Cổ phần hóa Hãng phim truyện Việt Nam: Chuyên gia kinh tế nói gì?

Chia sẻ về việc Cổ phần hóa hãng phim truyện Việt Nam nhưng không nhắm đến mục đích sản xuất phim, ông Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) nói trên Dân việt : "Mảnh đất số 4 Thụy Khuê (Hà Nội) thuộc quyền sở hữu của Nhà nước. 

Quyền sở hữu mảnh đất đó chỉ sử dụng một mục đích duy nhất là sản xuất và làm phim, không thể xây nhà cao ốc, không xây trung tâm thương mại. Thậm chí, nếu chủ đầu tư cho tư nhân thuê mặt bằng của Hãng phim truyện để bán bún, bán phở, chân gà cũng sai, vi phạm pháp luật.

Nhà nước có quyền cho thuê và thậm chí là bán mảnh đất đó. Số tiền bán đất đó vẫn thuộc quyền của Nhà nước. Nhà nước sẽ thu số tiền chênh lệch chứ không phải chủ đầu tư thu. Chúng ta phải hiểu rõ ràng như vậy.

Tôi muốn nói đến vấn đề thực thi. Sau vài năm, chủ đầu tư có thể xin chuyển đổi mục đích sử dụng như xây nhà cao tầng, làm trung tâm thương mại, nhà ở, cho thuê văn phòng… Thực chất, việc này là sử dụng với mục đích khác, nhưng vẫn lấy danh nghĩa  làm phim, sản xuất phim. Tuy nhiên, vấn đề này thuộc thẩm quyền, hiệu lực quản lý của Nhà nước.

Trước đây, mọi người e ngại và đã đặt ra vấn đề “dải đất vàng”, sợ chủ đầu tư sẽ thâu tóm và bán đất. Tuy nhiên, bàn đến “dải đất vàng” chúng ta phải tính đến từng trường hợp cụ thể. Vì “dải đất vàng” có cái hay là đất minh bạch, Nhà nước thu được khoản tiền sử dụng đất, nhưng giá cao quá người dân và chủ đầu tư cũng không mua được, giá đất bị đội lên. Những trường hợp đó chính sách của Nhà nước cần linh hoạt.

Nhưng vấn đề nằm ở chỗ hiệu lực hiệu quả quản lý chính sách của pháp luật về sử dụng đất chứ không phải cổ phần hóa. Mọi người hiểu chưa đúng, chưa thấu được cái gốc mà cứ lo sợ về chuyện cổ phần hóa, quá trình cổ phần hóa sẽ không bao giờ có thể làm được gì. Không thể thực hiện cổ phần hóa đối với các doanh nghiệp.

Tôi nói rõ là mọi người không nên lo sợ hay liên quan gì tới nơi bán đất. Mọi người nên lo lắng ở chính những ông quản lý đất. Sau 5 năm, 10 năm chính sách có thể thay đổi hoặc những cơ quan quản lý đất nào đó quên mất mục đích quyền sử dụng mảnh đất đó, hay cơ quan quản lý không hiểu hết luật pháp thấy nhiều người bút phê ý kiến vào đó nên đã cho chủ đầu tư được phép sử dụng mục đích khác như xây dựng cao ốc, trung tâm thương mại…"

Cũng theo ông Cung, không thể nói chung chung chuyện định giá mảnh đất này. Nếu mảnh đất đó mục đích sử dụng duy nhất làm phim, việc định giá sẽ ở mức khác.

Nếu mảnh đất đó sử dụng cho mục đích xây nhà cao ốc, trung tâm thương mại… lại có một định giá khác, tùy thuộc vào mục đích sử dụng để sinh lời. Tất nhiên, không thể phủ định nếu mảnh đất số 4 Thụy Khuê với mục đích xây nhà cao ốc, trung tâm thương mại…, con số chênh lệch địa tô sẽ rất lớn. 

"Tôi không thể đưa ra con số cụ thể, nhưng chắc chắn là rất lớn. Chính vì vậy, chủ đầu tư hay bất cứ một người bình thường khi nhìn vào “dải đất vàng” số 4 Thụy Khuê cũng sẽ chỉ nhắm vào địa tô.", ông Cung nói. 

