Việt Nam - Điểm đến hấp dẫn của doanh nghiệp châu Âu

Cải cách quy định là động lực tăng trưởng

Theo báo cáo Chỉ số niềm tin kinh doanh (BCI) quý II/2023 do EuroCham vừa công bố, niềm tin của doanh nghiệp châu Âu đối với thị trường Việt Nam giảm nhẹ 4,5 điểm với số điểm hiện tại là 43,5 điểm.

Tỷ lệ doanh nghiệp dự đoán ổn định hoặc cải thiện kinh tế đã tăng 2%, nâng tổng số doanh nghiệp dự đoán điều này lên gần một phần ba. Số lượng các nhà lãnh đạo doanh nghiệp châu Âu đánh giá tích cực về triển vọng kinh doanh trong quý III/2023 đã tăng 9% so với đánh giá của họ cho quý liền trước.

Với tâm lý thận trọng trong bối cảnh kinh doanh hiện nay, các doanh nghiệp tham gia khảo sát nhấn mạnh, cải cách quy định và sự sẵn có của lực lượng lao động lành nghề là động lực tăng trưởng then chốt cho các công ty. Cải cách quy định được xem là yếu tố hàng đầu góp phần vào tăng trưởng trong lĩnh vực dịch vụ, trong khi sự sẵn có của lực lượng lao động lành nghề được ưu tiên trong sản xuất.

Bảo đảm thị thực và giấy phép lao động cho lao động nước ngoài vẫn luôn là một thách thức đối với các doanh nghiệp châu Âu. Với hơn 80% doanh nghiệp được khảo sát cho biết họ gặp khó khăn ở các mức độ khác nhau. Thời gian xử lý kéo dài là vấn đề cấp bách nhất.

Ngoài ra, gần một nửa số công ty được khảo sát gặp khó khăn với quy trình giải trình cho việc thuê lao động nước ngoài. Những trở ngại này ảnh hưởng tới việc chuyển giao kiến thức cho nhân sự Việt Nam và ảnh hưởng đến 3/4 số công ty được khảo sát.

Theo các doanh nghiệp thành viên EuroCham Việt Nam, cải cách quy định và sự sẵn có của lực lượng lao động lành nghề là động lực tăng trưởng then chốt cho doanh nghiệp.

Báo cáo cũng đã chỉ ra tình trạng thiếu điện ảnh hưởng đáng kể đến các doanh nghiệp trong thời gian qua. Mặc dù tình hình đã ổn định hơn nhờ những cơn mưa lớn, khoảng 60% DN tham gia khảo sát phản ánh đã chịu ảnh hưởng bởi sự thiếu hụt điện đối với hoạt động kinh doanh.

Thiếu hụt điện làm năng suất hoạt động và năng suất lao động giảm, sản xuất và dịch vụ bị gián đoạn. Bảo đảm các giải pháp dài hạn để giải quyết vấn đề ổn định nguồn cung cấp điện vẫn là ưu tiên hàng đầu để duy trì hiệu quả kinh doanh và khả năng phục hồi kinh tế tổng thể.

Liên quan đến góc nhìn của các nhà lãnh đạo doanh nghiệp châu Âu về sự phát triển cơ sở hạ tầng của Việt Nam, 53% lãnh đạo doanh nghiệp cho rằng cơ sở hạ tầng hiện tại "không tương xứng" hoặc "tụt hậu". Tuy nhiên, Chính phủ Việt Nam đã và đang tích cực thực hiện các biện pháp để giải quyết vấn đề này, đặc biệt là tập trung đẩy nhanh các dự án hạ tầng trọng điểm như lĩnh vực đường cao tốc.

Giám đốc điều hành Decision Lab Thue Quist Thomasen cho biết, trong giai đoạn đầy thử thách này, kết quả khảo sát chỉ ra rằng lĩnh vực dịch vụ cho thấy khả năng phục hồi, trong khi lĩnh vực sản xuất vẫn tồn tại nhiều thách thức. Điều quan trọng là phải giải quyết những hạn chế về quy định và cơ sở hạ tầng để thúc đẩy tăng trưởng bền vững và thu hút đầu tư nước ngoài.

“Các doanh nghiệp cho rằng việc giảm bớt khó khăn hành chính và nâng cao trình độ của lực lượng lao động sẽ tạo điều kiện cho tăng trưởng. Lực lượng lao động chất lượng đóng vai trò rất quan trọng để các doanh nghiệp duy trì sự tự tin vào chính doanh nghiệp của họ và nền kinh tế", ông Thue Quist Thomasen nói.

Cải thiện môi trường pháp lý để thu hút FDI

Bất chấp những thách thức trên, Việt Nam vẫn tiếp tục thu hút các nhà đầu tư nước ngoài, với 48% doanh nghiệp tham gia khảo sát kỳ vọng đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) của công ty họ vào Việt Nam sẽ tăng trong quý tới.

Tuy nhiên, có tới 40% doanh nghiệp bày tỏ không có kế hoạch tăng FDI, đánh dấu mức tăng 4% so với BCI trước đó. Dù vậy, Việt Nam vẫn củng cố vị trí 1 trong 5 điểm đến đầu tư hàng đầu của hơn 1/3 doanh nghiệp châu Âu. Điều này cho thấy sức hấp dẫn lâu dài của Việt Nam trong mắt các doanh nghiệp, nhà đầu tư châu Âu.

Các doanh nghiệp được khảo sát nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cải thiện môi trường pháp lý, phát triển cơ sở hạ tầng và bảo đảm khả năng tiếp cận nguồn tài chính để nâng cao sức hấp dẫn của Việt Nam đối với đầu tư trực tiếp nước ngoài.

Báo cáo cũng nhấn mạnh rằng các quy định không rõ ràng (53%) và thủ tục hành chính rườm rà (50%) là những rào cản pháp lý chính hạn chế hoạt động của các doanh nghiệp tại Việt Nam.

Bình luận về BCI quý II/2023, Chủ tịch EuroCham Gabor Fluit cho biết, nền kinh tế Việt Nam chủ yếu dựa vào sản xuất, xuất khẩu và đang phải chịu tác động lớn bởi tình hình khó khăn toàn cầu. Sự sụt giảm về xuất khẩu và các đơn hàng đã tác động lớn đến các doanh nghiệp châu Âu và cộng đồng doanh nghiệp nói chung. Chỉ số BCI cho thấy rõ viễn cảnh ảm đạm hiện nay.

Theo ông Gabor Fluit, để giải quyết những thách thức này, Chính phủ Việt Nam đã nhanh chóng thực hiện các giải pháp thiết thực, đặc biệt đẩy nhanh các dự án cơ sở hạ tầng quan trọng. EuroCham đánh giá cao những nỗ lực này và tin rằng điều đó sẽ mang lại sự thúc đẩy đáng kể cho nền kinh tế trong dài hạn.

"Bằng cách hành động nhanh chóng và toàn diện, chúng ta không chỉ thu hút đầu tư nước ngoài mà còn bảo đảm một nền kinh tế vững mạnh và có khả năng vượt qua trở ngại trong tương lai. Chúng ta phải hành động nhanh chóng và quyết liệt để có một tương lai thịnh vượng cho Việt Nam. EuroCham luôn sẵn sàng hỗ trợ thông qua đối thoại và tham vấn chính sách", Chủ tịch EuroCham chia sẻ.