Đại án OceanBank: Những người nhận lãi ngoài có phạm luật?

Phiên tòa sơ thẩm xử Hà Văn Thắm và đồng phạm trong vụ đại án OceanBank, sau 11 ngày xét xử đã kết thúc phần xét hỏi. HĐXX nghỉ 2,5 ngày, đến ngày 14.9, phiên xử sẽ tiếp tục. Điều đáng chú ý trong phiên tòa này là có hàng nghìn tỷ đồng của OceanBank được dùng để chi lãi ngoài cho khách hàng cho nhiều cá nhân và tổ chức gửi tiền, theo tin tức trên báo Dân việt. 

Qua phần thẩm vấn của Tòa đến nay chỉ có trường hợp ông Ninh Văn Quỳnh, Phó Tổng GĐ Tập đoàn Dầu khí Việt Nam khai nhận khoảng 20 tỷ đồng từ bị cáo Nguyễn Xuân Sơn, nguyên Tổng GĐ OceanBank, còn nhiều trường hợp được Tòa thẩm vấn, cho đối chất với bị cáo nhưng họ đều khẳng định không hề nhận tiền.

Như trường hợp lãnh đạo của Liên doanh Dầu khí Vietsovpetro, được triệu tập tới Tòa để đối chất với lời khai của các bị cáo nhưng cả Tổng GĐ đương nhiệm cũng như người vừa nghỉ hưu, Kế toán trưởng của Vietsovpetro đều phủ nhận chuyện nhận tiền.

Tương tự là trường hợp của những lãnh đạo Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn. Ngoài việc phủ nhận chuyện nhận 19 tỷ đồng tiền chi lãi ngoài (lời khai của bị cáo Nguyễn Minh Thu, nguyên Tổng GĐ OceanBank), họ còn cho rằng lời khai của bị cáo là bịa đặt.

Một chuyên gia pháp luật ở Hà Nội (người tham gia tố tụng trong vụ án OceanBank) cho rằng: Những người liên quan đến vụ án khi bị Tòa thẩm vấn họ từ chối hoặc khai có lợi cho mình đó là quyền của họ, pháp luật tôn trọng quyền đó, nghĩa là người đó không có nghĩa vụ phải cung cấp chứng cứ buộc tội mình cho cơ quan tố tụng.

“Anh cứ việc từ chối vì đó là quyền của anh. Tuy nhiên nếu diễn biến cho thấy không phải chỉ có một bị cáo mà nhiều bị cáo cùng khai chi tiền lãi ngoài cho anh, bên cạnh đó không chỉ có lời khai mà còn có nhiều mối quan hệ khác có khả năng giúp cơ quan tố tụng chứng minh được có việc nhận tiền thì chắc chắn sự việc không chỉ dừng lại vì người liên quan đã chối không nhận”, vị chuyên gia này phân tích.

Cũng theo chuyên gia này, đối với khách hàng là cá nhân hoặc tổ chức đã gửi tiền vào OceanBank, khi họ nhận khoản tiền chi lãi ngoài, đó không phải là hành vi phạm pháp. 

"Thứ nhất, họ có thể nghĩ đó là chính sách của OceanBank. Thứ hai, đôi khi trong quan hệ dân sự có những cái không hợp lý nhưng ngay tình thì không phải là có lỗi. Ví dụ tôi gửi tiền vào ngân hàng, nhân viên mang tiền lãi ngoài đến thưởng, tôi không có nghĩa vụ phải so sánh mức thưởng, tỷ lệ thưởng bao nhiêu là hợp lý hay không để nhận, Pháp luật không bắt buộc phải làm điều đó”, vị chuyên gia nói.

Vẫn theo chuyên gia này, trường hợp cơ quan chức năng chứng minh được khách hàng là cá nhân hoặc tổ chức nhận tiền chi lãi ngoài của OceanBank thì phải có trách nhiệm hoàn lại.

“Cùng là hành vi nhận tiền chi lãi ngoài từ OceanBank nhưng có nhiều hình thức. Người nhận tiền với tư cách là đại diện cho tổ chức đã mang tiền đi gửi, khi đem khoản tiền được hưởng từ chi lãi ngoài về lại nhập vào quỹ cơ quan và sử dụng cho mục đích chung thì hành vi nhận tiền này không có tội. Nhưng nếu như người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn đem tiền của cơ quan đi gửi vào OceanBank nhằm lấy lãi suất ngoài, rồi đem khoản tiền đó sử dụng cho mục đích cá nhân thì đó là hành vi tội phạm”, vị chuyên gia phân tích.

Bóc tách số liệu 1.576 tỷ đồng, theo kết luận giám định của Ngân hàng Nhà nước, riêng với khoản 1.022 tỷ đồng, có 598,6 tỷ đồng được sử dụng để chi lãi ngoài, chuyển cho đầu mối là Nguyễn Xuân Thắng (nguyên Phó giám đốc Khối Khách hàng lớn và đối tác chiến lược Oceanbank) và Nguyễn Minh Thu (nguyên Tổng giám đốc Oceanbank). Số tiền 424,2 tỷ đồng còn lại do một số cá nhân sử dụng và không xác định được mục đích sử dụng. Trong đó, bị cáo Hà Văn Thắm nhận và sử dụng cá nhân 271,4 tỷ đồng, theo báo Đầu tư. 

Cũng theo kết luận, Oceanbank đã chi lãi ngoài số tiền 66,4 tỷ đồng, được chuyển thẳng cho các khách hàng cá nhân gửi tiết kiệm tại các chi nhánh. Trong đó, có 66,3 tỷ đồng là chi vượt trần lãi suất, còn lại 19,3 triệu đồng chưa vượt trần, nhưng không có hóa đơn.

Số liệu điều tra cũng thể hiện, khoản chi 475,6 tỷ đồng chuyển cho các chi nhánh, phòng giao dịch và khối khách hàng doanh nghiệp để chi lãi ngoài huy động vốn. Trong đó, có 41,5 tỷ đồng chưa vượt trần.

Các khoản chi chưa vượt trần được xác định là không có hóa đơn, chứng từ hợp lệ, nhưng vẫn hạch toán vào chi phí hoạt động kinh doanh của Oceanbank. Theo cơ quan điều tra, như vậy là trái với quy định tại Nghị định số 146/2005/NĐ-CP, Thông tư số 12/2006/TT-BTC, Nghị định số 57/2013-TT-BTC về chế độ tài chính đối với các tổ chức tín dụng.

Nên đọc