa bão, quả rụng lúc chưa chín hẳn, xót của tôi có nhặt mang ra chợ bán thì vài ngày sau họ điện lại bảo gom lại cho họ, không được mang ra chợ bán”, chủ nhân của cây trám kể lại.

Quả của cây trám này bán được giá thỏa thuận là 200.000 đồng/kg. Trong khi đó, giá trám thường chỉ bán được ở trong tỉnh với giá 30.000-40.000 đồng/kg, có năm được mùa giá trám thường giảm xuống còn 20.000-25.000 đồng/kg.

Ông Độ cho biết: “Đã có nhiều người vào trả sẽ thu mua 400.000-500.000 đồng/kg nhưng tôi cũng không bán vì hợp đồng thỏa thuận với thương lái Trung Quốc kéo dài 10 năm, đến năm 2023. Họ cũng đã đặt cọc 10 triệu để thu mua cây trám của gia đình trong 10 năm. Mỗi vụ thu mua họ không trừ dần số tiền đó mà hào phóng cho luôn tiền cọc, miễn là gia đình ông không được bán ra ngoài, kể cả quả rơi do mưa bão vẫn phải giữ lại cho họ”.

Nên đọc