Cơ cấu lại ngân hàng, phải đảm bảo quyền lợi người gửi tiền

Liên quan đến dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng, sáng 26/10, Quốc hội đã chính thức đưa ra thảo luận nhưng vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau, đặc biệt là liên quan quy định về cơ cấu lại các tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt, các đại biểu đều cho rằng phải đảm bảo quyền lợi cho người gửi tiền khi tái cơ cấu.

Đại biểu Quốc hội Đinh Duy Vượt (đoàn Gia Lai) chỉ ra rằng, sau khi nhìn lại các vụ đại án liên quan các tổ chức tín dụng đã xét xử những năm gần đây, khó khăn nhất là việc giải quyết, xử lý hậu quả các tổ chức tín dụng yếu kém và hậu quả pháp lý của những người có liên quan. Do đó, Dự thảo luật sửa đổi lần này cần có những quy định cụ thể về trách nhiệm với người tham gia cơ cấu lại các tổ chức tín dụng yếu kém ngay tại dự thảo luật nhằm bảo đảm nguồn nhân lực chất lượng, quyết liệt, vững chí, vững tâm tham gia cơ cấu lại tổ chức tín dụng yếu kém.

Cũng cho ý kiến về vấn đề nguồn nhân lực tham gia cơ cấu lại tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt, đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn Thắng (đoàn Hà Nội) cho biết, thực tế hiện nay đội ngũ anh em ngân hàng vất vả khó khăn, lương thấp, chế độ đãi ngộ không có, thực hiện công việc rất nặng nề. Nhiều công việc trong luật không quy định rõ ràng, ranh giới giữa trách nhiệm và chịu trách nhiệm rất mong manh... Cho nên họ rất cần sự hỗ trợ từ Chính phủ, Quốc hội để bảo vệ quyền lợi chính đáng trong trường hợp đã cống hiến hết mình, đã công tâm, trung thực trong công việc.

Một trong những nội dung cũng được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm cho ý kiến tại phiên thảo luận là quy định về phương án chuyển giao bắt buộc. Một số ý kiến đề nghị quy định cụ thể, chặt chẽ cơ chế, điều kiện, đối tượng, tiêu chí chỉ định tổ chức tín dụng nhận chuyển giao bắt buộc; đối tượng nhận chuyển giao bắt buộc chỉ là tổ chức tín dụng, nhà đầu tư hay cần quy định Nhà nước cũng đứng ra nhận chuyển giao bắt buộc trong một số trường hợp. Nội dung này được UBTVQH tiếp thu, chỉ đạo rà soát toàn bộ các quy định về chuyển giao bắt buộc tại Mục 1đ của dự thảo Luật cả về điều kiện, trình tự thủ tục, nội dung phương án chuyển giao bắt buộc, biện pháp hỗ trợ... Trường hợp không có tổ chức tín dụng, nhà đầu tư khác đề nghị nhận chuyển giao bắt buộc; không xây dựng được phương án chuyển giao bắt buộc hoặc Chính phủ không phê duyệt phương án chuyển giao bắt buộc thì Ngân hàng Nhà nước trình Chính phủ quyết định chủ trương và thực hiện phương án phá sản như quy định tại khoản 8 Điều 151a.

Theo đại biểu Quốc hội Đinh Duy Vượt (Gia Lai), phương án chuyển giao bắt buộc các tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt là rất cần thiết nhằm bảo đảm quyền lợi cho người gửi tiền, cũng như bảo đảm đến an toàn của cả hệ thống tín dụng. Điều 151 dự thảo Luật quy định về chuyển giao bắt buộc ngân hàng thương mại được kiểm soát đặc biệt trong đó có 2 điều kiện để áp dụng chuyển giao bắt buộc là giá trị thực của vốn điều lệ và quỹ dự trữ âm cũng như có tổ chức tín dụng, nhà đầu tư khác đề nghị được nhận chuyển giao bắt buộc.

Đại biểu Vượt cũng đặt ra câu hỏi, nếu không có nhà đầu tư khác đề nghị được nhận chuyển giao bắt buộc sẽ xử lý như thế nào? Nhà nước và các Ngân hàng thương mại có vốn góp có đứng ra nhận chuyển giao bắt buộc hay không? Nếu các tổ chức tín dụng rơi vào tình trạng giá trị thực của vốn điều lệ và quỹ dự trữ âm, tức là tài sản nợ nhiều hơn tài sản có thì các nhà đầu tư khác muốn mua lại cổ phần thì biện pháp tái cơ cấu nào sẽ được ưu tiên trong trường hợp này? Tổ chức nhận chuyển giao bắt buộc cần đáp ứng điều kiện gì không để bảo đảm việc nhận chuyển giao không ảnh hưởng xấu đến hệ thống tín dụng?

Đặt ra vấn đề không sử dụng ngân sách nhà nước trong tái cơ cấu các tổ chức tín dụng yếu kém, đại biểu Quốc hội Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội) cho rằng, nguyên tắc này chưa được quán triệt một cách triệt để trong dự thảo Luật.

Đại biểu Mai phân tích, với các khoản vay đặc biệt có mức ưu đãi 0%, dự thảo Luật chưa làm rõ các tổ chức tín dụng sau khi được hưởng những khoản vay này nhưng vẫn không thể phục hồi, vẫn phá sản và không thể thanh toán được thì sẽ xử lý như thế nào, ai sẽ chịu trách nhiệm các khoản vay này? Ngoài ra, trong dự thảo Luật cũng như ở một số văn bản mang tính chỉ đạo gần đây có sử dụng khái niệm "không trực tiếp sử dụng ngân sách nhà nước để hỗ trợ các tổ chức tín dụng yếu kém". Đại biểu đặt ra câu hỏi, quy định như vậy tức là có thể sử dụng ngân sách gián tiếp để cơ cấu lại các tổ chức tín dụng yếu kém?

Cũng phát biểu ý kiến về vấn đề này, đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa (đoàn TP. HCM) cho rằng, không nên né tránh nói là không dùng đến ngân sách nhà nước trực tiếp nhưng lại sử dụng gián tiếp. "Chúng ta cho vay với lãi suất 0%. Nếu có ảnh hưởng thì chúng ta cũng phải xác định ảnh hưởng bao nhiêu để báo cáo cho cử tri, nhân dân biết", ông Nghĩa nói.

Sau khi các đại biểu cho ý kiến, Thống đốc Ngân hàng nhà nước Lê Minh Hưng có giải trình một số nội dung quan trọng của dự án Luật này. Theo đó, về phương án phá sản, ông Hưng cho rằng với vai trò là trung gian tài chính trong hoạt động cho vay và huy động, các tổ chức tín dụng yếu kém sẽ phải đối mặt với tình trạng rút tiền hàng loạt, đe dọa đến đổ vỡ dây chuyền, ảnh hưởng đến quyền lợi của người gửi tiền.

Cũng theo lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, với phương án phá sản tổ chức tín dụng, thẩm quyền quyết định chủ trương phê duyệt phương án phá sản là của Chính phủ. Còn chủ trương phá sản chỉ xem xét trên nguyên tắc là biện pháp cuối cùng khi tổ chức tín dụng bị kiểm soát đặc biệt khi thực hiện không thành công phương án khác như phục hồi, sáp nhập, hợp nhất, giải thể và chuyển giao toàn bộ.

"Khi xây dựng phương án phá sản, theo quan điểm chỉ đạo của Chính phủ là phải đánh giá kỹ lưỡng việc phá sản đối với việc an toàn của toàn hệ thống, rủi ro tiềm ẩn với toàn nền kinh tế cũng như bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền", ông Hưng nói.

Nên đọc