Dòng vốn FDI từ Nhật Bản vào Việt Nam vẫn tăng trong đại dịch

Tại Hội thảo trực tuyến “Kết nối Đầu tư Việt Nam – Nhật Bản” do Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương), Thương vụ Việt Nam tại Nhật Bản, Trung tâm ASEAN – Nhật Bản, Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản – JETRO Hà Nội phối hợp tổ chức ngày 22/9, ông Tạ Đức Minh - Tham tán thương mại, ĐSQ Việt Nam tại Nhật Bản cho biết, đầu tư nước ngoài vào Việt Nam trong năm 2021 gặp khó khăn do làn sóng dịch COVID-19 lần thứ 3 và 4 với biến thế Delta khó lường. Dù vậy, Việt Nam vẫn cố gắng duy trì việc thu hút vốn đầu tư từ nước ngoài cả về chất và lượng.

Năm 2021, dòng vốn đầu tư nước ngoài FDI vào Việt Nam không nằm ngoài xu hướng ảm đạm chung của thế giới do tác động của dịch bệnh. Tuy nhiên, dòng vốn FDI vào Việt Nam nói chung chỉ suy giảm ở mức thấp so với cùng kỳ năm 2020, trong khi đó FDI từ Nhật Bản vào Việt Nam lại gia tăng.

Trong 8 tháng đầu năm 2021, trong số 92 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư tại Việt Nam, các doanh nghiệp Nhật Bản đã thực hiện đăng ký vốn đầu tư đạt trên 3,2 tỷ USD, chiếm 16,8% tổng vốn đầu tư, tăng 94,9% so với cùng kỳ năm ngoái, chỉ sau Singapore với tổng vốn đầu tư trên 6,2 tỷ USD.

Theo ông Vũ Bá Phú - Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương), hiện Nhật Bản là đối tác thương mại lớn thứ 4 của Việt Nam với tổng kim ngạch thương mại hai chiều năm 2020 đạt 40 tỷ USD. Trong 7 tháng đầu năm 2021, kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với Nhật Bản đạt 24,5 tỷ USD, tăng 11,9% so với cùng kỳ năm 2020. Về đầu tư, Nhật Bản là nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ 2 với 4.690 dự án đến thời điểm này và có tổng vốn đầu tư đăng ký là 62,9 tỷ USD, chiếm khoảng 16% tổng vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam.

Dẫn số liệu thống kê mới nhất, ông Vũ Bá Phú cho biết, riêng trong 8/2021 - thời gian dịch bệnh vẫn có những diễn biến phức tạp, Việt Nam vẫn thu hút 2,4 tỷ USD vốn FDI, tăng 65% so với tháng 7/2021. Vốn FDI đăng ký cao hơn chủ yếu là do vốn đăng ký cấp mới đổ vào lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo. Mức tăng này cho thấy, các nhà đầu tư nước ngoài tiếp tục duy trì lòng tin với nền kinh tế Việt Nam trong trung và dài hạn.

Việt Nam đang trải qua đợt dịch COVID-19 lần thứ tư với những diễn biến phức tạp. Chính phủ đã và đang triển khai quyết liệt và đồng bộ các biện pháp phòng chống dịch theo phương châm kết hợp phòng chống dịch, bảo vệ sức khỏe nhân dân, vừa phát triển kinh tế.

Tại các khu công nghiệp có dịch, các địa phương đang phối hợp chặt chẽ với ban quản lý khu công nghiệp và các nhà đầu tư để thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm bảo đảm hoạt động sản xuất kinh doanh tại nhà máy, xí nghiệp. Công nhân được cách ly tại nơi làm việc hoặc đưa đón an toàn nhằm bảo đảm hạn chế tối đa tình trạng số ca lây nhiễm ngoài cộng đồng vào khu công nghiệp, nhà máy. Đặc biệt, chính quyền các địa phương đã thực hiện biện pháp giãn cách xã hội triệt để nhằm hạn chế và kiểm soát nguồn lây COVID-19 trong cộng đồng, tạo ra các vùng xanh an toàn cho các nhà máy hoạt động sản xuất kinh doanh trở lại trong trạng thái "bình thường mới".

Trong khi đó, theo ông Tạ Đức Minh, để chuẩn bị đón dòng vốn FDI dịch chuyển, Chính phủ Việt Nam đã sửa đổi Luật Đầu tư. Luật Đầu tư sửa đổi đã chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2021 với nhiều điểm mới. Trong đó là cải cách thủ tục, mở rộng quyền tự chủ của nhà đầu tư; chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợ, phát triển nhà sản xuất tham gia chuỗi sản xuất và liên kết. Đặc biệt, Luật đã sửa đổi, bổ sung các ngành, nghề ưu đãi đầu tư nhằm bảo đảm thu hút đầu tư nước ngoài có chọn lọc, chất lượng theo Nghị quyết số 50 của Bộ Chính trị...

Trong thời gian qua, có nhiều ý kiến cho rằng, dịch bệnh ở Việt Nam có thể làm gia tăng tâm lý phân vân, e ngại của giới đầu tư, nhiều địa phương thực hiện chính sách giãn cách xã hội nghiêm ngặt khiến nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn, sản xuất của các nhà máy bị ngưng trệ, công nhân mất việc làm, nguy cơ bị đối tác phạt do không hoàn thành đơn hàng đúng thời hạn. Các chuyên gia cảnh báo, nếu tình hình không cải thiện, kéo theo tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng, sẽ khiến các doanh nghiệp nước ngoài rời khỏi thị trường Việt Nam.

"Tuy nhiên, tôi cho rằng, chúng ta cần nhìn nhận vấn đề này theo nhiều chiều hướng và phải đặt trong mối tương quan so sánh với các đối thủ cạnh tranh của Việt Nam. COVID-19 là câu chuyện diễn ra ở toàn thế giới, chứ không riêng gì Việt Nam. Đúng là hiện Việt Nam gặp khó khăn trong công tác kiểm soát dịch do biến chúng mới nhưng đây cũng là tình hình chung của nhiều nước trong khu vực ASEAN", ông Tạ Đức Minh chia sẻ.

Bên cạnh đó, trong bối cảnh thu hút FDI sụt giảm mạnh trên phạm vi toàn cầu và trong khu vực, các nước láng giềng như Malaysia, Thái Lan… có tỷ lệ giảm mạnh hơn Việt Nam rất nhiều. Không những thế, trong năm 2020, Việt Nam là một trong số rất ít các quốc gia đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế dương, được quốc tế đánh giá cao về hiệu quả phòng, chống dịch.

"Theo tôi, không vì gặp những khó khăn trong ngắn hạn mà các nhà đầu tư thay đổi hoàn toàn quyết định đầu tư của mình. FDI dao động trong bối cảnh COVID-19 hiện nay là điều bình thường và dòng tiền sẽ tăng trở lại khi nền kinh tế phục hồi", ông Tạ Đức Minh khuyến nghị.

Ông Tạ Đức Minh nhấn mạnh, Chính phủ Việt Nam hiện đang nỗ lực hết sức để giải quyết khó khăn nhằm đạt được sự cân bằng giữa công tác phòng chống dịch hiệu quả và bảo đảm hoạt động phát triển kinh tế. Các nhà đầu tư nước ngoài nên kiên nhẫn chờ đợi sự hồi phục của nền kinh tế và tiếp tục đầu tư vào Việt Nam trong thời gian tới.