Doanh nghiệp bị “tuýt còi” vì “cầm đèn chạy trước ô tô”

Dự án đầu tư Nhà máy Volfram của Công ty Cổ phần Hoàng Thái tại Móng Cái (Quảng Ninh) là một trong những dự án lớn với số vốn đầu tư trên 10 triệu USD. Dự kiến, sau khi hoàn thành, dự án sẽ giải quyết việc làm cho hơn 300 lao động tại địa phương và có thể nộp ngân sách hàng chục tỷ đồng mỗi năm.

Tuy nhiên, khi dự án mới chỉ ở bước nghiên cứu đầu tư thì doanh nghiệp lại ngay lập tức cho triển khai dự án như đã được phê duyệt đầu tư.

Mặc dù dự án này được đánh giá cao, song với việc xác định nguy cơ dự án có thể gây ô nhiễm môi trường nên ngay từ giai đoạn Công ty Hoàng Thái báo cáo ý tưởng, Thành phố Móng Cái mà trực tiếp là Ban Thường vụ Thành ủy đã chỉ đạo "Doanh nghiệp nghiên cứu báo cáo ‎ý‎ tưởng dự án phải dựa trên nguyên tắc các chất thải được xử lý triệt để, hoạt động sản xuất phải đảm bảo các tiêu chí về môi trường".

Trên nguyên tắc đó, phiên họp thường kỳ tháng 9/2011 của Ban thường vụ Thành uỷ Móng Cái đã thống nhất cho chủ đầu tư nghiên cứu lập dự án tại thôn 2, xã Quảng Nghĩa hoặc khu công nghiệp tập trung của thành phố; đồng thời yêu cầu Công ty phải lập báo cáo tác động môi trường sơ bộ để thành phố xem xét cụ thể về xử lý chất thải trước khi báo cáo đề xuất tỉnh.

Tuy nhiên, ngay trong giai đoạn đầu nghiên cứu thực hiện dự án, Công ty này đã "ngấm ngầm" thoả thuận mua bán 4,9ha đất rừng sản xuất với hộ gia đình ông Nguyễn Văn P. (trú tại thôn 1 xã Quảng Nghĩa), đồng thời tự ‎ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất sang đất phi nông nghiệp để thực hiện dự án (đây là vị trí nằm ngoài khu vực dự kiến quy hoạch khu công nghiệp tại thôn 2, xã Quảng Nghĩa).

Tiếp đó, công ty này tiến hành san gạt mặt bằng, xây dựng sân, nhà ở cho công nhân.

Ngay sau khi phát hiện, Thành phố Móng Cái đã yêu cầu Công ty Hoàng Thái dừng mọi hoạt động đầu tư, yêu cầu tiến hành nghiên cứu lập dự án và làm đầy đủ thủ tục, hồ sơ pháp lý theo quy định pháp luật. Công ty Hoàng Thái đã nhận trách nhiệm và cam kết sẽ dừng ngay mọi hoạt động xây dựng.

Thế nhưng, đến cuối tháng 3 đầu tháng 4/2012, công ty này tiếp tục đầu tư xây dựng nhiều hạng mục của nhà máy và tiến hành nhập khẩu, lắp đặt dây chuyền công nghệ sản xuất tinh bột volfram, đồng thời chuyển trên 4.000 tấn quặng về khu vực nghiên cứu đầu tư dự án trong khi dự án vẫn chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt địa điểm, dự án đầu tư và báo cáo đánh giá tác động môi trường; chưa được tổ chức họp dân tạo sự thống nhất chung trong việc triển khai thực hiện dự án.

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Quang Điệp - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, Bí thư Thành uỷ TP Móng Cái - khẳng định: "Quan điểm chỉ đạo của Thành uỷ đối với quá trình thực hiện dự án đầu tư Nhà máy Volfram của Công ty Cổ phần Hoàng Thái là nhất quán. Các dự án khi đầu tư vào địa bàn Móng Cái luôn được tạo điều kiện nhưng phải đảm bảo phát triển bền vững và thân thiện với môi trường.

Dự án đầu tư của Công ty Hoàng Thái sau gần 1 năm xem xét ý tưởng đầu tư và công nghệ xử lý môi trường, Thành ủy Móng Cái mới có chủ trương đề xuất cho Công ty nghiên cứu lập dự án. Tuy nhiên dường như họ lại có sự "nhầm lẫn" giữa "nghiên cứu" và "thực hiện" dự án?!

Về mặt hồ sơ, thủ tục dự án, Công ty Hoàng Thái đang trong quá trình nghiên cứu lập dự án và các thủ tục pháp lý liên quan trình tỉnh xem xét, quyết định. Do đó, mọi hoạt động tự ý san gạt, xây dựng nhà xưởng, nhập nguyên liệu quặng là trái quy định pháp luật, cần được xử lý nghiêm.

Thực hiện chỉ đạo của Thành phố, Công ty này đã nghiêm túc chấp hành việc tháo dỡ nhà máy và đang di chuyển số quặng còn lại (khoảng hơn 1.000 tấn), tuy nhiên tiến độ còn chậm do dòng sông Pạt Cạp nông, ít nước và việc vận chuyển phụ thuộc vào thủy triều.

Về việc xem xét trách nhiệm của các tổ chức cá nhân liên quan, quan điểm của Thành phố là sai đến đâu xử lý đến đó theo đúng trình tự quy định của pháp luật; các tập thể, cá nhân có sai phạm sẽ được xử lý nghiêm khắc. Ban Thường vụ Thành ủy đã chỉ đạo UBND Thành phố tiến hành kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân từ UBND xã Quảng Nghĩa đến các phòng ban chuyên môn.

Bước đầu đã xử lý kỷ luật về mặt hành chính 6 cá nhân liên quan. Ban Thường vụ Thành ủy Móng Cái sẽ chỉ đạo để tiến hành kiểm điểm và sẽ xử lý đối với tập thể cá nhân theo quy định của Điều lệ Đảng. Mặt khác, chỉ đạo cơ quan Điều tra điều tra thu thập những chứng cứ để xử lý đối với những cá nhân đã cố tình bao che, dung túng... theo quy định của pháp luật."

Theo VEF