Formosa Hà Tĩnh “được voi đòi tiên”

 

Hiện tại, theo Bộ Kế hoạch - đầu tư, dự án khu liên hợp gang thép và cảng Sơn Dương của Formosa Hà Tĩnh do có quy mô lớn, ảnh hưởng lớn về kinh tế - xã hội (là dự án FDI có tổng vốn đầu tư lớn nhất hiện nay) nên được Thủ tướng Chính phủ cho phép hưởng thuế thu nhập doanh nghiệp ở mức ưu đãi cao nhất: chỉ 10% trong suốt thời gian thực hiện dự án, miễn bốn năm và giảm 50% trong chín năm tiếp theo. 

 

Từ khi đến VN đầu tư, Formosa Hà Tĩnh có rất nhiều văn bản kiến nghị, đề xuất và hầu hết đều được giải quyết hoặc trả lời cặn kẽ. Đáng lưu ý và được dư luận đề cập nhiều là việc Formosa Hà Tĩnh cho rằng nhà máy của hãng này sẽ là tầm cỡ quốc tế, dự kiến sẽ có số lượng nhân viên lên tới 15.000 người, tính cả nhân viên và gia quyến là 60.000 người. Với lý do để “giữ nhân tài, khuyến khích nhân viên sinh sống tại địa phương, phụng dưỡng cha mẹ”, Formosa Hà Tĩnh đề nghị cho tập đoàn này được xây nhà để bán cho người nước ngoài cũng như người trong nước là nhân viên công ty. Với những nhân viên người VN, Formosa Hà Tĩnh sẽ bán nhà và được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâu dài.

 

Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải đã cho phép Formosa Hà Tĩnh hoàn tất các thủ tục theo quy định để thực hiện đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân và hộ gia đình công nhân thuê hoặc mua. Nhiều đề xuất khác của Formosa Hà Tĩnh cũng được giải quyết. Cụ thể, Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải chỉ đạo Bộ Lao động - thương binh và xã hội kịp thời áp dụng cơ chế, tiêu chuẩn đặc thù, linh hoạt để giải quyết nhanh gọn, đáp ứng nhu cầu bổ sung lao động người nước ngoài và trong nước của dự án Formosa Hà Tĩnh. Tỉnh Hà Tĩnh được yêu cầu đơn giản hóa thủ tục như miễn hợp pháp hóa lãnh sự bằng dịch chứng thực (hoặc công chứng) trong thủ tục cấp phép lao động nhằm “đáp ứng yêu cầu về lao động xây lắp” của các nhà thầu dự án Formosa Hà Tĩnh.

 

 

Sau khi nhận được văn bản giải quyết cho nhiều việc kể trên, ngày 10-6 ông Dương Hồng Chí - tổng giám đốc Formosa Hà Tĩnh - có văn bản gửi Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải cảm ơn và nêu thêm nhiều kiến nghị khác. Văn bản này dài tới hơn 20 trang và “nhắc” sau vụ bạo động ngày 14-5-2014 tại Vũng Áng, tất cả lao động kỹ thuật nước ngoài đã rút và theo Formosa Hà Tĩnh thì “ngày phục hồi trở lại khó có thể dự đoán trước”, đồng thời cho rằng Chính phủ VN sẽ là mấu chốt quyết định dự án có tiếp tục hay không. Formosa Hà Tĩnh không nói đến “khu kinh tế đặc thù riêng cho dự án Formosa” mà nêu kiến nghị thành lập “đặc khu kinh tế gang thép Vũng Áng”.

 

Formosa Hà Tĩnh cũng nộp bản thuyết minh về “Điều lệ quản lý thiết lập đặc khu kinh tế gang thép Vũng Áng” với rất nhiều điểm đặc thù như: xin đưa nhân viên kỹ thuật nước ngoài vào làm việc, được xây bệnh viện, trường học với lớp học song ngữ... Formosa Hà Tĩnh còn nêu ý tưởng thiết lập vành đai xanh cách ly giữa người dân xung quanh với đặc khu. Formosa Hà Tĩnh còn cho biết đã quy hoạch riêng khu sinh hoạt cho nhân viên nước ngoài.

 

Trong văn bản ngày 10-6, Formosa Hà Tĩnh nhắc lại việc Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải đồng ý cho họ hoàn thành thủ tục đầu tư xây dựng nhà ở để bán, cho nhân viên thuê. Formosa Hà Tĩnh đề nghị Chính phủ VN cần miễn tiền thuê đất để xây dựng dạng ký túc xá gia đình này. Formosa Hà Tĩnh cũng nhắc lại năm 2008 Chính phủ VN đề nghị Formosa Hà Tĩnh tự bỏ vốn hút cát, tạo cảng, san nền để giảm gánh nặng. Sau đó, năm 2013 VN lại có quy định mới thu thuế môi trường khiến họ phải nộp trên 8 triệu USD thuế tài nguyên, 9 triệu USD phí môi trường... Công nhận vấn đề này đã được tháo gỡ một phần nhưng Formosa Hà Tĩnh vẫn đề nghị cần miễn luôn thuế tài nguyên và môi trường.

 

Sau nhiều kiến nghị, Formosa Hà Tĩnh không quên nêu vụ việc các đối tượng quá khích đã phá hoại, gây tổn thất nặng nề cho dự án. Formosa Hà Tĩnh đề nghị phía VN cần định rõ phương thức và thời hạn bồi thường.

 

Tại văn bản gửi Văn phòng Chính phủ ngày 18-6 do Thứ trưởng Nguyễn Văn Trung ký, Bộ Kế hoạch - đầu tư chính thức thể hiện quan điểm về đề xuất lập đặc khu kinh tế đặc thù của Formosa Hà Tĩnh. Bộ Kế hoạch - đầu tư nhấn mạnh Formosa Hà Tĩnh đang được hưởng những ưu đãi cao nhất theo quy định hiện hành cả về đầu tư, thuế, đất đai... áp dụng cho dự án trong khu kinh tế. Bộ Kế hoạch - đầu tư cho rằng Formosa Hà Tĩnh đề xuất lập đặc khu đặc thù là chưa có tiền lệ và cũng “không cần thiết”. Lý do: hiện có Ban quản lý khu kinh tế Vũng Áng có thẩm quyền giải quyết các vấn đề theo cơ chế một cửa, tại chỗ.