Liên quan tới cổ phần hóa hãng phim, nhiều nghệ sĩ chỉ ra rằng. Việc chào bán cổ phiếu Hãng phim truyện Việt Nam chỉ trong 10 ngày, lại chỉ truyền thông trên một tờ báo duy nhất, như vậy là không đúng với quá trình cổ phần hóa, thiếu đi sự minh bạch, Ông Cung cho rằng, nguyên tắc của bán cổ phiếu là phải hướng tới sự phát triển của doanh nghiệp cũng như lợi ích, chiến lược phải phù hợp với phát triển của doanh nghiệp đó. 

Ví dụ, Hãng phim truyện Việt Nam bán cổ phiếu và chỉ duy nhất có một chủ đầu tư liên quan đến điện ảnh hoặc đó là một hãng phim nào đó mua, nhắm tới mục đích phát triển điện ảnh.

Trong trường hợp của Hãng phim truyện Việt Nam, rõ ràng việc tìm kiếm đối tác chiến lược đã không phù hợp, nếu không nói là chưa thực sự chính xác.

Trước đó như tin tức Doanh nghiệp Việt Nam đã đưa,chiều 21/9, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã có cuộc họp về cổ phần hóa Hãng Phim truyện Việt Nam (VFS).

Phát biểu tại cuộc làm việc, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, chủ trương cổ phần hoá, sắp xếp lại các đơn vị nghệ thuật không chỉ đơn thuần mang ý nghĩa kinh tế mà mục tiêu lớn nhất là phải tạo được động lực phát triển cho văn hoá nghệ thuật nước nhà. Vì vậy, việc cổ phần hoá các đơn vị văn hoá, nghệ thuật nhận được sự quan tâm không chỉ của các văn nghệ sĩ mà cả cộng đồng, xã hội.

 Từ các ý kiến tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng, tất cả nghệ sĩ đều ủng hộ chủ trương cổ phần hoá với mong muốn dù ai đầu tư, cổ phần bao nhiêu thì đây vẫn phải là đơn vị làm phim truyện là chính, góp phần để lĩnh vực phim truyện Việt Nam phát triển tốt hơn. Cổ phần hoá phải góp phần để lao động nghệ thuật của anh em nghệ sĩ có giá trị hơn, được tôn vinh hơn, giá trị truyền thống của VFS mấy chục năm qua được phát huy, không được mất đi.

“Nhiều năm qua, Hãng Phim truyện Việt Nam hoạt động rất yếu kém. Tuy nhiên, sau khi cổ phần hoá, các văn nghệ sĩ còn không ít băn khoăn, lo lắng, cụ thể như các khu đất của hãng sẽ không phục vụ làm phim ảnh mà trở thành nhà hàng, khách sạn; có bề dày lịch sử, truyền thống nhưng thương hiệu của đơn vị tính bằng không; quá trình cổ phần hoá chưa công khai, minh bạch và một số bức xúc giữa chủ đầu tư với các văn nghệ sĩ”, Phó Thủ tướng chỉ rõ.

Phó Thủ tướng thẳng thắn cho rằng, nhiều câu hỏi trong quá trình cổ phần VFS chưa được những người có đủ trách nhiệm như Ban Giám đốc VFS, Bộ VHTT&DL giải đáp tận tình, cặn kẽ, thấu đáo. Vì vậy, mặc dù đã có các ý kiến trao đổi, giải thích nhưng đại diện Hội Điện ảnh Việt Nam, các văn nghệ sĩ vẫn lo lắng, thắc mắc, chưa yên tâm.

“Quan trọng nhất là phải minh bạch, công khai, do đó tôi đề nghị thanh tra lại toàn bộ quá trình cổ phần hoá VFS. Các Bộ VHTT&DL, Bộ Tài chính, Bộ Khoa học và Công nghệ phải bắt tay thực sự vào việc xác định giá trị thương hiệu của VFS. Không được để tình trạng văn nghệ sĩ và cả nhân dân nghi ngờ 'Cái gì Nhà nước bán thì định giá thấp, cái gì Nhà nước mua thì định giá cao'. Tinh thần là phải minh bạch thì mọi người sẽ đồng tâm để VFS và nền điện ảnh phát triển tốt hơn”, Phó Thủ tướng kết luận.

Nên đọc