Cơ giới hóa - Hướng đi tất yếu của ngành than

Thợ lò hơn 3 thập kỷ kể chuyện

Chúng tôi may mắn được xuống “mục sở thị” giàn cơ giới hóa (CGH) đồng bộ lò chợ -300 mét có công suất lớn nhất ngành than đúng vào ngày khánh thành. May mắn nữa là tôi lại được ngồi cùng khoang trên xe goòng xuống lò với anh hùng Lao động Nguyễn Văn Dự. Anh Dự là Phó trưởng ban Ban tổ chức Công đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam từ  năm 2011. Trước đó, anh Dự là thợ lò làm việc tại mỏ than Hà Lầm với thâm niên 31 năm 8 tháng.

Anh Dự kể, cuối năm 1976, kết thúc học nghề, anh vào làm việc tại mỏ Hà Lầm. Hơn 3 thập kỷ công tác tại đây, anh Dự trải qua nhiều cương vị, nhưng lâu nhất là công nhân đào lò, thợ lò khai thác than. Tuy nhiên, thời đó chủ yếu lao động thủ công, công suất nhỏ và chỉ mới khai thác than đến mức -50 mét. Anh Dự được phong biệt danh “trâu sắt” đào lò, vì luôn đạt năng suất cao. Đặc biệt, anh có nhiều sáng kiến được áp dụng vào sản xuất trong khai thác than hầm lò, góp phần nâng cao năng suất lao động, hạ giá thành sản phẩm, làm lợi rất lớn cho mỏ. Tiêu biểu là: Sáng kiến khoan vùng khép kín ga vòng đường lò; sáng kiến cải tiến vì lò sắt, tiết kiệm được vật tư; sáng kiến chọn chất lượng than giảm tạp chất, nâng cao chất lượng sản phẩm...

Với những thành tích đặc biệt xuất sắc, anh Dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu cao quý: Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới năm 2000. Anh cũng là đại diện duy nhất của ngành than đi dự Đại hội Đảng toàn quốc năm 2001.

Năng suất cao, giá thành hạ - mục tiêu cơ giới hóa đồng bộ mỏ than hầm lò

Cùng xuống lò chợ -300 mét của Hà Lầm hôm ấy có thành viên Hội đồng thành viên (HĐTV) Tập đoàn TKV Phạm Văn Mật; Chủ tịch Công đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam Lê Thanh Xuân và nhiều thế hệ lãnh đạo của Công ty CP Than Hà Lầm. Ông Phạm Văn Mật cho biết, công trình này thuộc Dự án -300 mét của Hà Lầm, đó là 1 trong những dự án trọng điểm của TKV, với công suất 2,4 triệu tấn/năm, đầu tư theo định hướng mỏ sạch, an toàn và CGH đồng bộ hiện đại, nhân công trong ca ít mà vẫn bảo đảm năng suất cao. Tuy nhiên, CGH đồng bộ cũng có nghĩa là phải bảo đảm có các giàn chống tự hành, khấu ở gương thì phải khấu bằng máy Compai và vận tải bằng hệ thống liên tục từ trong gương lò chợ ra đến tuyến vận tải chính. Trước đó, cũng tại Công ty CP Than Hà Lầm, lò chợ CGH đồng bộ đầu tiên công suất 600 ngàn tấn/năm, đã khấu được hơn 1 năm nay và đây là lò thứ hai CGH đồng bộ hiện đại nhất, với công suất lớn nhất ngành than Việt Nam.

Trao đổi về năng suất, giá thành của dự án, Giám đốc Công ty CP Than Hà Lầm Trần Mạnh Cường cho biết: Lò chợ này chiếm 50% sản lượng của công ty, có năng suất cao gấp đôi so với lò chợ 600 ngàn tấn/năm, nhưng chỉ với 160 lao động. Điều này góp phần hạ giá thành sản phẩm, đặc biệt là giảm số người hoạt động trong lò chợ, nâng cao an toàn cho người lao động. Lò chợ được tự động hóa liên hoàn toàn bộ hệ thống từ khai thác đến vận tải và đưa than ra ngoài mặt bằng. Việc CGH đồng bộ, làm tăng tính chủ động trong điều hành sản xuất của mỏ, đồng thời tiết giảm chi phí vận hành và vận tải than. “Với công suất chiếm 50% sản lượng, năm 2017, Hà Lầm sẽ sản xuất 2,5 triệu tấn than và những năm sau đó sẽ bảo đảm duy trì ổn định ở mức 2,4- 2,5 triệu tấn” - Giám đốc Trần Mạnh Cường khẳng định.

Hiện đại hóa mỏ than hầm lò

Trước khi xuống hầm lò CGH đồng bộ Hà Lầm, Tổng giám đốc TKV Đặng Thanh Hải đã trao đổi nhanh với phóng viên về dự án quan trọng này. Ông khẳng định: Đây là dự án trọng điểm khai thác than lò chợ có công suất lớn nhất ngành than và cũng là dự án lớn ngang tầm khu vực Đông Nam Á về khai thác than. Việc khánh thành đưa vào khai thác than tại lò chợ CGH đồng bộ tại mỏ Hà Lầm có ý nghĩa to lớn đối với TKV nói chung và Công ty CP Than Hà Lầm nói riêng, mở ra một chương trình mới của TKV trong đầu tư hiện đại hóa nâng cao sản xuất than hầm lò. “Thông qua khánh thành dự án, đã khẳng định đây là một bước tiến to lớn của TKV trong ứng dụng khoa học kỹ thuật, áp dụng công nghệ mới, cải thiện điều kiện làm việc trong hầm lò cho công nhân tại những vỉa than ở mức rất sâu và xa” - Tổng giám đốc Đặng Thanh Hải nhấn mạnh.

TKV có tiếp tục đầu tư những dự án cơ giới hóa lò chợ cỡ lớn như Hà Lầm trong những năm tới? Trả lời câu hỏi này, Tổng giám đốc Đặng Thanh Hải chia sẻ, trên cơ sở thành công của dự án lò chợ CGH đồng bộ lớn nhất này, TKV sẽ tiếp tục nghiên cứu ở những khoáng sàng có điều kiện tương tự, để đầu tư những lò chợ có công suất lớn như thế này hoặc hơn mức -300 mét.

Hiện nay, Tập đoàn TKV đang tái cơ cấu mạnh mẽ. Việc đầu tư hiện đại hóa, thực hiện CGH đồng bộ là một hướng đi tất yếu. Thời gian tới, không chỉ mỏ Hà Lầm CGH đồng bộ, mà là chiến lược của các mỏ than khác thuộc TKV và cả ngành than Việt Nam đang nỗ lực vươn tới, để nâng cao năng lực cạnh tranh cho than Việt Nam trên thị trường thế giới.