Chưa làm ôtô, Việt Nam thành cường quốc xe máy

Số liệu từ Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) cho biết, tính từ tháng 4 đến hết tháng 9/2014, 5 DN thành viên gồm Công ty Honda, Piaggio, Suzuki, SYM và Yamaha Việt Nam đạt doanh số bán 1.250.759 xe các loại.

Mức tiêu thụ này ước tính chỉ bằng 93% so với cùng kỳ 2013. Trong khi kinh tế khó khăn, nhu cầu về xe máy của người tiêu dùng Việt Nam giảm, thì công suất sản xuất xe máy tại Việt Nam lại tăng lên và dư thừa lớn.

Trong tình cảnh ế ẩm, Honda Việt Nam vấn đưa vào hoạt động nhà máy xe máy thứ 3 đặt tại tỉnh Hà Nam, với công suất 500.000 xe/năm, nâng tổng công suất của DN này lên 2.500.000 xe/năm.

Nhu cầu giảm trong khi công suất tăng khiến các DN không thể chỉ chăm chăm đầu tư để phục vụ thị trường nội địa mà phải hướng tới xuất khẩu. Vì thế, đại diện Honda Việt Nam một lần nữa nhấn mạnh đến việc xuất khẩu của các hãng xe máy.

Tính từ tháng 3/2014 đến nay Honda Việt Nam đã xuất khẩu xe máy đạt kim ngạch gần 200 triệu USD và theo kế hoạch cả năm 2014 sẽ xuất khẩu xe máy đạt kim ngạch 247 triệu USD ( tương đương với 5.000 tỷ đồng).

Honda cũng cho biết, sẽ biến Việt Nam thành trung tâm xuất khẩu xe máy lớn với kim ngạch ngày càng tăng cao. Hiện tại tập đoàn này sản xuất và tiêu thụ 18 triệu xe/năm trên toàn thế giới và Việt Nam sẽ là 1 trong 4 trung tâm tham gia vào xuất khẩu xe máy lớn của Honda.

Piaggio Việt Nam sau khi đầu tư nâng công suất lên 300.000 xe/năm cũng tính tới việc đẩy mạnh xuất khẩu xe máy. Theo kế hoạch kinh doanh tập đoàn Piagio giai đoạn 2014-2017, thì Piaggio Việt Nam sẽ đẩy mạnh xuất khẩu xe máy trên toàn khu vực với các thị trường quan trọng như Indonesia, Thái Lan, Malaysia, Đài Loan...

Đồng thời, sẽ thâm nhập vào thị trường xe máy cao cấp tại Trung Quốc với dòng sản phẩm có động cơ vừa và lớn. Piaggio tại Việt Nam hướng tới mục tiêu xuất khẩu xe và linh kiện giai đoạn 2012 - 2014 lên mức 70 triệu euro.

Yamaha Việt Nam thời gian gần đây cũng liên tục đổi mới công nghệ, để có những mẫu xe hiện đại, tiêu thụ ít nhiên liệu và đẩy mạnh xuất khẩu .

Theo các chuyên gia Nhật Bản, với tỷ lệ nội địa hoá trên 90% và quy mô về thị trường lớn thứ 5 thế giới, ngành công nghiệp xe máy Việt Nam có thể tận dụng lợi thế này để trở thành trung tâm công nghiệp xe máy ở châu Á, không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà xuất khẩu với sản lượng lớn.

Xe máy "made in Vietnam" có thế xuất khẩu sang nhiều nước khu vực như Nam Á, CHLB Nga, châu Phi... một số chuyên gia Nhật Bản còn khuyên Việt Nam, thay vì ô tô nên ưu tiên cho ngành công nghiệp xe máy.

Thời gian qua, các DN Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan... đã chuyển công nghệ sản xuất xe máy vào Việt Nam thông qua việc đầu tư mạnh vào sản xuất linh kiện tại đây. Việt Nam đã trở thành 1 trung tâm sản xuất xe máy lớn trong khu vực.

Bên cạnh đó, Việt Nam nằm trong khu vực có thị trường xe máy lớn nhất thế giới hiện nay. Mỗi năm cả thế giới tiêu thụ khoảng 43 triệu xe máy các loại, trong đó riêng Trung Quốc là 10 triệu xe, Ấn Độ 5 triệu xe, Indonesia 5 triệu xe....

Với lợi thế này, Việt Nam có khả năng xuất khẩu linh kiện và xe máy đạt kim ngạch 500 triệu USD/năm. Nếu mở rộng thị trường sang khu vực Mỹ la tinh và châu Phi là nơi có nhu cầu về xe máy cao thì con số xuất khẩu sẽ còn lớn hơn nữa. Trên thực tế, đến nay sản xuất xe máy tại Việt Nam đã xuất khẩu đi các nước trên thế giới kể cả những thị trường vốn là cái nôi của ngành công nghiệp xe máy thế giới như Nhật Bản, Italia...

Lợi thế của xe máy Việt Nam, theo các DN là có tỷ lệ nội địa hóa cao, đạt trên 90% với nhiều mẫu xe có sản lượng lớn, đã giúp cho sản xuất xe máy tại Việt Nam có khả năng cạnh tranh cao với các nước khác. Bên cạnh đó, chi phí nhân công thấp và đồng Việt Nam yếu hơn đã giúp cho xuất khẩu xe máy có nhiều thuận lợi.

Mặc dù vẫn còn nhiều ý kiến lo ngại về tương lai của ngành công nghiệp xe máy, như tăng trưởng trên toàn thế giới đang chậm lại; các nhà sản xuất lớn của Nhật Bản, Trung Quốc vẫn đang đầu tư mạnh ra nước ngoài với phương châm ở đâu có thị trường, ở đó có sản xuất. Trong khu vực cũng nhiều nước sản xuất xe máy, chất lượng rất tốt và Việt Nam không hẳn có thế mạnh.

Xét về dài hạn, thị trường này không mấy triển vọng... thì các DN xe máy vẫn khẳng định, Việt Nam sẽ trở thành trung tâm sản xuất và xuất khẩu xe máy lớn trên thế giới. Xuất khẩu xe máy sẽ mang lại kim ngạch lớn cho Việt Nam trong nhiều năm tới chứ không phải chỉ ngắn hạn.