Nhiều người dùng Facebook lại mắc lừa trò đùa bảo vệ quyền riêng tư

Tin về điều lệ mới của Facebook là tin giả

Những ngày gần đây, cộng đồng mạng tại Việt Nam lại rộ lên hàng loạt những dòng chia sẻ với nội dung liên quan đến vấn đề bảo mật quyền dữ liệu riêng tư khi sử dụng Facebook.

Cụ thể, rất nhiều người đăng tải bài viết về chuyện "Đừng quên ngày mai bắt đầu điều lệ mới của Facebook, nơi họ có thể sử dụng ảnh của bạn. Đừng quên hạn chót ngày hôm nay!!!". Nội dung điều lệ mới nói về việc "tất cả những gì bạn từng đăng đều trở thành công khai từ hôm nay ngay cả những tin nhắn đã bị xóa hoặc những bức ảnh không được cho phép" và "nó có thể được sử dụng trong các trường hợp kiện tụng chống lại bạn ở tòa án".

Tiếp đó là lời "tuyên bố" nghiêm cấm Facebook: "Tôi không cho Facebook hoặc bất kỳ thực thể nào liên quan đến Facebook được phép sử dụng hình ảnh, thông tin, tin nhắn hoặc bài đăng của tôi, cả quá khứ và tương lai. Với tuyên bố này, tôi nghiêm cấm Facebook tiết lộ, sao chép, phân phối, hoặc thực hiện bất kỳ hành động nào khác chống lại tôi dựa trên trang cá nhân này và/hoặc nội dung của nó. Nội dung của trang cá nhân này là thông tin riêng tư và bí mật. Việc vi phạm quyền riêng tư có thể bị luật pháp trừng phạt…".

Điều đáng nói là, nội dung bài viết còn yêu cầu người đọc phải đăng lại trên trang cá nhân của mình, kèm theo lời doạ dẫm: "Facebook bây giờ là một thực thể công khai. Tất cả các thành viên của Facebook phải đăng một bản thông báo như thế này để tránh phiền hà sau này. Nếu bạn thích, bạn có thể sao chép và dán phiên bản này. Nếu bạn không đưa ra một tuyên bố như thế này, nó sẽ bị hiểu ngầm là bạn cho phép Facebook sử dụng các bức ảnh của bạn, cũng như thông tin chứa trong các bài viết cập nhật của bạn về trạng thái hoặc hồ sơ cá nhân".

Những dòng chia sẻ trên nhanh chóng nhận được sự chú ý của cộng đồng mạng. Rất đông người dùng tin rằng đây là thông điệp chính thức sẽ giúp ngăn cản hành vi thu thập dữ liệu người dùng từ Facebook, góp phần bảo vệ bản thân trên môi trường mạng.

Nhưng nếu đọc kỹ, sẽ thấy nội dung bài viết này rất quen thuộc với những ngôn từ được cho là khá ngô nghê như được dịch từ Google Translate.

Thậm chí, tác giả của "cú lừa" này đã dẫn chứng một số luật và Quy chế Rome, dựa vào căn cứ bảo vệ người dùng trước việc Facebook sử dụng hình ảnh trái phép. Tuy nhiên, "Sự trừng phạt vi phạm quyền riêng tư theo Luật UCC" (UCC là "Uniform Commercial Code", tức là Luật Thương Mại Mỹ). Bộ luật này áp dụng trên lãnh thổ Mỹ và sẽ không hiệu lực tại Việt Nam. Còn phần trích "1-308- 1 1 308-103" chỉ là phần mở đầu của Luật Thương Mại. Ngoài ra, quy chế Rome là khuôn khổ pháp lý được thành lập bởi Tòa án Hình sự Quốc tế chịu trách nhiệm về các tội ác nghiêm trọng nhất như: tội diệt chủng, tội chống lại loài người, tội chiến tranh và tội xâm lược, không liên quan tới vi phạm bản quyền và quyền riêng tư trên không gian mạng.

Đây không phải là lần đầu tiên, "phong trào" tuyên bố với Facebook nêu trên xuất hiện trên mạng xã hội Việt Nam. Trò đùa này đã xuất hiện từ năm 2015 và được cảnh báo nhiều lần nhưng sau đó lại nổi lên vào các năm 2018 và 2019. Khá đông người dùng đọc từ Facebook của bạn bè rồi đăng lại lên trang mình khiến số lượng chia sẻ tăng lên theo cấp số nhân.

VTV phản hồi về những thông tin giả mạo trên Facebook

Thông tin giả về “điều lệ mới của Facebook” được nhiều người chia sẻ trên mạng xã hội còn mượn danh VTV1 để tăng thêm uy tín và tính xác thực.

Bởi vậy trên trang Fanpage chính thức, VTV xác nhận không liên quan đến thông tin giả này. Người dùng Facebook cần kiểm tra trước khi đăng tải lại để tránh việc chia sẻ thông tin giả mạo.

VTV xác nhận không liên quan đến thông tin giả lan tràn trên Facebook.

Theo Snope, trang web chuyên để kiểm tra tin giả mạo, thông tin này bắt nguồn từ nước ngoài vào năm 2012 và hoàn toàn không có thật. "Thông điệp khiến người dùng cho rằng có một loại bùa phép đơn giản giúp họ tránh được các rủi ro pháp lý. Tuy vậy, pháp luật không hoạt động theo cách đó”.

Trên thực tế, không ít người đã mắc lừa, để cho thông tin giả này lan truyền trên Facebook một cách chóng mặt. Fake news này đánh vào “lòng tin” của người dùng mạng xã hội khi lấy ra một loạt dẫn chứng như số điều khoản, “VTV1 đã nói rồi” hay chia sẻ vì nó miễn phí… Nội dung lừa đảo khuyến khích mọi người chia sẻ khi nói rằng “không tốn gì cho một bản sao và dán đơn giản, sẽ an toàn hơn là hối hận” và khi làm như vậy thì người dùng sẽ được bảo vệ riêng tư hoặc làm cơ sở khi kiện tụng.

Tin giả là một trong những vấn đề mà Facebook được yêu cầu giải quyết. Nhiều làn sóng fake news đã lan truyền trên các mạng xã hội, thậm chí gây mất kiểm soát. Bản thân những tin giả lần này có liên quan trực tiếp đến Facebook nhưng dường như họ không có bất kỳ động thái nào. Mạng xã hội lớn nhất thế giới cũng không đưa ra cách nào để phát hiện, không kiểm soát, ngăn chặn.

Điều người dùng cần làm là phải đọc kỹ nội dung bài viết, đồng thời phải kiểm chứng lại thông tin trước khi đăng tải lại để tránh việc chia sẻ thông tin giả mạo. Độ bảo mật của hình ảnh lẫn thông tin cá nhân của người dùng trên Facebook cũng không thể được định đoạt bởi một đoạn status, thay vào đó, những yếu tố này hoàn toàn do chúng ta kiểm soát.

Không có chuyện Facebook tự ý chia sẻ thông tin cá nhân của người dùng mà không xin phép. Trước khi chia sẻ những tin nhận được, bạn nên kiểm tra tài khoản và trang web nguồn để xác minh. Nếu không tìm thấy thông tin, đó có thể là "một cú lừa". Và nếu bài đăng, video hoặc liên kết trông có vẻ đáng nghi - tốt hơn hết, hãy bỏ qua nó.

Ngoài ra, mỗi người dùng đều có thể tìm hiểu quyền riêng tư hoặc thông tin cá nhân của mình trên Chính sách dữ liệu của Facebook tại mục Quyền riêng tư trong phần Cài đặt.